Để an toàn cho trẻ nhỏ, cần dẹp loạn tình trạng quảng cáo thổi phồng công dụng sữa

Các nghệ sĩ, KOLs thi nhau “nổ” công dụng sữa

Ngày 21/3/2024, Sở Y tế TP. Hà Nội đã có Quyết định số 75/QĐXPVPHC xử phạt vi phạm hành chính đối với Công ty TNHH Kinh doanh và Công nghệ Alama Việt Nam, địa chỉ tại tầng 5 tòa nhà Láng Trung, số 60, tổ 33, ngõ 850 Đường Láng, phường Láng Thượng, quận Đống Đa, Hà Nội vì hành vi quảng cáo sai sự thật về công dụng của sản phẩm sữa HIUP27.

Sở Y tế Hà Nội xác định, Công ty TNHH Kinh doanh và Công nghệ Alama Việt Nam đã có hành vi quảng cáo thực phẩm (sản phẩm dinh dưỡng HIUP 27 tại trang web https://www.hiupchinhhang.vn/) không phù hợp với một trong các tài liệu theo quy định (không phù hợp với Giấy xác nhận nội dung quảng cáo số 21/2022/XNQC do Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm Vĩnh Phúc cấp ngày 26/08/2022).

Công ty đã bị xử phạt 25 triệu đồng và buộc cải chính thông tin, buộc tháo gỡ, tháo dỡ, xóa nội dung quảng cáo của Sản phẩm dinh dưỡng Hiup 27. Theo Sở Y tế Hà Nội, công ty đã vi phạm quy định về quảng cáo khi đưa thông tin không chính xác về tính năng, tác dụng của sản phẩm, gây hiểu nhầm cho người tiêu dùng, đặc biệt là các bậc cha mẹ mong muốn con em mình phát triển toàn diện.

Tuy nhiên, thời gian gần đây, trên các nền tảng mạng xã hội tái diễn tình trạng nhiều MC quảng cáo sản phẩm sữa Hiup như "thần dược". Nội dung quảng cáo khẳng định rằng uống sữa Hiup sẽ giúp trẻ "tăng chiều cao từ 3-5cm sau 3 tháng" hoặc "giúp trẻ cao 1,7m, 1,8m như hoa hậu, phi công" mà không có tài liệu khoa học rõ ràng nào chứng minh hiệu quả này. Những tuyên bố này đã bị coi là quá mức và gây hiểu nhầm, đánh vào niềm tin của các phụ huynh, khiến nhiều người tiêu dùng có cái nhìn sai lệch về hiệu quả của sản phẩm​.

Trước đó, nhiều quảng cáo sữa công thức tại Việt Nam, như sản phẩm Hiup và Alpha Lipid, đã bị chỉ trích vì quảng cáo sai lệch và phóng đại tác dụng tăng chiều cao.

Hay gần đây trên trang web và các mạng xã hội, sữa Hiup từng quảng cáo rằng có thể giúp trẻ tăng 3-5 cm trong vài tháng, gây hiểu nhầm cho người tiêu dùng. Các chuyên gia đã khẳng định quảng cáo này không dựa trên cơ sở khoa học và có thể làm người tiêu dùng tin rằng sữa là yếu tố quyết định duy nhất để tăng trưởng chiều cao​

Cuối năm 2023, KOC Yona Cươn (Đinh Thị Cươn, sở hữu tài khoản TikTok Yona Lim với 6,5 triệu lượt theo dõi) "nổ" tăng đến 7 kg trong thời gian ngắn sau khi uống sữa tăng cân. Thương hiệu được Yona Cương quảng cáo là một loại sữa không rõ nguồn gốc, xuất xứ có tên là sữa Yarmy.

Theo thông tin ghi trên vỏ hộp, đơn vị phân phối độc quyền sữa Yarmy là Công ty Yarmy có địa chỉ tại 47/9 Nguyễn Thị Tần, Phường 2, Quận 8, TP.HCM. Sản phẩm này có giá hơn 490.000 đồng/hộp.

Để tăng sự tin tưởng, KOC này còn đưa ra giấy chứng nhận của Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) và logo của FDA in trên vỏ hộp sữa. Nhờ đó, chỉ sau vài phiên livestream bán hàng, KOC này đã bán gần 10.000 hộp sữa Yarmy trên nền tảng TikTok. Tuy nhiên, nhiều người mua sau đó phản ánh dùng sữa Y. chưa thấy tăng cân thì đã bị tiêu chảy, đầy bụng, buồn nôn... và kêu gọi tẩy chay sản phẩm.

Việc một số nhãn hàng mới xuất hiện trên thị trường hoặc chỉ ở phân khúc chất lượng thấp cố gắng tiếp cận và bán hàng nhanh đã áp dụng chiêu trò thuê MC, nghệ sĩ quảng cáo thổi phồng công dụng sản phẩm. Và một trong những sản phẩm được nhắc tới nhiều thời gian gần đây là “sữa tăng cân Weight Mass”. Điều đáng nói, trong quá trình quảng cáo, diễn viên V.A đã đưa ra những ngôn từ có dấu hiệu thổi phồng công dụng của sản phẩm, một số phát ngôn mang tính chủ quan thiếu tài liệu để chứng minh: “Bí quyết duy nhất giúp V.A tăng được 5kg chính là nhờ mỗi ngày uống 3 ly sữa tăng cân Weight Mass... Tăng cân chỉ sau 4 tuần sử dụng mà là tăng cơ săn chắc chứ không phải là tăng mỡ… V.A  lấy uy tín, danh dự của mình ra để khẳng định Weight Mass chính là sản phẩm V.A sử dụng và thấy tăng cân tốt nhất trên thị trường hiện nay…”.

