Dạy trẻ về Tết cổ truyền: Nuôi dưỡng bản sắc và xây dựng giá trị sống
Tết nguyên đán không chỉ là dịp đoàn viên gia đình mà còn là khoảnh khắc thiêng liêng để thế hệ trẻ kết nối với những giá trị văn hóa truyền thống. Trong nhịp sống hiện đại, việc dạy trẻ hiểu và trân trọng các phong tục Tết không chỉ có ý nghĩa giáo dục mà còn là cách bảo tồn bản sắc văn hóa Việt.
Chia sẻ với Tạp chí Trẻ em Việt Nam, Tiến sĩ Văn hóa Bùi Thị Như Ngọc - Giảng viên Khoa Tuyên truyền, Học viện Báo chí và Tuyên truyền nhấn mạnh, Tết cổ truyền là kho báu văn hóa, nơi lưu giữ những giá trị vật chất và tinh thần của dân tộc. Đây không chỉ là dịp để trẻ học hỏi mà còn là cơ hội để trải nghiệm những bài học từ cuộc sống, biết sắp xếp công việc, tư duy sáng tạo và cảm nhận không khí Tết.
“Trẻ em cần được hoà mình vào các hoạt động chuẩn bị Tết, từ việc mua sắm đồ đạc, trang trí nhà cửa đến gói bánh chưng, chuẩn bị mâm ngũ quả và thực hiện các lễ cúng gia tiên. Mỗi phong tục đều chứa đựng những bài học sâu sắc: Kính trọng tổ tiên, tình yêu thương gia đình và lòng tự hào dân tộc”, Tiến sĩ Ngọc chia sẻ.

Một trong những ý nghĩa sâu sắc nhất của Tết cổ truyền là sự gắn kết trong gia đình. Những buổi chúc Tết ông bà, họ hàng giúp trẻ học cách thể hiện tình cảm, sự biết ơn và quan tâm đến người thân. Những lời chúc Tết không chỉ là hình thức mà còn là biểu hiện của tinh thần “uống nước nhớ nguồn,” giúp trẻ hiểu giá trị của tình thân.
Tiến sĩ Ngọc nhấn mạnh: “Tết không chỉ là dịp đoàn tụ mà còn là sợi dây kết nối các thế hệ trong gia đình. Tết không chỉ mang lại niềm vui mà còn khơi dậy lòng tự hào về truyền thống gia đình và tinh thần đoàn kết dân tộc. Đây chính là nền tảng vững chắc để xây dựng tương lai”.
Những bài học từ phong tục Tết
Các phong tục Tết như lì xì, mặc áo mới hay cúng giao thừa đều mang những ý nghĩa sâu sắc. Phong tục lì xì không chỉ đơn giản là trao phong bao đỏ, mà còn là cách gửi gắm những lời chúc tốt đẹp, hy vọng một năm mới an lành. Trẻ cần được dạy rằng, giá trị thực sự của lì xì không nằm ở số tiền mà ở tấm lòng và thiện chí của người tặng...

Tương tự, việc mặc áo mới vào ngày Tết không chỉ là biểu tượng của sự khởi đầu mới mà còn dạy trẻ bài học về sự tiết kiệm, tinh thần lạc quan và biết trân trọng những điều giản dị trong cuộc sống.
Lễ cúng giao thừa, một phong tục quan trọng, giúp trẻ hiểu về ý nghĩa của việc “tống cũ nghinh tân” - tiễn đưa năm cũ, đón chào năm mới. Khi tham gia hoặc quan sát cha mẹ thực hiện nghi thức này, trẻ sẽ hình thành ý thức về sự kết nối giữa các thế hệ và lòng kính trọng đối với tổ tiên.
Hành trình chia sẻ yêu thương
Tiến sĩ Như Ngọc bày tỏ quan điểm, nếu trẻ không được giáo dục về ý nghĩa Tết, bản sắc văn hóa dân tộc có thể sẽ dần mai một: “Trẻ em là tương lai của đất nước. Nếu các em không được trang bị kiến thức về văn hóa, chúng ta sẽ đánh mất không chỉ những phong tục đẹp mà còn cả vị thế của văn hóa Việt Nam trên trường quốc tế. Tết cổ truyền là cơ hội để nuôi dưỡng tình yêu quê hương, sự gắn bó với gia đình và trách nhiệm với cộng đồng”.

Việc giáo dục trẻ về Tết cổ truyền không chỉ giúp bảo tồn bản sắc mà còn góp phần bồi dưỡng nhân cách, giúp trẻ sẽ hiểu sâu sắc hơn về giá trị của cội nguồn. Những trải nghiệm này sẽ trở thành hành trang quý giá, giúp trẻ tự hào về văn hóa dân tộc và sống có trách nhiệm hơn, đồng thời hướng tới một tương lai gắn kết giữa truyền thống và hiện đại.
Qua từng phong tục ngày Tết, trẻ học được những bài học về lòng biết ơn, tình yêu gia đình và trách nhiệm với cộng đồng. Đó là cách để các giá trị văn hóa truyền thống lan tỏa, trở thành niềm tự hào của người Việt.
Tết không chỉ là lễ hội truyền thống mà còn nhắc nhở về sự gắn kết giữa quá khứ, hiện tại và tương lai. Chính thế hệ trẻ, qua những bài học từ Tết sẽ tiếp nối mạch nguồn văn hóa, góp phần định hình bản sắc dân tộc trong quá trình hội nhập toàn cầu.
Like fanpage để theo dõi thông tin mới nhất