Bộ Y tế yêu cầu giám sát, phát hiện sớm trường hợp mắc bệnh Sởi

Trong công văn, Bộ Y tế dẫn thông tin của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) gần đây đã đưa ra cảnh báo về việc gia tăng số ca mắc bệnh Sởi và nguy cơ bùng phát dịch Sởi tại nhiều khu vực trên toàn thế giới.

Theo dữ liệu của WHO, tại khu vực châu Âu, số ca mắc bệnh năm 2023 là hơn 300.000 ca, tăng hơn 30 lần so với năm 2022. Tại khu vực Tây Thái Bình Dương, số ca mắc bệnh Sởi đã tăng 255% từ năm 2022 đến năm 2023.

Tại Việt Nam, do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19 thời gian qua và việc gián đoạn cung ứng vắc xin trong Chương trình tiêm chủng mở rộng năm 2023 đã tác động đến tỷ lệ tiêm chủng các vắc xin cho trẻ em trên toàn quốc. Nhiều trẻ chưa được tiêm chủng đúng lịch, chưa tiêm chủng đủ mũi là yếu tố nguy cơ gây bùng phát dịch bệnh bao gồm Sởi.

Báo cáo của hệ thống báo cáo bệnh truyền nhiễm từ đầu năm đến nay, trên cả nước ghi nhận rải rác 42 trường hợp mắc bệnh Sởi và sốt phát ban nghi Sởi tại 13 tỉnh, thành phố, không ghi nhận ổ dịch tập trung.

Để đẩy mạnh công tác phòng, chống dịch bệnh, giảm thiểu nguy cơ bùng phát dịch Sởi trong thời gian tới, Bộ Y tế đề nghị UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương chỉ đạo đơn vị liên quan tăng cường giám sát, phát hiện sớm trường hợp mắc bệnh Sởi tại cộng đồng và các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh; triển khai các biện pháp xử lý triệt để ổ dịch ngay khi phát hiện trường hợp mắc bệnh.

Bên cạnh đó, tiếp tục triển khai công tác tiêm chủng thường xuyên hàng tháng cho các đối tượng thuộc Chương trình tiêm chủng mở rộng, trong đó có tiêm vắc xin Sởi cho trẻ 9 tháng tuổi và vắc xin Sởi - Rubella cho trẻ 18 tháng tuổi; rà soát, tố chức tiêm bù, tiêm vét cho những đối tượng thuộc Chương trình tiêm chủng mở rộng chưa được tiêm vắc xin phòng bệnh Sởi, đặc biệt chú ý đến vùng lõm tiêm chủng.

Đồng thời đẩy mạnh hoạt động tuyên truyền về nguy cơ mắc bệnh sởi, biện pháp phòng chống, vận động người dân đưa con em đi tiêm chủng đầy đủ và đúng lịch các vắc xin trong Chương trình tiêm chủng mở rộng để chủ động phòng chống bệnh truyền nhiễm có vắc xin phòng bệnh.

1. Bệnh sởi là gì?

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), sởi là một bệnh truyền nhiễm cấp tính do vi rút gây ra và rất dễ lây lan qua các giọt hô hấp và có thể dẫn đến các biến chứng như viêm phổi, viêm não hoặc tử vong, đặc biệt ở trẻ nhỏ và những người bị suy giảm miễn dịch.

2. Dấu hiệu và triệu chứng

Các triệu chứng của bệnh sởi thường bắt đầu từ 10–14 ngày sau khi tiếp xúc với vi-rút. Phát ban là triệu chứng dễ thấy nhất.

Các triệu chứng ban đầu thường kéo dài 4–7 ngày. Chúng bao gồm:

- Chảy nước mũi

- Ho

- Mắt đỏ và chảy nước mắt

- Những đốm trắng nhỏ bên trong má.

Phát ban bắt đầu khoảng 7–18 ngày sau khi tiếp xúc, thường ở mặt và cổ trên. Nó lây lan trong khoảng 3 ngày, cuối cùng đến tay và chân. Nó thường kéo dài 5–6 ngày trước khi mờ dần.

3. Biến chứng do bệnh sởi

Hầu hết các trường hợp tử vong do bệnh sởi đều do các biến chứng liên quan đến căn bệnh này, có thể bao gồm:

- Mù lòa

- Viêm não (nhiễm trùng gây sưng não và tổn thương não)

- Tiêu chảy nặng và mất nước liên quan

- Nhiễm trùng tai

- Các vấn đề về hô hấp nghiêm trọng bao gồm viêm phổi

- Ở phụ nữ mang thai, vi rút có thể gây nguy hiểm cho người mẹ và khiến con sinh ra sớm bị dị tật bẩm sinh.

- Cân nặng khi sinh thấp…

4. Phòng chống bệnh sởi như thế nào?

Tiêm vắc xin trên toàn cộng đồng là cách hiệu quả nhất để phòng ngừa bệnh sởi. Tất cả trẻ em đều phải được tiêm phòng sởi. Vắc xin này an toàn, hiệu quả và không tốn kém.

Trẻ em nên được tiêm hai liều vắc xin để đảm bảo chúng được miễn dịch. Liều đầu tiên thường được tiêm lúc 9 tháng tuổi ở những quốc gia phổ biến bệnh sởi và 12–15 tháng tuổi ở các quốc gia khác. Liều thứ hai nên tiêm muộn hơn khi trẻ còn nhỏ, thường là lúc 15–18 tháng.

Vắc-xin sởi được tiêm riêng lẻ hoặc thường kết hợp với vắc xin quai bị, rubella và/hoặc thủy đậu.

Tiêm vắc xin sởi định kỳ, kết hợp với các chiến dịch tiêm chủng hàng loạt ở các quốc gia có tỷ lệ mắc bệnh cao là rất quan trọng để giảm tử vong do bệnh sởi trên toàn cầu.

5. Cách ngăn ngừa bệnh sởi không lây lan trong gia đình

Để phòng ngừa bệnh sởi lây lan cần đảm bảo rằng mọi người trong gia đình đều đã tiêm vắc xin phòng sởi (MMR). Đây là cách tốt nhất để đảm bảo bệnh không lây lan.

Trong trường hợp bạn bị mắc sởi ngay cả sau khi tiêm vắc xin, bạn nên tuân thủ các quy trình nghiêm ngặt để hạn chế sự lây lan của bệnh.

Người mắc bệnh sởi phải cách ly cho đến khi hết triệu chứng.

Không đi đến những nơi đông người trong thời gian dịch bệnh bùng phát.

Hãy cảnh giác với các triệu chứng để có thể phát hiện sớm.

Không tiếp xúc với người bị nhiễm bệnh.

Giữ vệ sinh đúng cách như rửa tay, khử trùng… Rửa tay bằng xà phòng sát khuẩn cho trẻ, hướng dẫn trẻ tự thực hiện trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.