Những điều cần biết về chương trình sữa học đường

Ngày Sữa học đường thế giới

Từ năm 2000, Tổ chức Nông Lương Thế Giới (FAO) đã phát động Ngày Sữa học đường Thế giới (World School Milk Day) nhằm nâng cao nhận thức về lợi ích của việc uống sữa tại trường học đối với sự phát triển của trẻ em. Ngày Sữa học đường Thế giới từ khi được phát động đã nhanh chóng trở thành sự kiện thường niên được nhiều quốc gia hưởng ứng.

Với những hiệu quả thực tế mà chương trình SHĐ đang mang lại, Chính phủ cũng như các tổ chức phi chính phủ tại nhiều quốc gia ngày càng nhìn nhận được tầm quan trọng của chương trình này đối với việc hỗ trợ tăng cường sức khỏe cho trẻ em.

Dữ liệu của Liên đoàn sữa thế giới (IDF) năm 2020 cho thấy, có ít nhất 160 triệu trẻ em trên toàn cầu đang được hưởng lợi từ việc uống sữa tại trường học.

Nhiều nghiên cứu cũng đã chứng minh sự kết hợp giữa chất lượng giáo dục, chính sách bảo hiểm sức khỏe và chăm sóc dinh dưỡng học đường, cụ thể như sữa học đường, sẽ đóng góp tích cực cho sự phát triển của trẻ em và thanh thiếu niên - bà Caroline Emond, Giám đốc điều hành của IDF (trích Báo cáo về Sự đóng góp của chương trình SHĐ đối với dinh dưỡng trẻ em toàn cầu 2020).

Đến năm 2020, chương trình SHĐ đã được 68 quốc gia trên thế giới triển khai, bao gồm các nước phát triển như Mỹ, Anh, Canada, Đức và đặc biệt phổ biến tại các quốc gia thuộc khu vực Châu Á như Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc…

Theo báo cáo của IDF, Mỹ là quốc gia có số trẻ em thụ hưởng cao nhất là 30 triệu học sinh, tiếp đó là Trung Quốc và Ấn Độ. Tại tất cả các nước triển khai chương trình đều ghi nhận có sự cải thiện rõ về chế độ dinh dưỡng, sức khỏe và tầm vóc của trẻ em.

Việt Nam nỗ lực cải thiện dinh dưỡng từ sữa học đường

Tại Việt Nam, năm 2016, Chính phủ đã ban hành quyết định phê duyệt chương trình SHĐ cải thiện tình trạng dinh dưỡng góp phần nâng cao tầm vóc trẻ em mẫu giáo và tiểu học đến năm 2020. Tính đến năm 2020 đã có 26 tỉnh/thành phố trên cả nước triển khai chương trình SHĐ với hàng triệu trẻ em được hưởng lợi.

Qua một thời gian triển khai chương trình SHĐ, tình trạng thể chất của học sinh tại một số địa phương đã có sự chuyển biến tích cực. Tại tỉnh Bắc Ninh, tỷ lệ suy dinh dưỡng (SDD) thể thấp còi từ 26.9% năm 2013 đã giảm còn 23.6% trong năm 2020, số trẻ em tham gia chương trình ban đầu chỉ khoảng 11 ngàn học sinh nhưng sau 7 năm thực hiện đã tăng lên hơn 211 ngàn học sinh cho thấy sự ủng hộ của các phụ huynh học sinh đối với chương trình. Còn tại Khánh Hòa, chỉ sau 1 năm học thực hiện tại 2 huyện trên địa bàn tỉnh, tỷ lệ đăng ký cho trẻ tham gia chương trình đã tăng từ gần 21 ngàn em lên hơn 31 ngàn em, tỷ lệ SDD thể thấp còi giảm rõ rệt từ 28.5% còn 20.06% trong năm 2020.

