Trường học hạnh phúc: “Bài toán khó” khi phụ huynh “nặng” thành tích

Chiến lược phát triển bền vững biến trẻ trở thành công dân có tư duy độc lập

Trao đổi với PV Tạp chí Trẻ em Việt Nam, bà Đặng Lưu Hoa, sáng lập Trường học sinh thái Eraschool Mê Linh cho biết, Eraschool đã và đang tập trung triển khai mô hình Trường học hạnh phúc thân thiện với thiên nhiên, nơi học sinh được tiếp cận với giáo dục sinh thái và học tập thông qua trải nghiệm thực tế. Chương trình giáo dục của trường không chỉ tập trung vào kiến thức mà còn chú trọng đến giáo dục cảm xúc, kỹ năng sống và giá trị nhân văn.

Hiệu quả của mô hình này được thể hiện rõ qua sự tiến bộ của học sinh trong học tập và phát triển cá nhân. Các em có tinh thần hoạt động đội nhóm tốt, chủ động sáng tạo trong học tập và đặc biệt là có tâm lý vui vẻ, hứng khởi khi đến trường. 

Với bà Đoàn Thu Hà - Hiệu trưởng Trường THCS - THPT Phenikaa, trường học hạnh phúc không chỉ là môi trường học tập hiệu quả mà còn là không gian nhân văn, khuyến khích sáng tạo và giúp mỗi cá nhân phát huy tiềm năng. Xây dựng trường học hạnh phúc không chỉ nâng cao chất lượng giáo dục mà còn giúp học sinh phát triển kỹ năng, tư duy sáng tạo và khả năng thích ứng. Đây là chiến lược phát triển bền vững, hướng tới những công dân có tư duy độc lập, trách nhiệm và tinh thần đổi mới.

Tại Phenikaa School, mô hình trường học hạnh phúc được hiện thực hóa qua chính sách, hoạt động và đổi mới phương pháp giáo dục như phát triển kỹ năng sống, kỹ năng mềm, cá nhân hóa học tập, trải nghiệm thực tế,... Môi trường tôn trọng sự đa dạng giúp học sinh được lắng nghe, tôn trọng, phát triển theo năng lực riêng. Từ đó, mỗi học sinh Phenikaa dần chủ động hơn, biết đặt câu hỏi, khám phá, phát triển tư duy sáng tạo, tự tin thể hiện bản thân.

Phương pháp học lý thuyết đi đôi với thực hành

Để khuyến khích học sinh chủ động học tập, phát triển tư duy sáng tạo và khả năng giải quyết vấn đề, không chỉ chú trọng vào điểm số, Eraschool đã tập trung vào các phương pháp giảng dạy hiện đại như: Học tập dựa trên dự án; Học tập qua trải nghiệm; Học tập cá nhân hóa,... Theo đó, mỗi học sinh đều có phương pháp tiếp cận phù hợp với năng lực, sở thích và tốc độ học tập riêng của mình. Học sinh được chia nhóm, tranh luận, chia sẻ ý kiến để phát triển kỹ năng giao tiếp và tư duy phản biện.

Bên cạnh đó, các em được học lý thuyết song song với thực hành trải nghiệm thực tế như biến giờ học tiếng Việt, tiếng Anh thành những vở kịch, những bài thơ, biến giờ học toán thành những dự án đo đạc, tính toán thực tế ngoài sân vườn, biến giờ học tiếng Anh thành những buổi thuyết trình về văn hoá thế giới,.. Bên cạnh đó, các em còn được tham gia vào các hoạt động ngoại khóa, tham quan, phỏng vấn để học sinh hiểu cách kiến thức áp dụng vào thực tế.

Đặc biệt, để tạo môi trường học tập tích cực, nơi học sinh cảm thấy được tôn trọng và có động lực học hỏi, học sinh được khuyến khích tham gia vào việc xây dựng nội quy lớp học, tổ chức sự kiện hoặc đóng góp ý tưởng phát triển trường học. Đặc biệt với hình thức Đánh giá toàn diện - Không áp lực điểm số, mỗi học sinh có cơ hội để tự đánh giá chính mình và đặt mục tiêu học tập cho bản thân.

Còn tại Phenikaa School, nhiều phương pháp dạy học tích cực đã được áp dụng để giúp học sinh chủ động, sáng tạo và hứng thú với việc học. Học sinh được đặt câu hỏi, tìm tòi khám phá và vận dụng kiến thức vào thực tế qua các dự án liên môn, Chương trình học được điều chỉnh theo năng lực, sở trường của từng học sinh, giúp các em phát huy tối đa tiềm năng. 

