Cục Dân số tổ chức Lễ mít tinh hưởng ứng Ngày Tránh thai Thế giới

Phát biểu tại buổi lễ, ông Lê Thanh Dũng, Cục trưởng Cục Dân số khẳng định tầm quan trọng của việc vị thành niên, thanh niên thực hiện quan hệ tình dục an toàn, chủ động tránh thai để bảo vệ bản thân và tương lai đất nước. Ông nhấn mạnh Nghị quyết 21-NQ/TW tiếp tục định hướng chuyển từ “Kế hoạch hóa gia đình” sang “Dân số và Phát triển”, song vẫn bảo đảm mọi phụ nữ có nhu cầu đều được tiếp cận dịch vụ kế hoạch hóa gia đình an toàn, thuận tiện.

Cục Dân số, Bộ Y tế mong muốn trong thời gian tới tiếp tục nhận được sự hợp tác chặt chẽ của các cấp, các ngành, các tổ chức quốc tế, các đối tác phát triển hỗ trợ giúp người dân thực hiện biện pháp tránh thai để tránh mang thai ngoài ý muốn, dự phòng vô sinh, giảm phá thai, giảm tỷ lệ tử vong bà mẹ, trẻ em có liên quan đến thai sản và nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân.

Đại diện Công ty TNHH Bayer Việt Nam, ông James Alexander, Phó Tổng Giám đốc chia sẻ, năm 2025 đánh dấu 65 năm ra đời viên thuốc tránh thai, mang lại cuộc cách mạng về quyền tự chủ sinh sản của phụ nữ. Bayer cam kết đồng hành cùng Việt Nam trong nâng cao nhận thức về sức khỏe sinh sản và kế hoạch hóa gia đình.

Theo thống kê quốc tế, số phụ nữ sử dụng biện pháp tránh thai hiện đại đã tăng gấp đôi trong ba thập kỷ qua, giúp ngăn ngừa hàng trăm triệu ca mang thai ngoài ý muốn, phá thai không an toàn và tử vong mẹ. 

Tại những quốc gia có thu nhập thấp và trung bình thấp, năm 2024, ước tính có 380 triệu người sử dụng các biện pháp tránh thai hiện đại, tăng gần 100 triệu người so với năm 2012, giúp ngăn ngừa được hơn 143 triệu ca mang thai ngoài ý muốn, 29 triệu ca phá thai không an toàn và 144.000 ca tử vong mẹ.

Tuy nhiên, trên toàn cầu vẫn còn nhiều thách thức. Theo báo cáo của WHO, trong số 1,1 tỷ người có nhu cầu kế hoạch hóa gia đình thì 164 triệu người có nhu cầu chưa được đáp ứng về biện pháp tránh thai. Tại các nước đang phát triển, bình quân có khoảng gần 1/3 số phụ nữ sinh con ở tuổi vị thành niên. 

Tại Việt Nam, chất lượng dịch vụ kế hoạch hóa gia đình đã từng bước được cải thiện, tỷ lệ sử dụng biện pháp tránh thai đạt và duy trì ở mức cao so với khu vực và trên thế giới, song chúng ta vẫn đang phải đối mặt với nhiều thách thức, đặc biệt là trong việc đáp ứng nhu cầu ngày càng cao và đa dạng của nhóm vị thành niên, thanh niên.

Thứ nhất, tuổi kết hôn lần đầu có xu hướng tăng, trong khi độ tuổi quan hệ tình dục lần đầu lại giảm. Điều này dẫn đến nhu cầu tránh thai chưa được đáp ứng ngày càng lớn, trong đó, năm 2021, tỷ lệ chưa được đáp ứng ở nhóm chưa kết hôn/không chung sống lên tới 40,7%. 

Thứ hai, tình trạng tảo hôn vẫn phổ biến, tỷ lệ phụ nữ 20–24 tuổi kết hôn trước 18 tuổi còn cao, đặc biệt tại khu vực nông thôn, trung du và miền núi phía Bắc. 

Thứ ba, tỷ lệ phụ nữ 20–24 tuổi từng sinh con khi chưa đủ 18 tuổi có sự chênh lệch đáng kể giữa các nhóm đối tượng. Tỷ lệ này đặc biệt cao ở nhóm nghèo nhất, nhóm dân tộc thiểu số như Mông, Tày, Thái, Mường, Nùng và tại các khu vực trung du, miền núi phía Bắc.

Từ thực trạng trên, việc thực hiện các mục tiêu về kế hoạch hóa gia đình tiếp tục là một nội dung quan trọng trong công tác dân số. Nhân dịp này, Cục Dân số đề nghị Chi cục Dân số, Phòng Dân số tham mưu Sở Y tế các tỉnh, thành phố phối hợp với các sở, ban, ngành liên quan chỉ đạo triển khai đồng bộ nhiều giải pháp. Trong đó, cần bảo đảm đầy đủ và kịp thời các điều kiện để mọi phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ được tiếp cận thuận tiện, an toàn và hiệu quả với thông tin cũng như dịch vụ kế hoạch hóa gia đình, đồng thời đặc biệt quan tâm, hỗ trợ cho nhóm vị thành niên, thanh niên.

Song song với đó, cần đẩy mạnh công tác truyền thông, tư vấn và tăng cường cung cấp dịch vụ chất lượng, phù hợp với điều kiện học tập, lao động và sinh hoạt của thanh thiếu niên, qua đó góp phần cải thiện sức khỏe, nâng cao chất lượng dân số và đóng góp cho mục tiêu phát triển bền vững. 

Bên cạnh đó, các địa phương cần chủ động thí điểm đổi mới hoạt động giáo dục dân số, sức khỏe sinh sản cho thanh thiếu niên, đồng thời triển khai các mô hình giảm tảo hôn, giảm mang thai và sinh con ở tuổi vị thành niên, phù hợp với đặc thù và tình hình thực tế. 

Cục Dân số nhấn mạnh, sự chung tay của các ban, ngành, đoàn thể, tổ chức và cá nhân sẽ là yếu tố then chốt để nâng cao chất lượng dân số, đáp ứng mục tiêu của Chiến lược Dân số Việt Nam đến năm 2030.

Ngày Tránh thai Thế giới 26/9 là chiến dịch toàn cầu nhằm nâng cao nhận thức cộng đồng về sức khỏe sinh sản, tình dục an toàn và trách nhiệm trong việc mang thai.

Chủ đề năm nay là: "Không mang thai ở tuổi chưa thành niên vì tương lai, hạnh phúc của chính bạn" nhằm nâng cao nhận thức cho mọi người đặc biệt là giới trẻ vị thành niên, thanh niên trong việc quan hệ tình dục an toàn và chủ động tránh thai ngoài ý muốn vì những lợi ích của chính mình và cộng đồng.

Truyền thông nâng cao nhận thức về lợi ích của việc tránh thai, nhu cầu sử dụng, khả năng đáp ứng các phương tiện tránh thai vấn đề xã hội hóa các phương tiện tránh thai tại Việt Nam, về chăm sóc sức khỏe sinh sản, các biện pháp tránh thai an toàn.

Tuổi vị thành niên là giai đoạn quan trọng trong cuộc đời, khi các em đang hình thành nhân cách, tri thức và chuẩn bị hành trang cho tương lai. Việc mang thai sớm ở độ tuổi này không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe thể chất và tinh thần của các em gái, mà còn kéo theo nhiều hệ lụy như: gián đoạn học tập, hạn chế cơ hội nghề nghiệp, gánh nặng kinh tế và nguy cơ bất ổn trong hôn nhân, gia đình.