PGS.TS. Bùi Thị Nhung, Viện Dinh dưỡng Quốc gia cũng cho biết theo kết quả điều tra vi chất dinh dưỡng 2014 – 2015, trẻ em Việt Nam vẫn bị thiếu hụt vi chất dinh dưỡng. Việc bổ sung vi chất dinh dưỡng vào SHĐ là một cách an toàn và hiệu quả mà nhiều nước trên thế giới đã áp dụng. Điều này sẽ giúp cho trẻ cải thiện tình trạng thiếu hụt vi chất dinh dưỡng, giúp trẻ cải thiện chiều cao cũng như tăng cường sức đề kháng cho trẻ.

Mục đích của Chương trình

Chương trình SHĐ nhằm giúp cải thiện tình trạng dinh dưỡng của trẻ em mẫu giáo và tiểu học thông qua hoạt động cho trẻ em uống sữa hàng ngày nhằm giảm tỉ lệ suy dinh dưỡng, nâng cao tầm vóc, thể lực của trẻ em Việt Nam, góp phần phát triển nguồn nhân lực trong tương lai.

Ý nghĩa của Chương trình

Việt Nam là đất nước đang phát triển, nhiều gia đình có điều kiện cho con uống sữa, một số trường mẫu giáo, tiểu học cũng cho trẻ uống sữa tại trường trong các bữa ăn bán trú. Tuy nhiên, trước đó, do chưa có Chương trình SHĐ Quốc gia, tỷ lệ trẻ được uống sữa tại trường không cao và không đồng đều. Số trẻ được uống sữa và chăm sóc dinh dưỡng đầy đủ tại trường chủ yếu tập trung ở các thành phố lớn, trong khi trẻ em ở vùng sâu, vùng xa không thể tiếp cận được SHĐ.

Vì vậy, Chương trình SHĐ được triển khai gắn với an sinh xã hội trên diện rộng (cấp độ khu vực và quốc gia) với sự chỉ đạo từ cơ quan quản lý nhà nước theo Quyết định 641/QĐ-TTg; Quyết định 1340/QĐ-TTg của Chính phủ có nhiều ý nghĩa quan trọng:

Đảm bảo công bằng xã hội, cơ hội tiếp cận dinh dưỡng công bằng đối với mọi trẻ em lứa tuổi mẫu giáo, tiểu học.

Giúp cải thiện chế độ dinh dưỡng nhằm giảm tỷ lệ suy dinh dưỡng, thiếu vi chất dinh dưỡng ở trẻ em; nâng cao thể lực, tầm vóc trẻ em và thanh thiếu niên Việt Nam, tiến tới cải thiện chất lượng nguồn nhân lực Việt Nam

Thúc đẩy sản xuất chăn nuôi bò sữa và chế biến sữa tươi trong nước.

Thực hiện đầy đủ và trọn vẹn Công ước Quyền trẻ em, Luật Bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em.

Tiêu chuẩn về sữa tươi học đường

Thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, ngày 28/9/2016 Bộ Y tế đã ban hành Quyết định số 5450/QĐ - BYT về việc Quy định tạm thời đối với sản phẩm sữa tươi phục vụ Chương trình SHĐ, trong đó quy định:

Là sản phẩm sữa tươi, đạt tiêu chuẩn theo QCVN 5:1-2010.

Bổ sung vi chất dinh dưỡng (vitamin và khoáng chất theo nghiên cứu khuyến nghị của Viện Dinh dưỡng Quốc gia).

Trong mục tiêu của Chương trình tại Quyết định 1340/QĐ - TTg có yêu cầu: "Đáp ứng nhu cầu sắt, canxi, vitamin D của trẻ mẫu giáo và tiểu học thêm 30% vào năm 2020".

Chủ trương xã hội hóa chương trình SHĐ

Năm 2016, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 1340/QĐ-TTg phê duyệt Chương trình SHĐ nhằm cải thiện tình trạng dinh dưỡng góp phần nâng cao tầm vóc trẻ em mẫu giáo và tiểu học đến năm 2020. Chương trình SHĐ cũng đặc biệt quan tâm tới trẻ em ở các huyện nghèo và trẻ em nghèo, cận nghèo ở các vùng còn lại. Trong bối cảnh ngân sách còn khó khăn, Chương trình đưa ra chủ trương xã hội hóa, kêu gọi nhiều nguồn lực tham gia.

