Cyber Peace 2025: Học sinh Việt Nam trở thành Sứ giả số bảo vệ trẻ em trực tuyến

Sự kiện nối tiếp Công ước Hà Nội 2025 và chiến dịch “Không một mình - Cùng nhau an toàn trực tuyến”, đồng thời nhấn mạnh vai trò của nhà trường trong việc nâng cao năng lực số, tiếng nói và sự tham gia của học sinh trong xây dựng không gian mạng an toàn, nhân văn.

Học sinh chủ động trong nỗ lực bảo vệ trẻ em trên môi trường số

Cyber Peace 2025 nằm trong chuỗi hoạt động đồng hành cùng an ninh mạng quốc gia và các tổ chức quốc tế, bắt đầu từ khi Wellspring được lựa chọn làm đơn vị giáo dục đăng cai khởi động chiến dịch “Không một mình - Cùng nhau an toàn trực tuyến” của Bộ Công an (Cục A05) và Liên minh Niềm Tin Số từ đầu tháng 10/2025. Sau Cyber Day 2025 hưởng ứng Công ước Hà Nội, sự kiện Cyber Peace tiếp tục mở rộng quy mô với sự tham dự của Bộ Công an, Bộ Ngoại giao, Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Công Thương, Bộ Tài chính, cùng các tổ chức như UNICEF Việt Nam, UNDP Việt Nam, IOGT Việt Nam cùng đại diện tới từ hơn 45 trường học.

Điểm đáng chú ý Cyber Peace 2025 đặt tiếng nói học sinh làm trọng tâm: Học sinh không chỉ được bảo vệ, mà được trao quyền trở thành người tham gia kiến tạo không gian mạng an toàn. Tại sự kiện, học sinh THPT Wellspring và THPT Chuyên Ngoại ngữ Hà Nội tham gia Debate Showcase với chủ đề “Giải pháp tối ưu để bảo vệ trẻ em trực tuyến: giáo dục năng lực số từ sớm hay tăng cường kiểm soát của nhà nước?”. Hoạt động tranh biện giúp học sinh tiếp cận vấn đề an toàn mạng từ nhiều chiều cạnh và hình thành tư duy phân tích chính sách.

Song song, mô phỏng Liên Hợp Quốc WISMUN tạo cơ hội để học sinh đóng vai các phái đoàn quốc tế thảo luận về thu hẹp khoảng cách số, tăng cường an toàn mạng cho trẻ em tại các quốc gia đang phát triển. Trong mô hình này, học sinh thực hành tư duy đa văn hóa, đàm phán và giải quyết vấn đề - những năng lực phù hợp với yêu cầu của công dân toàn cầu.

Cyber Peace 2025 cũng tổ chức phiên Đối thoại không biên giới với sự tham dự của đại diện Bộ Công an, Bộ Ngoại giao, Bộ Giáo dục và Đào tạo và Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam. Đây là không gian để Phụ huynh, học sinh, các đơn vị, tổ chức trực tiếp đặt câu hỏi, tiếp cận thông tin chính thống và hiểu rõ vai trò của từng cơ quan trong quản lý, hỗ trợ và bảo vệ trẻ em trên không gian mạng.

Tại sự kiện, đại diện các trường cũng khẳng định an toàn số chỉ có hiệu quả bền vững khi học sinh có kỹ năng nhận diện rủi ro, biết tìm kiếm hỗ trợ và chủ động chia sẻ với giáo viên, gia đình. Wellspring cho biết nhà trường tập trung vào ba trụ cột năng lực: ngoại ngữ, năng lực ngoại giao và năng lực số, trong đó kỹ năng an toàn mạng, tư duy dữ liệu và sử dụng AI có trách nhiệm được xem là yêu cầu thiết yếu.

Nhà trường tiên phong triển khai chương trình Empower AI – A Future-Ready Program theo chuẩn MIT và UNESCO; sở hữu hơn 259 giáo viên đạt chứng nhận Microsoft Innovative Educator Expert (MIEE); hệ thống an ninh số học đường gồm camera AI, tường lửa lớp học, nền tảng quản lý thiết bị nhằm bảo đảm môi trường học tập số an toàn và có kiểm soát.

Phát biểu tại sự kiện, Tiến sĩ Nguyễn Vĩnh Sơn - Phó Chủ tịch Hội đồng Giáo dục Hệ thống Wellspring, Tổng Hiệu trưởng Wellspring Hanoi nhận định, trẻ em ngày nay lớn lên trong hai môi trường song song: học đường thực và học đường số. Không gian mạng mang lại nhiều cơ hội tiếp cận kiến thức nhưng cũng đi kèm nguy cơ và cạm bẫy.

TS. Vĩnh Sơn cho rằng để bảo vệ trẻ em hiệu quả, cần xây dựng ba lớp “lá chắn”: công nghệ, kỹ năng và sự kết nối của gia đình - nhà trường - xã hội.

