Báo động mang thai ở tuổi vị thành niên

Tỉ suất sinh con ở trẻ vị thành niên cao nhất ở vùng dân tộc thiểu số 

Ông Lê Thanh Dũng, Cục trưởng Cục Dân số, Bộ Y tế cho biết, trong giai đoạn 2015-2019, mỗi năm trên thế giới có 121 triệu ca mang thai ngoài ý muốn, trong đó 61% được giải quyết bằng phá thai (tương đương 73 triệu ca phá thai mỗi năm) ước tính có khoảng 45% ca phá thai không an toàn.

Năm 2024, có 4,7 triệu trẻ sơ sinh (tương đương khoảng 3,5% tổng số trẻ sơ sinh trên toàn thế giới) được sinh ra từ các bà mẹ dưới 18 tuổi và khoảng 340.000 trẻ được sinh ra từ các bé gái dưới 15 tuổi. Điều này gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe về thể chất lẫn tinh thần của các bà mẹ và trẻem.

Tại Việt Nam, báo cáo kết quả điều tra các mục tiêu Phát triển bền vững về trẻ em và phụ nữ Việt Nam 2020-2021 cho thấy: Tổng nhu cầu chưa được đáp ứng về kế hoạch hóa gia đình không giảm mà tiếp tục tăng cao, từ 6,1% (năm 2014) lên 10,2% (năm 2021) ở nhóm phụ nữ hiện đã kết hôn hoặc sống chung, đặc biệt tỷ lệ này ở nhóm phụ nữ có quan hệ tình dục, hiện chưa kết hôn hoặc không sống chung như vợ chồng lên tới 40,7%. Tỉ suất sinh con ở vị thành niên (từ 15-19 tuổi) vẫn còn cao, trên toàn quốc là 42 trẻ sinh ra sống/1000 phụ nữ, cao nhất ở khu vực Trung du và miền núi phía Bắc (115) và Tây Nguyên (76), nơi tập trung đông các dân tộc thiểu số 3.

Từ thực trạng này, việc thực hiện các mục tiêu về kế hoạch hóa gia đình vẫn tiếp tục là một nội dung quan trọng của công tác dân số.

Chủ động phòng tránh thai giúp nâng cao đời sống của mỗi gia đình

Mang thai tuổi vị thành niên đồng hành với tăng tỉ lệ bệnh tật và tử vong cho cả người mẹ và thai nhi. Do đó, cộng đồng xã hội đặc biệt là giới trẻ, nhóm vị thành niên, thanh niên, phụ nữ và nam giới trong độ tuổi sinh đẻ cần nâng cao nhận thức và chủ động tránh thai vì những lợi ích của chính mình và cộng đồng. 

Năm nay, chủ đề của Ngày Tránh thai Thế giới 26/9 của Việt Nam là: "Giới trẻ hãy có trách nhiệm trong việc quan hệ tình dục an toàn và chủ động tránh thai vì hạnh phúc của chính mình, vì tương lai của đất nước". Chủ đề này nhằm khơi dậy trách nhiệm của giới trẻ về quan hệ tình dục an toàn và chủ động tránh thai vì lợi ích và hạnh phúc của chính mình.

Theo Cục trưởng Cục Dân số, Bộ Y tế, việc chủ động phòng tránh thai sẽ đem lại những kết quả tích cực. Thứ nhất, tránh được những tai biến sản khoa, nhất là ở trẻ vị thành niên và tránh các bệnh lây truyền qua đường tình dục.

Thứ hai, phụ nữ có thể chủ động trong việc sinh con, thời gian sinh, khoảng cách sinh và số con. Đặc biệt đều đảm bảo mỗi đứa trẻ sinh ra đều đáp ứng mong đợi của cha mẹ và cha mẹ đã đủ điều kiện và sẵn sàng để nuôi dạy chúng. 

Thứ ba, nâng cao chất lượng cuộc sống, không sinh quá nhiều con để có điều kiện chăm sóc, giáo dục con cái tốt hơn, nâng cao đời sống, kinh tế của mỗi gia đình.

Bộ Y tế quyết tâm giảm 2/3 số ca mang thai ngoài ý muốn ở vị thành niên

Nghị quyết số 21-NQ/TW, Hội nghị lần thứ sáu Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa XII đã chỉ rõ "Tiếp tục chuyển trọng tâm chính sách dân số từ kế hoạch hóa gia đình sang Dân số và Phát triển". Do vậy, trong thời gian tới, mục tiêu của Bộ Y tế chính là: "Mọi phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ đều được tiếp cận thuận tiện với các biện pháp tránh thai hiện đại, giảm 2/3 số vị thành niên và thanh niên có thai ngoài ý muốn".

Bên cạnh việc Bộ Y tế sẽ tiếp tục thực hiện hiệu quả hơn nữa để đạt được mục tiêu của Nghị quyết đề ra, ông Lê Thanh Dũng cũng đề nghị Sở Y tế các tỉnh, thành phố phối hợp với các Sở, ban, ngành liên quan:

Thứ nhất, tiếp tục quan tâm, tham mưu cấp có thẩm quyền triền khai có hiệu quả các chủ trương, đường lối, chính sách, giải pháp của Đảng, Nhà nước về công tác dân số trong tình hình mới, góp phần hoàn thành mục tiêu Nghị quyết 21- NQ/TW của Đảng và Chiến lược Dân số Việt Nam đến năm 2030.

Thứ hai, chỉ đạo tổ chức triển khai đồng bộ các nhiệm vụ, giải pháp từng bước khắc phục tình trạng mang thai và sinh con ở trẻ vị thành niên; ưu tiên đẩy mạnh các đợt chiến dịch truyền thông cao điểm lồng ghép với cung dịch vụ về dân số, sức khỏe sinh sản thân thiện cho vị thành niên, thanh niên.

Thứ ba, đảm bảo mọi phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ trên địa bàn được tiếp cận thông tin và dịch vụ kế hoạch hóa gia đình thuận tiện, an toàn và có chất lượng.

Thứ tư, triển khai các hoạt động giáo dục dân số, sức khỏe sinh sản cho vị thành niên, thanh niên phù hợp với từng lứa tuổi; đặc điểm, tình hình thực tế của mỗi địa phương

Ngoài ra, cơ quan dân số các cấp cần nỗ lực hơn nữa, chủ động triển khai có hiệu quả các nhiệm vụ được giao, hoàn thành các mục tiêu của các chương trình đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, đặc biệt là Chương trình Củng cố, phát triển và nâng cao chất lượng dịch vụ kế hạch hóa gia đình đến năm 2030 theo Quyết định số 1848/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ. Việt Nam sẵn sàng hợp tác với các tổ chức Phi Chính phủ, các Tổ chức quốc tế trong lĩnh vực kế hoạch hóa gia đình,...