Nuốt phải đầu bút bi, bé 7 tuổi nhập viện trong tình trạng nguy kịch

Dị vật đường thở được xem là một tai nạn nguy hiểm thường bắt gặp ở trẻ nhỏ trong độ tuổi từ 1-3 tuổi. Đây là lứa tuổi mà trẻ cảm thấy tò mò, thích thú với những thứ xung quanh và bắt đầu “khám phá thế giới” bằng cách đưa các vật thể vào miệng. 

Tuy nhiên, hóc dị vật đường thở vẫn có thể xảy ra ở nhóm trẻ lớn (từ 7 - 10 tuổi), có thể do những bất cẩn trong sinh hoạt hằng ngày, học tập và vui chơi. 

Trong thời gian qua, Bệnh viện Nhi Trung ương đã liên tục tiếp nhận những ca hóc dị vật đường thở ở nhiều độ tuổi khác nhau, gây hẹp hoặc tắc nghẽn đường thở, dẫn đến tình trạng nguy kịch ở trẻ.

Nhiều trường hợp trẻ hóc dị vật đường thở gây nguy hiểm đến tính mạng 

Trong tháng 01/2023, Khoa Khám và Thăm dò Hô hấp - Trung tâm Hô hấp (Bệnh viện Nhi Trung ương) đã tiếp nhận một chuỗi 5 ca hóc dị vật ở các bé trong độ tuổi từ 1-3 tuổi. 

Gần đây nhất là trường hợp bé N.Đ.T. (7 tuổi, Thái Bình), bố mẹ đi làm xa, em ở nhà với ông bà ngoại. Ngày 24/2 vừa qua, trong lúc chơi với các bạn ở lớp, không may nuốt phải đầu bút bi. Đến ngày 25/2, bé T. có biểu hiện thở rít lặp lại gần nhau, kèm theo ho, bé được khám ở bệnh viện tuyến huyện, tại đây em được chẩn đoán là có dị vật trong đường thở. Ngay sau đó, bé T. được chuyển lên Bệnh viện tuyến tỉnh rồi lập tức chuyển đến Bệnh viện Nhi Trung ương.

Tại Bệnh viện Nhi Trung ương, bé T. được các bác sĩ Khoa Khám và Thăm dò Hô hấp - Trung tâm Hô hấp tiến hành nội soi khí phế quản và gắp ra một đầu bút bi (có kích thước 08 x 1cm). Dị vật gây tình trạng bít tắc gần kín đường thở, nếu không được xử trí sớm có thể gây nguy hiểm đến tính mạng của cháu bé.

“Thấy con thở rít từng cơn tôi rất lo lắng, chỉ sợ con có mệnh hệ gì, may là kịp thời con được chuyển lên Bệnh viện Nhi Trung ương, được các bác sĩ nội soi và gắp ra được dị vật. Hiện tại con đã tỉnh táo, ăn uống bình thường, không còn ho, khò khè nữa. Tôi vô cùng biết ơn các bác sĩ”, chị H.L (mẹ bé N.Đ.T.) chia sẻ.

Tương tự là trường hợp của cháu bé Đ.V. (9 tuổi, Hà Nam) nhập viện trong tình trạng nguy kịch, phải đặt nội khí quản để chuyển từ Bệnh viện tuyến tỉnh lên Bệnh viện Nhi Trung ương. Bé V. trong lúc chơi đùa với bạn đã bất cẩn nuốt đầu bút gây bít kín đường thở khiến tình trạng suy hô hấp nặng nề. Do dị vật có kích thước lớn (1,0 x 1,0cm), khẩu kính phế quản của trẻ lại nhỏ nên rất khó khăn để lấy dị vật. Sau hai lần nội soi khí quản, các bác sĩ tại Trung tâm Hô hấp đã thành công lấy được dị vật, giúp bé V. vượt qua nguy kịch.

Cách sơ cứu cơ bản khi trẻ mắc dị vật đường thở

Trong trường hợp, nếu trẻ còn hồng hào, khóc được, nói được, không khó thở: đặt ở tư thế ngồi thở, giữ yên trẻ và đưa đến bệnh viện để khám và gắp dị vật ra.

