Bạo lực phụ nữ và trẻ em gái là sự xâm phạm nghiêm trọng đến quyền con người

Chiều ngày 13/1, tại Hà Nội đã diễn ra lễ ra mắt 2 Dự án “Thúc đẩy nhân rộng mô hình phòng ngừa và ứng phó với bạo lực đối với Phụ nữ và trẻ em gái tại Việt Nam, 2024-2027” và "Hỗ trợ cứu trợ khẩn cấp và phục hồi sau thiên tai cho Trung tâm Dịch vụ Một cửa Quảng Ninh để đảm bảo cung cấp các dịch vụ không bị gián đoạn cho nạn nhân bạo lực trên cơ sở giới trên địa bàn tỉnh và các tỉnh lân cận, năm 2025" do Cơ quan Hợp tác Quốc tế Hàn Quốc (KOICA) tài trợ và UNFPA phối hợp phối hợp chặt chẽ với Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch cùng các bộ, ngành liên quan khác cũng như chính quyền địa phương tại Việt Nam thực hiện.

Tiếp nối thành công của dự án do KOICA tài trợ giai đoạn 2017-2023 (giai đoạn đầu tiên) được triển khai UNFPA và Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội (MOLISA), Trung tâm Dịch vụ Một Cửa đầu tiên (được biết đến với tên gọi Ngôi nhà Ánh Dương) đã được thành lập và vận hành tại tỉnh Quảng Ninh nhằm giúp đỡ các phụ nữ và trẻ em bị bạo lực gia đình có cơ hội tìm lại chính mình và vươn lên trong cuộc sống. Đến nay, Ngôi nhà Ánh Dương đã được nhân rộng và triển khai tại một số tỉnh thành phố: Thanh Hóa, Đà Nẵng, Nha Trang, Hồ Chí Minh, Hòa Bình…

Giai đoạn đầu 2017-2021, với nguồn tài trợ từ KOICA và sự triển khai, đóng góp kỹ thuật và tài chính của UNFPA, các dự án này cam kết duy trì và phát huy những thành tựu của dự án giai đoạn đầu tiên. Tiếp nối những công việc đã và đang triển khai, các Dự án Giai đoạn Bắc cầu lần thứ hai sẽ được UNFPA phối hợp triển khai cùng các bên đối tác, bao gồm MOLISA, để nhân rộng mô hình Ngôi nhà Ánh Dương cung cấp các dịch vụ tích hợp cho người bị bạo lực trên cơ sở giới, bao gồm chăm sóc sức khỏe, tư vấn, dịch vụ xã hội, nơi tạm lánh khẩn cấp, dịch vụ tư pháp, an ninh và chuyển gửi tới các tỉnh thành khác tại Việt Nam.

Giám đốc quốc gia KOICA, ông Lee Byung Hwa chia sẻ: "Theo thống kê 2/3 phụ nữ đã kết hôn tại Việt Nam từng trải qua 1 hoặc nhiều hình thức bạo lực từ người bạn đời. Đây không chỉ còn là vấn đề cá nhân mà còn là rào cản đối với sự phát triển của xã hội. Bạo lực phụ nữ và trẻ em gái là sự xâm phạm nghiêm trọng đến quyền con người là sự trở ngại đối với bình đẳng giới và gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến ổn định quốc gia.

Mặc dù vậy vẫn còn rất nhiều phụ nữ và trẻ em gái không biết đến các dịch vụ hỗ trợ này hoặc lo sợ không dám tìm kiếm sự giúp đỡ, tiếp tục chịu đựng trong im lặng. Những ánh nhìn thiếu thiện cảm ngay cả với nạn nhân của bạo lực giới vẫn tồn tại, vì vậy chúng ta cần tiếp tục xây dựng nền tảng về chính sách, pháp luật để hỗ trợ họ hiệu quả hơn, đồng thời nâng cao năng lực của những người hỗ trợ trực tiếp và gián tiếp…”.

Tại buổi lễ, ông Lê Khánh Lương - Vụ trưởng Vụ bình đẳng giới - Bộ Lao động Thương Binh và Xã hội cho biết: Những năm qua, Việt Nam luôn quan tâm, chăm lo công tác bảo vệ phụ nữ và trẻ em, luôn nỗ lực trong việc thực hiện các biện pháp đảm bảo an sinh xã hội, thúc đẩy bình đẳng giới và phòng, chống bạo lực trên cơ sở giới đặc biệt là bạo lực với phụ nữ và trẻ em gái được cộng đồng quốc tế đánh giá cao. Điều đó đã mang lại tác động tích cực, rút ngắn khoảng cách giới trong hầu hết các lĩnh vực, góp phần giảm thiểu bạo lực giới và hỗ trợ ngày càng tốt hơn cho người bị bạo lực trên cơ sở giới, tạo sự chuyển biến trong nhận thức và hành động của tầng lớp nhân dân.

Các Dự án mới này sẽ là cơ hội để Việt Nam có thể học hỏi kinh nghiệm và những thực hành tốt nhất của quốc tế nhằm nâng cao hiệu quả phòng ngừa, ứng phó với bạo lực trên cơ sở giới. Ngoài ra, các dự án cũng hỗ trợ việc thực hiện Chương trình Quốc gia của Việt Nam Phòng ngừa và ứng phó với bạo lực trên cơ sở giới (giai đoạn 2021 - 2025); Chiến lược quốc gia về bình đẳng giới (giai đoạn 2021-2030) và Luật phòng, chống bạo lực gia đình sửa đổi được Quốc hội thông qua vào tháng 11/2022, đồng thời phù hợp với các cam kết của Việt Nam về thực hiện các Mục tiêu phát triển bền vững (SDG), đặc biệt là SDG 5 về bình đẳng giới. 

Theo nghiên cứu quốc gia năm 2019, cứ ba phụ nữ trong độ tuổi 15–64 thì có gần hai người đã từng chịu ít nhất một hình thức bạo lực, nhưng hơn 90% phụ nữ trong số này không tìm kiếm sự hỗ trợ từ các dịch vụ công.

Ngôi nhà Ánh Dương đầu tiên tại Quảng Ninh ra đời đặt nền móng cho việc nhân rộng thêm mô hình trung tâm dịch vụ một cửa ở các địa bàn khác trên cả nước. Năm 2022 các Ngôi nhà Ánh Dương tiếp theo được triển khai tại tỉnh Thanh Hóa, Đà Nẵng và thành phố Hồ Chí Minh với sự hỗ trợ tài chính từ Chính phủ Nhật Bản. Tiếp theo Ngôi nhà Ánh Dương vừa mới khai trương ở Hòa Bình tháng 1/2025 và Ngôi nhà Ánh Dương thứ sáu tại tỉnh An Giang sẽ triển khai trong vài tháng tới với sự tài trợ từ Chính phủ Australia.

Tính đến thời điểm hiện tại, các Ngôi nhà Ánh Dương đã cung cấp dịch vụ hỗ trợ tích hợp cho 1.670 người bị bạo lực và tiếp nhận, giải quyết hơn 26.000 cuộc gọi qua đường dây nóng.