Những bệnh hay gặp ở trẻ mầm non, mẫu giáo khi đi học

Theo BS Nguyễn Tâm Long - Khoa Nhi, Bệnh viện TƯQĐ 108, cha mẹ cần có kiến thức để nhận biết, kịp thời xử trí, can thiệp để bảo vệ sức khỏe cho trẻ trước các bệnh lây nhiễm.

1. Bệnh về da – bệnh trẻ thường gặp nhất

Hệ miễn dịch và sức đề kháng của trẻ mầm non vẫn chưa được hoàn thiện. Trẻ đi học mẫu giáo vẫn chưa có khả năng chống lại các tác động từ môi trường, nhất là bệnh tật. Đây là độ tuổi mà bệnh truyền nhiễm thường dễ “nhắm” đến.

Điều kiện đi học cả ngày, ăn bán trú, các bé thường ăn uống, ngủ trưa cùng nhau, chơi cùng nhau với đồ vật để chung, hoặc côn trùng cắn – nên các bệnh ngoài da là bệnh ở trẻ em mầm non thường xuyên mắc và dễ lây lan nhất.

2. Dị ứng ở trẻ

Cơ thể trẻ độ tuổi mầm non rất nhạy cảm, dễ bị kích ứng do các tác nhân từ môi trường. Chẳng hạn, không gian sống ẩm thấp, nhiều bụi khói, lông thú vật, thức ăn hải sản, thức ăn nấu không chín kỹ,…

Dấu hiệu bé bị dị ứng cha mẹ cần lưu ý như nổi mẩn ngứa, đỏ trên da thành từng dải, mảng như mề đay, thậm chí một số bé bị ho, lên cơn hen suyễn, nôn trớ, đau bụng, đi ngoài lỏng.

Trường hợp nặng hơn có thể dẫn đến sốt, sưng một số nơi trên cơ thể, nhất là trên mặt. Bố mẹ cần lưu ý những điều này, theo dõi và hiểu rõ sức khỏe con mình để có biện pháp thích hợp, đưa con đến cơ sở y tế xử trí khi cần thiết.

3. Sốt virus

Một số loại virus ái tính đường hô hấp, tiêu hóa, như virus thủy đậu, viêm não Nhật Bản, sởi, enterovirus,… thường tấn công gây bệnh chủ yếu ở trẻ nhỏ - đối tượng có miễn dịch non yếu, cơ thể chưa hoàn thiện, chưa có khả năng kháng bệnh.

Virus có thể gây sốt cao đột ngột đến 39 – 40 độ C hoặc cao hơn. Trong giai đoạn sốt, các bé rất mệt mỏi, mắt lờ đờ, ít đáp ứng thuốc hạ sốt thông thường, dễ xuất hiện các cơn co giật nguy hiểm.

Do đó, cha mẹ cần đưa bé đến cơ sở y tế gần nhất để được điều trị kịp thời, tránh hậu quả đáng tiếc về sau. Đồng thời, cách ly bé với môi trường ngoài, tránh lây lan.

4. Viêm hô hấp trên, viêm phế quản, viêm phổi

Vào thời điểm giao mùa, các mầm bệnh virus biến đổi phát triển, trẻ dễ bị virus gây viêm hô hấp trên ( viêm mũi họng), viêm phế quản xâm nhập qua lây nhiễm từ việc tiếp xúc dùng chung đồ chơi, đồ dùng, mặt phẳng không được vệ sinh sạch sẽ, đặc biệt là ở trường mẫu giáo.

Biểu hiện bé bị viêm phế quản gồm: sốt vừa hoặc cao, bỏ ăn, ho có đờm, chảy nước mũi trong, khó thở, đau thắt ngực xương ức. Nếu nhận thấy bé có những triệu chứng này, đưa bé đến bác sĩ ngay. Tránh để bệnh diễn biến nặng hơn, gây suy hô hấp cấp, viêm phổi cấp tính, xẹp phổi,… rất nguy hiểm và khó chữa trị.

Viêm phổi ở trẻ mầm non

Viêm phổi – chính là nguyên nhân có tỷ lệ gây tử vong ở trẻ dưới 5 tuổi cao nhất. Bệnh có các biểu hiện như bé khó thở, sốt cao, ho nặng nề, bỏ ăn, bỏ chơi.

Viêm phổi là bệnh có diễn biến rất nhanh, đặc biệt ở cơ địa trẻ nhỏ, trẻ có miễn dịch yếu, cần được tiếp cận xử trí, điều trị sớm. Mặc dù có thể được điều trị bằng kháng sinh, nhưng với miễn dịch non yếu của các bé, trẻ cần đưa đến cơ sở y tế điều trị, theo dõi sát. Đặc biệt, khi phát hiện bé có triệu chứng co giật, co rút lồng ngực, thở gấp, thì phải cho bé cấp cứu lập tức.

5. Hội chứng suy dinh dưỡng ở trẻ dưới 5 tuổi

Suy dinh dưỡng khiến trẻ trở nên lười ăn, ăn ít, tăng cân chậm hoặc thậm chí sụt cân, có nguy cơ dễ mắc các bệnh về tiêu hóa, hô hấp.

Biểu hiện lâm sàng như da xanh xao, cơ mềm nhão, nhìn thiếu dưỡng khí, tính khí dễ buồn bực, hay quấy khóc, ít tham gia chơi với bạn cùng lứa, tập trung kém, không linh hoạt.