Đồng thời, áp dụng AI, mô phỏng ảo, cùng các hoạt động ngoại khóa, tham quan doanh nghiệp, học tập tại bảo tàng, phòng thí nghiệm, giao lưu quốc tế giúp học sinh kết nối kiến thức với thực tiễn.. Nhờ những phương pháp này, học sinh đến trường không chỉ để tiếp thu kiến thức mà còn để khám phá, sáng tạo và phát triển toàn diện, biến mỗi ngày học thành một ngày vui.

Rào cản phụ huynh và đổi mới phương pháp giáo dục

Bà Đoàn Thu Hà cho biết, công cuộc xây dựng "Trường học hạnh phúc" tại Phenikaa School đòi hỏi sự thay đổi toàn diện từ mô hình dạy học truyền thống sang phương pháp học chủ động. Tuy nhiên, nhà trường vẫn gặp phải một số khó khăn. Một số phụ huynh vẫn quen với phương pháp dạy học cũ, chú trọng điểm số hơn là tư duy sáng tạo và trải nghiệm thực tế. Việc đổi mới phương pháp giáo dục cũng đòi hỏi giáo viên phải liên tục cập nhật kiến thức và kỹ năng.

Để giải quyết những vấn đề này, Phenikaa School đã tổ chức các buổi đối thoại, hội thảo để phụ huynh hiểu rõ triết lý giáo dục của trường. Đồng thời, trường tăng cường các chương trình tham vấn học đường, hoạt động kỹ năng sống cho học sinh. Đội ngũ giáo viên được đào tạo chuyên sâu về dạy học cá nhân hóa và ứng dụng công nghệ, đảm bảo giáo viên không chỉ giỏi chuyên môn mà còn là người truyền cảm hứng.

Bà Hà nhấn mạnh rằng, để nhân rộng mô hình "Trường học hạnh phúc", cần có sự phối hợp đồng bộ từ nhà trường, phụ huynh, các cấp quản lý và cộng đồng. Trường học hạnh phúc không chỉ là giảm áp lực, mà còn là xây dựng môi trường giúp học sinh phát triển toàn diện. Học sinh cần được tham gia hoạt động ngoại khóa, hướng nghiệp, giao lưu quốc tế để phát triển kỹ năng và khám phá tiềm năng.

Các cấp quản lý cần hỗ trợ chính sách linh hoạt, đổi mới đánh giá học sinh, đầu tư phát triển giáo viên và hoạt động trải nghiệm. Khi có một cộng đồng giáo dục đồng hành và lan tỏa, mô hình này sẽ trở thành một xu hướng bền vững.

Trường Eraschool đang trên hành trình xây dựng "Trường học hạnh phúc", nhưng vẫn còn đối mặt với một số khó khăn:

Thứ nhất, một số phụ huynh vẫn giữ quan niệm cũ, đặt nặng thành tích học tập, quá chú trọng vào điểm số của con em.

Thứ hai, chương trình học hiện tại đôi khi nặng về lý thuyết, chưa đủ không gian cho học sinh sáng tạo và trải nghiệm.

“Để giải quyết các khó khăn này, cần có sự chung tay từ nhà trường, phụ huynh và cộng đồng. Về phía nhà trường, chúng tôi sẽ tiếp tục đổi mới phương pháp giảng dạy, sao cho cân bằng giữa yêu cầu của xã hội và mục tiêu giáo dục của trường”, bà Hoa nhấn mạnh.

Theo bà Đặng Lưu Hoa, để nhân rộng mô hình Trường học hạnh phúc, cần thực hiện các giải pháp sau:

Thứ nhất, nhân rộng mô hình giáo dục sinh thái, tích hợp giáo dục bền vững, giáo dục xanh vào chương trình giảng dạy.

Thứ hai, giáo viên cần được trang bị kỹ năng về giáo dục cảm xúc, phương pháp giảng dạy sáng tạo và cách tạo động lực học tập, tôn trọng các giá trị cốt lõi của học sinh.

Thứ ba, tăng cường sự tham gia của phụ huynh, xây dựng cầu nối giữa nhà trường và gia đình để cùng nhau tạo môi trường tốt nhất cho trẻ.