Công ty Cổ phần Sữa Việt Nam – Vinamilk

Tại Việt Nam, Vinamilk là doanh nghiệp đã tiên phong và đồng hành cùng một số tỉnh thành thực hiện chương trình SHĐ từ năm học 2007-2008 với tỉnh Bà Rịa Vũng Tàu, tiếp đó là các địa phương như Bắc Ninh, Hà Nam...

Nhận định về chương trình này, đại diện Vinamilk cho biết xuất phát từ việc nhận thấy tầm quan trọng của chế độ dinh dưỡng hàng ngày tại trường có tác động lớn đến tình trạng dinh dưỡng và sự phát triển của trẻ em ở lứa tuổi học đường – lứa tuổi vàng cho sự phát triển, vì vậy, đến nay doanh nghiệp vẫn tiếp tục đồng hành và tích cực triển khai SHĐ.

Nhờ sự phối hợp tốt trong công tác tổ chức, tỷ lệ tham gia chương trình của nhiều địa phương đạt ở mức cao, như ở TP. Hà Nội, Bình Định, Bà Rịa – Vũng Tàu, Bắc Ninh,…

Tập đoàn TH true MILK với sản phẩm SHĐ TH school MILK

Để thực hiện Chương trình SHĐ, ngay từ năm học 2013 – 2014, Tập đoàn TH và Viện Dinh dưỡng Quốc gia cùng với các chuyên gia Pháp đã tiên phong nghiên cứu, kiểm nghiệm lâm sàng SHĐ bài bản trên 3.600 học sinh 15 trường học tại Nghĩa Đàn, Nghệ An và cho ra đời sản phẩm TH school MILK.

Sản phẩm được bổ sung vi chất dinh dưỡng dựa theo tính toán khoa học (canxi, sắt, kẽm, magie, i-ốt, axit folic và hỗn hợp Vitamin A, C, D & nhóm B…) giúp thúc đẩy chiều cao, tăng cường thị lực và khả năng tập trung, phù hợp với lứa tuổi học đường. Đây cũng là sản phẩm sữa học đường duy nhất được Bộ Y tế xác nhận có hiệu quả trong cải thiện tình trạng dinh dưỡng và vi chất dinh dưỡng của trẻ em. Mỗi học sinh uống 1 ly/ngày, 5 ngày/tuần, liên tục trong 5 tháng.

Trong Chương trình SHĐ cấp tỉnh triển khai ở Nghệ An, Tập đoàn TH và tỉnh Nghệ An có sáng kiến nhân văn khi huy động các nguồn lực hỗ trợ chi phí uống sữa cho tất cả học sinh mầm non, tiểu học, trong đó miễn phí 100% cho học sinh nghèo. Với năng lực của mình, Tập đoàn TH là đối tác đồng hành cùng Bộ Giáo dục và Đào tạo trong Chương trình SHĐ, bắt đầu từ năm học 2016 – 2017.

Trong suốt quãng thời gian thực hiện nghiên cứu lâm sàng, TH true MILK đã tổ chức ít nhất 7 cuộc họp, hội thảo lấy ý kiến của nhiều chuyên gia dinh dưỡng, giáo dục đóng góp cho mô hình Sữa học đường và quy chuẩn sữa học đường. Sản phẩm TH School Milk ra đời với nhiều tâm huyết như vậy. TH School Milk sau đó được Bộ Y tế xác nhận có hiệu quả trong cải thiện tình trạng dinh dưỡng và vi chất dinh dưỡng của trẻ em.

Bà Thái Hương, Nhà sáng lập và Tư vấn đầu tư của Tập đoàn TH cho biết: “Sau khi Nhà nước ban hành quy chuẩn SHĐ, không chỉ TH true MILK mà bất cứ doanh nghiệp nào đủ điều kiện cũng có thể đấu thầu tham gia. Bản thân chúng tôi đã chuẩn bị một cách bài bản để tham gia chương trình này với định hướng không vì mục tiêu lợi nhuận; thậm chí chỉ nhận hoà vốn để góp phần khẳng định tầm vóc, trí tuệ người Việt. Chúng tôi mong tinh thần đó lan toả đến các hãng sữa tham gia chương trình này”.