“Sản phẩm này có chất lượng rất cao và có nhiều ưu điểm hơn so với những sản phẩm khác”. Cũng tại trang facebook này đã sử dụng nhiều hình ảnh của y, bác sỹ để quảng cáo giới thiệu về sản phẩm.

Những video, hình ảnh của diễn viên V.A quảng về sản phẩm Weight Mass đã được các website, trang mạng xã hội, đại lý sử dụng tràn lan để thu hút người tiêu dùng.

Đáng chú ý là theo Giấy tiếp nhận bản đăng ký công bố sản phẩm số 34/2022/DDKSP ngày 22/9/2022 do Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm tỉnh Hòa Bình cấp, sản phẩm vẫn hay được các website, trang mạng xã hội và diễn viên V.A quảng cáo “sữa tăng cân Weight Mass” có tên là thực phẩm dùng cho chế độ ăn đặc biệt Weight Mass. Đơn vị sản xuất và đăng ký bản công bố sản phẩm là Chi nhánh Hòa Bình – Công ty Cổ phần Dược phẩm quốc tế Việt Nam Anh Quốc Trường Đại Hưng địa chỉ tại tiểu khu Liên Sơn, thị trấn Lương Sơn, huyện Lương Sơn, tỉnh Hòa Bình.

Quy định pháp luật nhiều nhưng vẫn “nhờn”?

Vào tháng 1, Bộ Y tế từng có công văn đề nghị Bộ Thông tin và Truyền thông tăng cường kiểm tra, giám sát, xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân đăng quảng cáo các sản phẩm có tác dụng như thuốc nhưng không phải thuốc; quảng cáo thuốc chưa được phép lưu hành; quảng cáo thuốc khi chưa được cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền xác nhận.

Về mặt pháp lý, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đang đề xuất sửa đổi Luật Quảng cáo để tăng cường trách nhiệm liên đới của những người nổi tiếng khi quảng cáo sản phẩm sai lệch. Theo quy định, người thực hiện quảng cáo phải đảm bảo nội dung chính xác và không gây hiểu nhầm cho người tiêu dùng. Các cơ quan chức năng cũng đã xử phạt sản phẩm sữa Hiup vì vi phạm quy định quảng cáo​.

Những bài quảng cáo này không chỉ ảnh hưởng đến nhận thức của người tiêu dùng mà còn tiềm ẩn nguy cơ cho sức khỏe trẻ nhỏ nếu phụ huynh tin theo các công dụng được "thổi phồng". Việc sử dụng những người có ảnh hưởng để quảng cáo sai lệch vì vậy cần được kiểm soát chặt chẽ để bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.

Trao đổi với Tạp chí Trẻ em Việt Nam, Thạc sĩ - Bác sĩ Phạm Thị Ngọc - Phó Tổng Thư ký Hiệp hội sữa Việt Nam khẳng định, quảng cáo không đúng bản chất sản phẩm, thổi phồng công dụng của sữa có thể khiến phụ huynh tin tưởng, dẫn đến việc bỏ qua các thực phẩm khác quan trọng khiến trẻ bị suy dinh dưỡng.

Sữa được quảng cáo thổi phồng có thể chứa các thành phần không rõ nguồn gốc, hàm lượng các chất dinh dưỡng không cân đối, không đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng của trẻ, không đảm bảo các chỉ tiêu thành phần như đã công bố với cơ quan quản lý, hoặc được sản xuất trong điều kiện không đảm bảo an toàn thực phẩm. Sữa quảng cáo quá đà không đầy đủ thông tin và không tuân thủ quy định pháp luật. Tuy nhiên lại thường có giá thành cao hơn nhiều so với giá trị thực của sản phẩm.

"Khi phụ huynh cho con sử dụng sẽ không thể thấy những kết quả mong đợi theo như trên quảng cáo. Thậm chí là gây ra những hậu quả như dị ứng, rối loạn tiêu hóa, ốm vặt do sức đề kháng và hệ miễn dịch yếu. Sử dụng sữa bị thổi phồng trong thời gian dài sẽ khiến trẻ chẳng những không phát triển mà còn bị giảm cân, thậm chí suy dinh dưỡng vì không được bổ sung đầy đủ các chất dinh dưỡng cần thiết, thậm chí khiến thể chất và trí tuệ đều bị ảnh hưởng xấu của các chất độc hại", Phó Tổng Thư ký Hiệp hội sữa Việt Nam cho biết.

Các chuyên gia khuyến cáo người tiêu dùng nên cân nhắc kỹ lưỡng khi xem các quảng cáo trên mạng xã hội. Việc tập trung vào chế độ dinh dưỡng cân bằng và phát triển vận động là cần thiết hơn so với việc sử dụng các sản phẩm quảng cáo thổi phồng tác dụng​.