Bé gái 5 tuổi tử vong: Bạo hành trẻ em bao giờ mới chấm dứt?

Ngày 22/10, Công an Quận 4, TP Hồ Chí Minh, đã thông báo về việc tạm giữ hình sự bà Trần Thị Kim Giàu (33 tuổi, ngụ Quận 4) để điều tra về cái chết đau lòng của con gái bà, cháu H.T.A. (5 tuổi). Đây là một vụ việc gây chấn động dư luận và khiến xã hội tiếp tục lên tiếng mạnh mẽ về tình trạng bạo hành trẻ em.

Theo thông tin ban đầu, vào khoảng 5 giờ sáng ngày 13/10, bà Giàu đã đến Công an phường 9, Quận 4, trình báo rằng con gái bà, bé H.T.A. đã tử vong sau khi được đưa đi cấp cứu tại Bệnh viện Đa khoa Quận 4 lúc 2 giờ 30 phút cùng ngày.

Theo lời khai của bà Giàu, vào thời điểm đó, bé A. kêu đói, nên bà xuống nhà lấy sữa cho con uống. Tuy nhiên, khi quay lại, bà thấy bé nằm bất động ở cầu thang. Dù cố gắng đưa con đi cấp cứu, các bác sĩ đã thông báo rằng bé đã tử vong.

Sau khi nhận tin báo, Công an Quận 4 TP.HCM đã lập hồ sơ, khám nghiệm hiện trường và tiến hành khám nghiệm tử thi để điều tra nguyên nhân cái chết của bé A. Kết quả khám nghiệm cho thấy trên cơ thể bé có nhiều thương tích, bầm tụ máu ở vùng trán, mặt và tứ chi, nghi bị bạo hành.

Tại cơ quan điều tra, bà Giàu khai nhận đã thường xuyên sử dụng tay, muỗng, đũa gỗ và vòi hoa sen để đánh con. Bà còn đổ nước nóng vào chân, gây nhiều vết thương nghiêm trọng trên cơ thể bé.

Hiện cơ quan công an đã ra quyết định tạm giữ hình sự đối với bà Giàu về hành vi "hành hạ con" và tiếp tục điều tra làm rõ vụ việc.

Trao đổi với Tạp chí Trẻ em Việt Nam, Tiến sĩ - Luật sư Đặng Văn Cường (đoàn luật sư TP Hà Nội) đã lên án hành động này và nhấn mạnh rằng, việc tạm giữ hình sự đối với bà Giàu là hoàn toàn có căn cứ và cần thiết. Nếu kết quả điều tra khẳng định những lời khai của bà Giàu phù hợp với dấu vết thương tích trên cơ thể nạn nhân, có đủ cơ sở để khởi tố bà về tội "hành hạ con" theo Điều 185 Bộ luật Hình sự. Hình phạt có thể lên đến 5 năm tù giam.

Điều 185 Bộ luật Hình sự quy định về tội ngược đãi hoặc hành hạ:

• Người nào thường xuyên có hành vi bạo lực, đối xử tồi tệ, gây đau đớn về thể xác hoặc tinh thần đối với người thân, bao gồm ông bà, cha mẹ, vợ chồng, con, cháu hoặc người có công nuôi dưỡng mình, có thể bị phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm.
• Nếu hành vi phạm tội này được thực hiện đối với người dưới 16 tuổi, phụ nữ mang thai, người già yếu, hoặc người khuyết tật, mức phạt có thể lên tới 5 năm tù.

Cũng theo Luật sư Đặng Văn Cường: "Theo quy định của pháp luật Việt Nam thì trẻ em là người chưa đủ 16 tuổi, là người chưa phát triển đầy đủ về thể chất và tinh thần. Các em còn nhỏ tuổi nên dễ mắc sai lầm, dễ mắc lỗi và chưa có đầy đủ khả năng nhận thức và bảo vệ bản thân. Việc giáo dục một đứa trẻ đòi hỏi người giáo dục phải có hiểu biết, có kỹ năng, biết nhẫn nại và đặc biệt là phải có tình yêu thương. Nếu người cha, người mẹ, thầy cô giáo hoặc những người được giao nhiệm vụ bảo vệ, chăm sóc, giáo dục trẻ em mà thiếu tình yêu thương, thiếu kỹ năng, thiếu kiểm soát cảm xúc, có ý thức coi thường pháp luật thì có thể thực hiện hành vi bạo hành trẻ em bất kỳ lúc nào. 

Bởi vậy để giảm thiểu các vụ án mạng đau lòng mà nạn nhân là trẻ em thì cần phải có những giải pháp trước mắt và giải pháp lâu dài. Giải pháp trước mắt là cần tích cực tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật để nâng cao trình độ nhận thức, ý thức chấp hành pháp luật của công dân, đặc biệt là ý  thức chấp hành của các bậc phụ huynh, thầy cô giáo, những người thường xuyên tiếp xúc với trẻ em. 

Về lâu dài thì vấn đề giáo dục, đặc biệt là giáo dục đạo đức nhân cách, giáo dục lối sống, giáo dục pháp luật và kỹ năng sống là rất quan trọng. Chỉ khi nào vấn đề đạo đức và tôn trọng pháp luật được đề cao, con người có lòng yêu thương, chia sẻ, sống có kỷ luật, có nguyên tắc và có ý thức chấp hành pháp luật thì tính mạng, sức khỏe của những người xung quanh mới đảm bảo an toàn, trong đó có trẻ em".

