Ngày Quốc tế Trẻ em gái: Giảm thiểu mất cân bằng giới tính

Ngày Quốc tế trẻ em gái 11/10 được Đại hội đồng Liên hợp quốc quyết định vào năm 2011 với mong muốn là nâng cao nhận thức về bình đẳng giới bao gồm các lĩnh vực như giáo dục, dinh dưỡng, y tế... thúc đẩy cộng đồng thực hiện các chính sách hỗ trợ nâng cao vai trò, vị thế của trẻ em gái nói riêng và phụ nữ nói chung, đặc biệt là trẻ em gái ở các gia đình sinh con một bề là gái.

Ngày Quốc tế trẻ em gái 11/10 năm 2023 có chủ đề "Thúc đẩy bình đẳng giới, góp phần giảm thiểu mất cân bằng giới khi sinh", Tổng cục Dân số (Bộ Y tế) truyền tải thông điệp tới toàn dân một cách rõ ràng, dễ hiểu nhất, nhằm mục tiêu góp phần từng bước khống chế tốc độ gia tăng mất cân bằng giới tính khi sinh, tiến tới giảm dần và đạt mức cân bằng tự nhiên, cần thúc đẩy bình đẳng giới, nâng cao vai trò của phụ nữ và trẻ em gái trong xã hội thông qua việc đẩy mạnh phổ biến, tuyên truyền các văn bản, chủ trương, chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước như: Luật bình đẳng giới; Luật phòng, chống bạo lực gia đình; Luật hôn nhân và gia đình nhằm thúc đẩy cộng đồng thực hiện các chính sách hỗ trợ nâng cao vai trò, vị thế của trẻ em gái nói riêng và phụ nữ nói chung, đặc biệt là trẻ em gái ở các gia đình sinh con một bề là gái. Đồng thời, tăng cường tuyên truyền, giáo dục về thực trạng, nguyên nhân và hệ lụy của tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh;vận động từng bước làm thay đổi nhận thức và tư tưởng lạc hậu về sinh con trai, con gái; các quy định của pháp luật về nghiêm cấm lựa chọn giới tính thai nhi.

Đưa ra thông điệp này, các cơ quan chức năng đều xác định, bất bình đẳng giới là nguyên nhân căn bản làm gia tăng tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh, ngược lại mất cân bằng giới tính sẽ làm sâu sắc thêm vấn đề bất bình đẳng giới và các em gái vị thành niên chính là đối tượng dễ bị tổn thương nhất. Do vậy, cần tạo điều kiện để các em bước vào giai đoạn trưởng thành một cách an toàn và bình đẳng. Khi các em được trao quyền tự quyết định cuộc sống của mình thì các em sẽ có nhiều cơ hội phát huy tiềm năng, trở thành nhân tố tích cực tạo ra sự thay đổi trong gia đình, cộng đồng và đất nước. Đồng thời, kêu gọi sự quan tâm nhiều hơn nữa từ các cấp, các ngành trong việc thúc đẩy bình đẳng giới, từ đó từng bước góp phần giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh; tập trung tuyên truyền, giáo dục vấn đề định kiến, tâm lý ưa thích con trai hơn con gái, phát huy hơn nữa sự tham gia của nam giới vì bình đẳng giới; phát huy vai trò, nâng cao vị thế của phụ nữ và trẻ em gái, vận động người dân thay đổi tư duy, nhận thức và hành động trong vấn đề chênh lệch giới tính khi sinh sinh; tiến tới xóa bỏ sự phân biệt giữa con trai và con gái trong quan niệm của nhiều người dân.

Thời gian qua, với những nỗ lực của các cấp các ngành, trẻ em đã ngày càng được quan tâm phát triển toàn diện. Tuy nhiên, trẻ em vẫn còn phải chịu những tác động mạnh mẽ bởi bạo lực trên cơ sở giới, định kiến giới, khuôn mẫu giới tạo nên bất bình đẳng giới giữa trẻ em trai và gái. Ngoài ra, mất cân bằng giới tính khi sinh cũng đang là thách thức với công tác dân số ở Việt Nam, gây ra những tác động tiêu cực đến hạnh phúc gia đình và quyền của trẻ em gái.

Theo Tổng cục Thống kê, tỷ số giới tính khi sinh nước ta năm 2015 là 112,8 bé trai/100 bé gái, năm 2022 là 112 bé trai/100 bé gái, chưa cân bằng với mức sinh tự nhiên. Nỗ lực thúc đẩy bình đẳng giới, góp phần giảm thiểu mất cân bằng giới khi sinh, các tỉnh, thành, địa phương trên cả nước đã có nhiều giải pháp thiết thực, trong đó đặc biệt đầu tư vào công tác phổ biến, tuyên truyền pháp luật, tuyên truyền về bình đẳng giới, về giải thiểu mất cân bằng giới tính một cách thiết thực, hiệu quả. Đặc biệt, trong dịp này, nhiều địa phương đã tổ chức các hoạt động hưởng ứng chiến dịch này một cách bài bản, rộng khắp, thành chuỗi sự kiện, tạo hiệu lực lan tỏa lớn, gây được sự chú ý, quan tâm, tham gia, hưởng ứng của nhiều cấp, nhiều ngành, nhiều người dân và các em học sinh, sinh viên.

Ngoài ra, nhiều hoạt động tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật, xây dựng và nhân rộng các mô hình nhằm tăng cường quyền năng trẻ em, thúc đẩy bình đẳng giới và phòng, chống bạo lực trên cơ sở giới được triển khai. Đây là dịp để chính quyền các cấp, các cơ quan, tổ chức, cộng đồng và mỗi cá nhân tiếp tục chung tay thúc đẩy bình đẳng giới, xây dựng môi trường an toàn, thân thiện với trẻ em, đặc biệt là trẻ em gái.

Để phát huy vai trò, nâng cao vị thế của phụ nữ và trẻ em gái, cần tạo điều kiện để các em bước vào giai đoạn trưởng thành một cách an toàn và bình đẳng. Chỉ khi các em được trao quyền tự quyết định cuộc sống của mình, các em mới có thêm có nhiều cơ hội phát huy tiềm năng, trở thành nhân tố tích cực tạo ra sự thay đổi trong gia đình, cộng đồng và đất nước. Vì vậy, bảo vệ quyền của các em gái hôm nay là bảo đảm một tương lai công bằng hơn.