Ngược lại, nếu trẻ tím tái, khó thở, không khóc hoặc khóc yếu, gia đình cần nhanh chóng gọi cấp cứu và thực hiện các thủ thuật sơ cứu sau:

Đối với trẻ dưới 2 tuổi:

+ Đặt trẻ nằm sấp, đầu thấp trên cánh tay trái, giữ chặt đầu và cổ trước bằng bàn tay trái.

+ Dùng gót bàn tay phải vỗ 5 cái thật mạnh vào lưng trẻ ở khoảng giữa hai bả vai.

+ Sau đó lật ngửa trẻ sang tay phải, nếu còn khó thở, tím tái, dùng hai ngón tay trái ấn mạnh ở vùng 1/2 dưới xương ức 5 cái.

+ Nếu dị vật vẫn chưa rơi ra ngoài, hãy lật người trẻ lại tiếp tục vỗ lưng. Luân phiên vỗ lưng và ấn ngực cho tới khi dị vật rơi khỏi đường thở hoặc trẻ khóc được.

Đối với trẻ lớn:

+Trường hợp trẻ còn tỉnh: Đứng sau lưng trẻ, vòng hai tay ôm lấy thắt lưng trẻ. Nắm chặt bàn tay làm thành một quả đấm đặt ở vùng thượng vị, ngay dưới chóp xương ức, phía trên rốn. Ẩn 5 cái dứt khoát theo hướng từ trước ra sau và từ dưới lên trên, mạnh và nhanh. Có thể lặp lại 6 – 10 lần ấn bụng cho tới khi dị vật rơi khỏi đường thở hoặc trẻ khóc, la được.

+ Trường hợp trẻ hôn mê: Để trẻ nằm ngửa, quỳ xuống dạng 2 chân cạnh đùi trẻ. Đặt gót một lòng bàn tay lên vùng thượng vị, dưới chóp xương ức, dưới chóp xương ức, đặt tiếp bàn tay thứ hai chồng lên bàn tay thứ nhất. Ẩn 5 cái dứt khoát, mạnh và nhanh vào bụng theo hướng từ dưới lên trên. Có thể lặp lại 6-10 lần ấn bụng cho tới khi dị vật rơi khỏi đường thở.

Các bác sĩ cũng khuyến cáo, cha mẹ không nên can thiệp nếu trẻ vẫn còn có thể ho, thở hay la, khóc được, mà nên đưa trẻ đến cơ sở y tế để thăm khám. Tuyệt đối không cố móc lấy dị vật ra vì có nhiều khả năng dị vật sẽ rơi vào sâu hơn, dẫn đến tắc đường thở, gây nguy cơ tử vong cao hơn. 

ThS.BS. Phùng Đăng Việt - Trưởng Khoa Khám và Thăm dò Hô hấp, Trung tâm Hô hấp (Bệnh viện Nhi Trung ương) cho biết, trẻ bị hóc dị vật như các trường hợp trên không phải là hiếm gặp, do trẻ nhỏ với bản tính tò mò, thường có thói quen cho các vật cầm ở tay vào miệng để khám phá. Hoặc trong quá trình ăn uống cha mẹ để con vừa ăn vừa chơi, vừa khóc vừa ăn; các bạn học sinh lớn hơn thì hiếu động, chơi nghịch nhiều trò chơi nên dễ bất cẩn.

“Dị vật đường thở có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm, tùy thuộc vào loại dị vật, tuổi của bệnh nhân và thời gian được điều trị sớm hay muộn. Trên thực tế, nhiều phụ huynh có tâm lý chủ quan chỉ nghĩ trẻ nuốt phải vật lạ, nhưng không lường được nguy hiểm khi dị vật bít kín đường thở nếu không xử trí kịp thời có thể gây ra tình trạng viêm phế quản, viêm phổi, xẹp phổi, áp xe phổi,... Một số triệu chứng nặng hơn có thể xảy ra như suy hô hấp, di chứng não do thiếu oxy hoặc thậm chí phải trả giá bằng cả tính mạng”, ông Việt thông tin. 

Cùng với đó, ThS. BS. Phùng Đăng Việt cũng khuyến cáo, cha mẹ khi nghi ngờ trẻ hóc, sặc dị vật nên đưa trẻ tới cơ sở y tế gần nhất để các y bác sĩ thăm khám, chẩn đoán và xử trí chính xác, kịp thời. Tránh những thao tác sơ cứu không đúng có thể vô tình đẩy dị vật sâu hơn, khiến tình trạng của trẻ trở nên nguy hiểm. 

Tổng hợp