Trong những năm gần đây, dư luận xã hội đã nhiều lần rúng động vì những vụ bạo hành trẻ em dẫn đến hậu quả đặc biệt nghiêm trọng. Nhiều trẻ đã thiệt mạng chính bởi sự tàn ác, nhẫn tâm từ người thân, mà phần lớn trong số đó là cha hoặc mẹ. Những vụ việc này không chỉ là dấu hiệu của sự xuống cấp đạo đức trong xã hội mà còn phản ánh sự thiếu kỹ năng sống, thiếu kiểm soát cảm xúc và nhận thức pháp luật của một bộ phận người lớn. Những người này vì ích kỷ, không kiểm soát được bản thân mà sẵn sàng trút giận lên những đứa trẻ vô tội.

Tình trạng bạo hành trẻ em vẫn đang ở mức báo động, thường xảy ra ở nhóm gia đình gặp khó khăn về kinh tế, tình trạng nghiện ngập, hoặc gặp những sự cố trong đời sống hôn nhân.

Để giải quyết vấn nạn này, luật pháp Việt Nam đã quy định rõ ràng về quyền và bảo vệ trẻ em. Tuy nhiên, điều quan trọng hơn là cần phải tăng cường giáo dục và nâng cao nhận thức cho các bậc cha mẹ, giáo viên và những người có trách nhiệm chăm sóc trẻ em. Trẻ em là những người chưa đủ phát triển về thể chất và tinh thần, cần được chăm sóc và giáo dục bằng tình yêu thương, kiên nhẫn và kỹ năng.

Để giảm thiểu những vụ bạo hành đau lòng, cần có những giải pháp thiết thực và dài hạn. Trước mắt, việc tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật để nâng cao nhận thức của người dân, đặc biệt là các bậc phụ huynh, là vô cùng cần thiết. Về lâu dài, giáo dục đạo đức, kỹ năng sống, và ý thức tôn trọng pháp luật cần được đề cao. Khi đạo đức và pháp luật được coi trọng, xã hội sẽ trở nên an toàn hơn cho tất cả, đặc biệt là những đối tượng yếu thế như trẻ em.

Cái chết thương tâm của bé H.T.A. là một hồi chuông cảnh tỉnh cho xã hội về tình trạng bạo hành trẻ em. Hành vi bạo lực với trẻ em cần phải được lên án mạnh mẽ và pháp luật phải xử lý nghiêm khắc để bảo vệ những đứa trẻ vô tội. Chỉ khi xã hội cùng chung tay đẩy lùi vấn nạn này, trẻ em mới có thể sống trong một môi trường an toàn, được yêu thương và bảo vệ đúng nghĩa.

Theo các báo cáo mới nhất, tình trạng bạo hành trẻ em tại Việt Nam vẫn là vấn đề nghiêm trọng. Năm 2022, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội ghi nhận 2.053 trẻ em bị xâm hại, trong đó, bạo hành chiếm tỷ lệ đáng kể.

Trong năm 2023, tình trạng bạo hành trẻ em tại Việt Nam vẫn là một vấn đề nghiêm trọng và đáng lo ngại. Theo báo cáo từ Cục Trẻ em (thuộc Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội), cả nước ghi nhận hàng nghìn vụ bạo hành trẻ em. Cụ thể:

Trong năm 2023, có hơn 2.000 vụ việc bạo hành trẻ em được thống kê, bao gồm cả bạo hành thể chất và tinh thần.

Khoảng 60% các vụ bạo hành xảy ra trong gia đình, điều này đặt ra vấn đề lớn về sự an toàn của trẻ em ngay trong chính môi trường mà các em được cho là đáng tin cậy nhất.

Trên 500 trẻ em đã phải nhập viện do các vụ bạo lực nghiêm trọng. Nhiều vụ việc bạo hành dẫn đến tử vong hoặc để lại hậu quả lâu dài về mặt thể chất và tinh thần cho các em.

Trong 9 tháng đầu năm 2024, tình hình bạo hành trẻ em tại Việt Nam tiếp tục gây lo ngại với nhiều vụ việc nghiêm trọng được báo cáo. Cục Trẻ em (thuộc Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội) và Tổng đài Quốc gia Bảo vệ Trẻ em 111 đã tiếp nhận hàng nghìn cuộc gọi báo cáo liên quan đến bạo lực trẻ em. Đáng chú ý, nhiều trường hợp bạo hành diễn ra ngay trong chính gia đình, nơi đáng lẽ phải là nơi an toàn nhất cho các em. Theo thống kê từ cơ quan chức năng, tỷ lệ trẻ em bị bạo lực trong gia đình chiếm tới 72,84% tổng số vụ việc được báo cáo.

Ngoài ra, các vụ bạo lực học đường và bạo hành trong cộng đồng cũng không ít, đặc biệt là những hành vi bạo lực tinh thần, thể chất mà nhiều trẻ phải chịu đựng từ người lớn, trong đó nhiều trường hợp thủ phạm là chính cha mẹ hoặc người thân.

Theo báo cáo của UNICEF, tác động của dịch COVID-19 cũng đã làm gia tăng nguy cơ bạo lực trẻ em do những áp lực kinh tế và xã hội, dẫn đến gia tăng các xung đột gia đình và các vụ việc bạo lực trẻ em. Đây là vấn đề cấp bách cần có các giải pháp toàn diện để bảo vệ trẻ em khỏi tình trạng bạo hành ngày càng nghiêm trọng (*)

(*) Tài liệu tham khảo:

https://www.unicef.org/vietnam/vi/dam-bao-toan-cho-tre-ngan-chan-cac-hanh-vi-bao-hanh