Học sinh trường quốc tế Mỹ Việt Nam phải dừng học, ai chịu trách nhiệm?

Học sinh trường gắn mác quốc tế bị dừng học

Ngày nay, khi xã hội ngày càng phát triển, đời sống vật chất của người dân ngày càng nâng cao hơn, họ bắt đầu nghĩ tới việc cho con đi học ở những trường có chất lượng tốt nhất có mác "trường quốc tế".

Thế nhưng, có phải cứ học trường gắn mác quốc tế là tốt, học sinh sẽ ra sao nếu trường gắn mác quốc tế có vấn đề về quản lý tài chính và dẫn tới một loạt những hệ lụy khác?

Mới đây nhất, sự việc gần 1.400 học sinh Trường quốc tế Mỹ Việt Nam (AISVN) bỗng dưng phải nghỉ học do không có giáo viên gây xôn xao dư luận cả nước.

Chủ tịch Hội đồng quản trị nhà trường AISVN thừa nhận, hầu hết giáo viên không đến trường vì bị nợ lương, nợ bảo hiểm.

Trường quốc tế Mỹ Việt Nam (AISVN) có địa chỉ tại huyện Nhà Bè, TP. Hồ Chí Minh là hệ thống trường liên cấp từ mầm non đến lớp 12 với khoảng 1.400 học sinh đang theo học và trên 400 giáo viên, nhân viên người Việt Nam cũng như người nước ngoài.

Trường hoạt động hơn chục năm, được biết đến là một trong những trường quốc tế có mức học phí cao nhất tại TP Hồ Chí Minh (từ 280 - 725 triệu đồng/năm/học sinh, chưa kể các chi phí khác).(1)

Có thể thấy, phụ huynh học sinh đã phải bỏ rất nhiều tiền ra để cho các con mình theo học tại một trường gắn mác quốc tế. Nếu chỉ tính tiền học phí của học sinh có thể thấy con số thu của trường lên đến cả trăm tỷ đồng.

Thế nhưng thật kỳ lạ là thông tin với báo chí, Chủ tịch hội đồng Trường AISVN xác nhận, nguyên nhân của sự việc trên xuất phát từ việc nhà trường đang gặp khó khăn về tài chính dẫn đến không thể trả lương đầy đủ và đúng hạn cho tập thể giáo viên, nhân viên trường.

Cũng cần phải nhắc lại rằng, đây không phải lần đầu tiên Trường quốc tế Mỹ Việt Nam (AISVN) gặp phải lùm xùm về tài chính.

Trước đó, vào tháng 10/2023, phụ huynh đã căng băng rôn với nội dung yêu cầu bà Nguyễn Thị Út Em - Chủ tịch Hội đồng Trường AISVN trả nợ. Sự việc rùm beng này xuất phát từ việc phụ huynh và nhà trường cùng ký hợp đồng vay vốn. Theo đó, nhiều phụ huynh cho nhà trường vay tới hàng tỷ đồng (số tiền theo cấp học của con), không tính lãi suất trong suốt thời gian nhà trường đào tạo học sinh.

Đổi lại, học sinh sẽ được học tập trong trường với mức phí 0 đồng. Khi học sinh hết thời gian học tập, chuyển trường hoặc nghỉ học vì lý do sức khoẻ… trường AISVN sẽ hoàn trả số tiền đã vay trong thời gian nhất định. Tuy nhiên, đến hạn nhà trường không trả tiền nên cực chẳng đã phụ huynh mới căng băng rôn phản đối, yêu cầu thực hiện đúng cam kết.(2)

Đây cũng không phải lần đầu tiên một trường gắn mác quốc tế như AISVN gặp phải tình cảnh học sinh phải bơ vơ giữa chừng.

Trước năm học mới 2023 – 2024, trường quốc tế Chồi Xanh (Green Shoots International School) đóng ở phường Cẩm Châu, TP Hội An Quảng Nam, do bà Catherine Clare Mckinley, quốc tịch Anh, làm chủ cũng đã “ôm” của phụ huynh học sinh 14 tỷ đồng rồi… biến mất.

Cho đến nay, sự việc vẫn đang được cơ quan chức năng giải quyết.

Từ các trường hợp cụ thể trường Chồi Xanh ở Quảng Nam và trường quốc tế Mỹ Việt Nam đặt ra vấn đề bức thiết trong công tác quản lý các cơ sở giáo dục mang danh quốc tế.

Có thể thấy nếu, việc thanh tra, kiểm tra hoạt động toàn diện của các trường quốc tế nếu không được tiến hành thường xuyên, nghiêm túc, chặt chẽ sẽ xảy ra những hậu quả khó lường.

Bên cạnh chất lượng giáo dục không như cam kết, trường phá sản, vốn bị thất thoát hoặc sử dụng không đúng mục đích... khi đó hậu quả chính là các em học sinh.

Theo quy định, hoạt động của trường tư thục không chịu sự điều chỉnh của luật doanh nghiệp vì nhà đầu tư là cá nhân hoặc nhóm cá nhân, không phải là doanh nghiêp. Đối với trường mà các thành viên góp vốn không thành lập công ty, mọi hoạt động của thành viên góp vốn không thể áp dụng luật doanh nghiệp. (3)

Những rắc rối trên là hậu quả của những trường quốc tế làm ăn kinh doanh, huy động vốn, góp vốn. Thực chất đó là những doanh nghiệp làm ăn dưới danh nghĩa giáo dục.