Đáng chú ý, trẻ bị suy dinh dưỡng thường có biểu hiện chậm phát triển về mặt vận động, như chậm biết ngồi, chậm bò, chậm biết đi,…Do đó, bố mẹ cần lưu ý biểu đồ tăng trưởng để sớm phát hiện tình trạng này.

Suy dinh dưỡng là bệnh ở trẻ em dưới 5 tuổi thường gặp, dẫn đến nhiều hậu quả nguy hiểm về sức khỏe. Trẻ bị suy dinh dưỡng có nguy cơ thấp còi, còi xương cao, ảnh hưởng đến tầm vóc khi trưởng thành. Không những thế, sự phát triển tổng thể về trí tuệ, thể lực, khả năng chống chọi bệnh tật cũng bị ảnh hưởng nặng nề về lâu dài.

6. Rối loạn tiêu hóa ở trẻ mầm non

Trẻ bắt đầu đi học là có sự thay đổi môi trường sinh hoạt từ ở nhà sang ở trường, trẻ ăn uống tại lớp với giờ giấc và thực đơn có thể sai khác với ở nhà. Đó là một yếu tố khiến trẻ có nguy cơ bị rối loạn tiêu hóa.

Biểu hiện thường thấy như: nôn ói nhiều lần, nổi phát ban trên người, bị viêm hạch, mắt đau nhức, sốt. Nguyên nhân gây bệnh là do bé nhiễm virus đường tiêu hóa, nhưng lại không có dấu hiệu bị nhiễm khuẩn. Mặc dù bệnh có thể tự hết, nhưng giai đoạn sốt virus có thể lây lan nhanh, bùng phát thành dịch.         

Do đó, nếu phát hiện con có biểu hiện hoặc được chẩn đoán là rối loạn tiêu hóa do virus, bố mẹ cần cách ly bé ngay. Cho bé nghỉ học, ở nhà chăm sóc đặc biệt. Để phòng ngừa, mỗi gia đình có con nhỏ cần tuân thủ Lịch tiêm chủng cho bé theo độ tuổi.

7. Nhiễm giun sán

Khi bắt đầu đi học, trẻ mở rộng môi trường vui chơi cùng bạn bè, thầy cô. Với những bé thường xuyên nghịch đất, hoặc chơi để tay bẩn, tiếp xúc sàn nhà bẩn, nhà vệ sinh hoặc các vật dụng không sạch sẽ,…thì đây là những điều kiện thuận lợi để trứng giun đũa, giun kim xâm nhập vào cơ thể trẻ. Nhất là với những trẻ hay có thói quen mút ngón tay, thường cho tay lên miệng, mặt, thì nguy cơ bị nhiễm giun sán còn cao hơn rất nhiều.

Triệu chứng khi bé bị nhiễm giun kim, giun đũa như bụng phình to lên, sụt cân, suy dinh dưỡng. Nếu được phát hiện sớm và tẩy giun kịp thời, tình trạng này vẫn có thể được cải thiện. Ngoài ra, bố mẹ cần lưu ý công tác phòng ngừa cho con.

Theo khuyến cáo của Bộ y tế, cứ mỗi 6 tháng, cần cho bé tẩy giun định kỳ. Đồng thời, theo dõi biểu đồ phát triển của bé về cả chỉ số cân nặng, chiều cao, để kịp thời nhận biết nếu có bất kì bất thường nào.

8. Bệnh đau mắt đỏ ở trẻ

Trẻ đau mắt đỏ do mắt bị nhiễm khuẩn hoặc virus, gây nên sưng viêm kết mạc. Đây không chỉ là bệnh ở trẻ em hay gặp, mà còn dễ lây truyền trong môi trường xã hội. Đau mắt đỏ cần phát hiện sớm, nếu không, bệnh sẽ để lại hậu quả nghiêm trọng đến mắt của trẻ, như viêm mắt nặng hơn.

Khi chăm sóc bé bị đau mắt đỏ tại nhà, nguyên tắc đầu tiên cần lưu ý là giữ vệ sinh mọi vật dụng, ngóc ngách trong nhà sạch sẽ. Cho bé nằm nghỉ ngơi ở nơi thoáng khí, không khói bụi. Dùng khăn sạch nhúng nước ấm lau hoặc đắp lên mắt đỏ của bé để giảm bớt cảm giác khó chịu.

Hầu hết các bệnh ở trẻ em mầm non thường gặp sẽ được chữa lành nếu phát hiện kịp thời, và can thiệp phù hợp.

Tuy nhiên, với điều kiện sức khỏe chưa được hoàn thiện ở các bé giai đoạn này, bố mẹ cần thực hiện biện pháp phòng ngừa tốt hơn:

Trước tiên, giữ sạch sẽ vệ sinh môi trường sống.

Duy trì cho trẻ chế độ ăn uống dinh dưỡng đầy đủ, cân đối, vận động hợp lý.

Theo dõi biểu đồ tăng trưởng của bé thường xuyên để nhận biết nếu có biểu hiện bất thường.

Đồng thời, bố mẹ đừng quên Lịch tiêm chủng mở rộng quốc gia mà địa phương thường xuyên phát động.

Bố mẹ hãy chủ động phòng ngừa mọi thứ tốt nhất có thể cho con để tránh những hệ lụy không tốt đến với trẻ.