Các chiến lược giúp phòng ngừa và can thiệp hiệu quả với trường hợp bạo lực trẻ em

Ngày 24/6, Tổ chức Hagar Quốc tế tại Việt Nam tổ chức Tọa đàm "Thách thức và giải pháp trong công tác hỗ trợ trẻ em chịu ảnh hưởng của bạo lực gia đình" tại Hà Nội nhằm trao đổi thông tin và thúc đẩy sự phối hợp trong công tác bảo vệ và hỗ trợ trẻ em chịu ảnh hưởng bởi bạo lực gia đình.

Dự tọa đàm có bà Nguyễn Thị Nga, Phó Cục trưởng Cục Bà mẹ và trẻ em, Bộ Y tế; ông Đặng Hoa Nam, Phó Chủ tịch Hội Bảo vệ quyền trẻ em Việt Nam; bà Nguyễn Thị Y Duyên, Quyền trưởng chương trình bảo vệ trẻ em của Quỹ Nhi đồng LHQ (UNICEF); bà Lê Việt Anh, Giám đốc quốc gia Tổ chức Hagar quốc tế tại Việt Nam; bà Nguyễn Khánh Linh – Phó trưởng phòng Công tác xã hội Trung tâm Phụ nữ và Phát triển, Hội LHPN Việt Nam…

Theo Nghiên cứu toàn diện về các yếu tố liên quan đến trường học ảnh hưởng đến sức khỏe tâm thần và sự phát triển toàn diện của trẻ em nam và nữ vị thành niên tại Việt Nam của UNICEF năm 2022, các phương pháp nuôi dạy con mang tính kiểm soát cao vẫn phổ biến, với 69% trẻ từ 10 đến 14 tuổi từng trải qua ít nhất một hình thức kỷ luật có yếu tố bạo lực từ người thân trong gia đình.

Bạo lực gia đình gây ra không chỉ tổn thương trước mắt mà còn để lại ảnh hưởng lâu dài đến sự phát triển và sức khỏe của trẻ em khi trưởng thành. Những người trải qua bạo lực gia đình thời thơ ấu có thể gặp nhiều vấn để sức khỏe và phát triển trong cuộc sống sau này.

Phát biểu tại buổi tọa đàm, bà Nguyễn Thị Y Duyên, Quyền trưởng chương trình bảo vệ trẻ em của Quỹ Nhi đồng Liên Hợp Quốc (UNICEF) cho biết, tỷ lệ trẻ em bị bạo lực rất lớn, báo cáo trên thế giới cho thấy trên 400.000 trẻ em dưới 5 tuổi bị bạo lực. Dữ liệu cũng cho thấy trẻ em gái bị bạo lực nhiều hơn trẻ em trai.

Theo bà Duyên, trẻ em lẽ ra là đối tượng cần được chăm sóc và yêu thương nhất lại đang trở thành nạn nhân của các hình thức bạo lực tinh thần và thể xác. Tình trạng này không chỉ gây ra tổn hại về thể chất mà còn tổn hại về tâm lý và tinh thần. Lâu dài, nhiều thanh niên khi lớn lên còn bị những ám ảnh không dám lập gia đình, bên cạnh đó nhiều thanh niên bị bạo lực trong thời thơ ấu khi trưởng thành lại có xu hướng quay trở lại hình xoáy, gây bạo lực đối với người khác.

Một trong những rào cản lớn nhất trong việc chấm dứt bạo lực gia đình với trẻ em chính là tâm lý chấp nhận của chính người lớn. Quan niệm “yêu cho roi cho vọt, ghét cho ngọt cho bùi” khiến nhiều cha mẹ coi việc đánh mắng, quát nạt như một cách răn đe hợp lý thậm chí cần thiết để giáo dục con.

Tuy nhiên, chuyên gia UNICEF cảnh báo những tổn thương tâm lý gây ra bởi bạo lực sẽ âm ỉ kéo dài, ảnh hưởng đến khả năng học tập, phát triển nhân cách và nguy cơ tiếp tục hành vi bạo lực khi các em trưởng thành.

Tại tọa đàm, đại diện UNICEF giới thiệu các chiến lược then chốt đang được áp dụng tại nhiều quốc gia để phòng ngừa và can thiệp hiệu quả với các trường hợp bạo lực đối với trẻ em:

- Tăng cường thực thi pháp luật về bảo vệ trẻ khỏi bạo lực gia đình.

- Nâng cao nhận thức cộng đồng để thay đổi các quan niệm sai lầm về “dạy con bằng đòn roi”.

- Tạo môi trường an toàn trong gia đình, trường học và cộng đồng để trẻ dám lên tiếng khi bị tổn thương.

- Hỗ trợ phụ huynh và người chăm sóc không chỉ thông tin mà cả chương trình kỹ năng làm cha mẹ tích cực.

- Cải thiện điều kiện kinh tế của các gia đình, vì nghèo đói là yếu tố làm tăng nguy cơ bạo lực.

- Phát triển hệ thống dịch vụ hỗ trợ trẻ bị bạo lực, bao gồm tư vấn tâm lý, nơi trú ẩn an toàn và hỗ trợ pháp lý.

- Trang bị kỹ năng sống cho trẻ, giúp các em biết tự bảo vệ, nhận diện nguy cơ và tìm kiếm trợ giúp đúng lúc.