Phụ huynh cần tỉnh táo khi chọn trường cho con

Bày tỏ quan điểm về sự việc các trường có gắn mác quốc tế như AISVN, Luật sư Đào Quốc Hưng - Phó Giám đốc Công ty luật ALS cho rằng: "Từ vụ giáo viên trường quốc tế AISVN bỏ dạy, cùng với nhiều vụ việc xảy ra ở những trường quốc tế khác, cho thấy thương hiệu quốc tế không phải khi nào cũng chất lượng cao như nhiều người nghĩ. Đồng thời cũng là bài học cảnh tỉnh cho nhiều phụ huynh quá ngây thơ tin vào mác “quốc tế” của nhà trường để mượn tiền của phụ huynh. Khi hậu quả xảy ra không chỉ đưa phụ huynh cuốn vào những vấn đề pháp lý khó tháo gỡ và ảnh hưởng đến việc học hành của con mình.

Và hơn cả là từ những sự việc đã xảy ra, vấn đề bức thiết cần đặt ra, đó là vai trò quản lý của ngành giáo dục địa phương, cơ quan kiểm tra, giám sát đối với các loại trường hoạt động theo mô hình kinh doanh này? Nên chăng cần có cơ chế quản lý chặt chẽ hơn đảm bảo quyền lợi của học sinh.

Ví dụ như phải cam kết không được đóng cửa giữa năm học, yêu cầu phải tổ chức giảng dạy cho học sinh đến hết khóa học.... Bên cạnh đó phải tăng cường công tác thanh tra kiểm tra, kiểm toán các cơ sở giáo dục có yếu tố nước ngoài.

Như vậy vấn đề pháp lý đặt ra nếu không được giải quyết triệt để có thể tạo những tiền lệ nguy hiểm cho hệ thống trường có gắn mác quốc tế nhưng hoạt động khong minh bạch. Đồng thời, nếu các cơ quan nhà nước không có chế tài và sự kiểm soát đủ mạnh, khi đó hậu quả sẽ rất nặng nề mà nạn nhân sau cùng chính là học sinh.

Bởi lúc đó học sinh sẽ phải bắt nhịp lại ở một môi trường mới, bên cạnh đó tâm lý các em bị ảnh hưởng dẫn đến có thể việc học tập sẽ không tốt.

Đánh vào tâm lý cũng như nhu cầu của phụ huynh cho con học ở môi trường tốt nhất với giáo viên nước ngoài ngay tại Việt Nam, nhiều trường học đang tự gắn cho mình mác “quốc tế” với mức học phí hàng trăm triệu/năm nhưng đâu đó vẫn xảy ra những sự việc gây phẫn nộ dư luận. Nếu cơ quan chức năng không vào cuộc, tăng cường kiểm tra, giám sát sẽ còn nhiều đứa trẻ bị thiệt thòi".

Có thể thấy lâu nay, không ít người Việt "sính ngoại", nghe thương hiệu trường quốc tế với nhãn mác nước ngoài là cho con theo học.

Nhưng trong những thương hiệu trường quốc tế, có không ít trường chất lượng kém, làm ăn bê bối, từ chuyện chất lượng đào tạo đến chất lượng bữa ăn. Mở trường học mà quá nặng về kinh doanh kiếm tiền, đưa giáo dục xuống thứ cấp, thì học sinh trở thành "nạn nhân" là điều khó tránh khỏi.

Sở Giáo dục và Đào tạo TP.HCM chỉ đạo khẩn

Ngày 20/3, Giám đốc Sở GD&ĐT TP.HCM - ông Nguyễn Văn Hiếu đã ký văn bản khẩn gửi Trường Quốc tế Mỹ Việt Nam (AISVN) về thực hiện các giải pháp xử lý, giải quyết các vấn đề lùm xùm đang diễn ra tại trường.

Cụ thể, Sở GD&ĐT TPHCM yêu cầu nhà trường thực hiện đúng theo các văn bản quy định về hoạt động chuyên môn, quản lý nhà trường, các văn bản quy định về nhiệm vụ và quyền hạn của hiệu trưởng đối với hoạt động giáo dục của nhà trường. Nhanh chóng có giải pháp xử lý, chấm dứt tình trạng giáo viên nghỉ việc đồng loạt để đảm bảo việc tổ chức hoạt động giáo dục ổn định tại trường.

Thực hiện các giải pháp duy trì và tổ chức dạy học, hoạt động giáo dục đúng kế hoạch chương trình, đảm bảo tối đa quyền lợi học tập cho học sinh. Giải quyết cho học sinh chuyển trường theo nhu cầu của phụ huynh.

Thực hiện báo cáo bằng văn bản về tình hình hoạt động giáo dục của nhà trường, gửi về Sở GD&ĐT TPHCM trước 15h hàng ngày. Tinh thần chung là ưu tiên đảm bảo quyền lợi học tập cho học sinh, không để việc học của học sinh bị gián đoạn.

Đồng thời, Sở đề nghị Trưởng phòng GD&ĐT các quận, huyện và TP.Thủ Đức, hiệu trưởng các trường THPT, trường phổ thông có nhiều cấp học, trường có vốn đầu tư nước ngoài tạo điều kiện tiếp nhận học sinh có nhu cầu chuyển từ trường AISVN đến học.

• Tài liệu tham khảo:

(1).https://vnexpress.net/gan-1-400-hoc-sinh-truong-quoc-te-my-viet-nam-phai-nghi-hoc-4723602.html

(2).https://kinhtedothi.vn/can-xu-ly-nghiem-de-tranh-tao-tien-le-xau.html

(3).https://laodong.vn/giao-duc/dien-bien-moi-vu-truong-quoc-te-bi-to-thu-14-ti-dong-hoc-phi-roi-dong-cua-1240325.ldo