Lớp thứ nhất là lá chắn kỹ thuật, gồm hệ thống sàng lọc, cảnh báo, giám sát và bảo vệ từ sớm.

Lớp thứ hai là kiến thức và kỹ năng số, giúp học sinh làm chủ công nghệ, biết ứng xử an toàn và có trách nhiệm.

Lớp thứ ba là vòng tay kết nối, trong đó gia đình và nhà trường tạo môi trường tin cậy để học sinh chia sẻ, tìm kiếm hỗ trợ khi gặp vấn đề trên mạng.

Theo TS. Vĩnh Sơn, sự đồng hành của phụ huynh là yếu tố quan trọng vì trẻ em dễ bị tác động bởi nội dung xấu, độc hại. Thầy Vĩnh Sơn khuyến nghị gia đình tạo môi trường gần gũi, khuyến khích con trao đổi và tiếp cận nội dung tích cực thay vì để trẻ đối diện môi trường mạng một mình.

Trẻ em phải được đặt ở trung tâm của mọi giải pháp an toàn số

Tại phiên tọa đàm, bà Vũ Kim Chi - Cán bộ Giáo dục UNICEF Việt Nam cho biết chuyển đổi số mang lại nhiều cơ hội cho trẻ em trong học tập và tiếp cận thông tin, nhưng đồng thời khiến các em đối diện nhiều nguy cơ khó lường như lộ lọt thông tin cá nhân, tiếp xúc nội dung độc hại, bạo lực mạng, lừa đảo hay dụ dỗ trực tuyến.

Theo bà Vũ Kim Chi, khảo sát của UNICEF tại Việt Nam cho thấy cứ 5 trẻ thì có 1 trẻ thừa nhận bị bắt nạt trực tuyến, nhưng phần lớn không biết tìm kiếm sự hỗ trợ từ kênh nào. Đây là tín hiệu cảnh báo về sự thiếu hụt kỹ năng và hệ thống hỗ trợ dành cho trẻ em trên môi trường số.

UNICEF đang phối hợp với Bộ Giáo dục và Đào tạo triển khai khung năng lực số cho học sinh từ năm 2019, đồng thời hỗ trợ tập huấn giáo viên, cung cấp tài liệu về an toàn số và thúc đẩy các sáng kiến trao quyền cho thanh thiếu niên. 

Bà Vũ Kim Chi đánh giá hoạt động của Wellspring trong chiến dịch “Không một mình - Cùng nhau an toàn trực tuyến” là mô hình tích cực khi kết hợp giáo dục, kỹ năng và nghệ thuật để lan tỏa thông điệp. UNICEF kỳ vọng sự phối hợp giữa nhà trường, cơ quan quản lý, doanh nghiệp công nghệ và các tổ chức quốc tế sẽ tạo nên hệ sinh thái bảo vệ trẻ em toàn diện hơn.

Ngoài ra, bà Vũ Kim Chi cho rằng trẻ em đối tượng dễ bị tổn thương nhất nhưng ít ai biết rằng trẻ em được xem là trung tâm của mọi giải pháp. Theo bà, trẻ em cần được trao cơ hội tham gia xây dựng chính sách, sáng kiến và hoạt động liên quan, thay vì chỉ là đối tượng thụ hưởng.

UNICEF cam kết tiếp tục đồng hành cùng Chính phủ Việt Nam, Bộ GD&ĐT, các nhà trường và doanh nghiệp để phát triển chương trình giáo dục an toàn số, tăng cường hỗ trợ sức khỏe tinh thần và mở rộng sáng kiến tới trẻ em ở vùng sâu, vùng xa.

Cyber Peace 2025 tiếp tục lan tỏa Bộ nguyên tắc 6 điểm về an toàn số do Cục A05 (Bộ Công an) biên soạn, gồm truy cập an toàn, giao tiếp lành mạnh, chia sẻ có trách nhiệm, giữ kết nối với gia đình - nhà trường, trang bị kỹ năng số và duy trì phòng ngừa chủ động.

Sự kiện khẳng định an toàn số là trách nhiệm của toàn xã hội, trong đó công nghệ chỉ đóng vai trò công cụ; yếu tố quyết định vẫn là sự đồng hành của gia đình, nhà trường và cộng đồng.

Cyber Peace 2025 gửi đi thông điệp rằng bảo vệ trẻ em trên môi trường số không có điểm kết thúc mà là quá trình lâu dài, liên tục và cần sự phối hợp đa ngành. Hà Nội, với vai trò đăng cai nhiều hoạt động của Công ước của Liên Hợp quốc về chống tội phạm mạng, đang trở thành điểm phát tín hiệu cho nỗ lực chung trong xây dựng một thế hệ học sinh Việt Nam tự tin, có kỹ năng và chủ động hành động vì một môi trường số an toàn.