Cha mẹ nên làm gì khi con gái dậy thì sớm?

Thấy con ngực to nhanh, bé L.H.G, 6 tuổi 8 tháng, ở Sơn La được bố mẹ đưa đến Bệnh viện Đa khoa Medlatec khám.

Bố mẹ bé chia sẻ, khoảng 1 năm nay, bé xuất hiện ngực to nhanh, cao hơn so với các bạn cùng lứa tuổi. Cũng một tháng trở lại đây, mẹ thấy bé xuất hiện mùi cơ thể. Về chiều cao và cân nặng, trong khoảng 6 tháng, bé tăng 4kg/6 tháng, tăng 5cm/ 6 tháng. Ngoài ra, bé không có dấu hiệu bất thường nào khác.

Tiếp nhận khám bé L.H.G, ThS.BS Dương Thị Thủy - Chuyên khoa Nhi, BVĐK Medlatec cho biết: So với tiêu chuẩn của Tanner về các giai đoạn dậy thì của trẻ gái và trai thì chiều cao và cân nặng của bé G., vượt ngưỡng phát triển bình thường. Qua thăm khám và xét nghiệm, bác sĩ chẩn đoán bé G. dậy thì sớm.

Dấu hiệu nhận biết dậy thì sớm ở trẻ

Dậy thì là bước ngoặt quan trọng, đánh dấu giai đoạn bé trưởng thành về mặt thể chất và tâm sinh lý.

Thông thường, ở bé gái tuổi dậy thì bắt đầu từ khoảng 11-12 tuổi, nhưng dậy thì sớm là khi trẻ trước 8 tuổi đã phát triển ngực hay có kinh nguyệt trước 9 tuổi.

Ở nam giới, tuổi dậy thì thường sau nữ giới, thông thường tuổi bắt đầu dậy thì khoảng 12 tuổi, nhưng nếu sớm hơn có thể là lúc 9 tuổi.

Trong giai đoạn dậy thì, bé có những thay đổi cơ thể rõ rệt, theo ThS.BS Dương Thị Thủy cho biết, những dấu hiệu cho biết bé dậy thì sớm gồm:

- Bé gái, dấu hiệu dậy thì đầu tiên là sự phát triển tuyến vú. Sau đó, lông mu bắt đầu mọc, tiếp đó là mọc lông nách. Bên cạnh đó là dấu hiệu mụn trứng cá, xuất hiện kinh nguyệt.

- Bé trai, tinh hoàn và dương vật sẽ to lên, sau đó xuất hiện mọc lông mu và lông nách. Giọng nói trầm hơn, hay còn gọi là “vỡ giọng”, các cơ phát triển. Dấu hiệu rõ rệt khác là mụn trứng cá và râu xuất hiện.

Chẩn đoán xác định dậy thì sớm

ThS.BS Dương Thị Thủy lưu ý, nếu cha mẹ thấy con phát triển nhanh so với bạn bè cùng trang lứa, ví dụ bé gái trước 7, 8 tuổi đã phát triển ngực, lông mu, hoặc bé trai trước 9 tuổi phát triển tinh hoàn và kích thước dương vật thì nên cho con đến cơ sở y tế tế kiểm tra để biết chính xác có phải do nguyên nhân dậy thì sớm gây ra những biểu hiện “lạ” của cơ thể hay không.

Hơn nữa, dậy thì sớm ở trẻ do nhiều nguyên nhân gây nên như khối u (thường là u nhỏ vùng hạ đồi), nhiễm trùng (viêm não, quai bị, viêm màng não...), dị dạng bẩm sinh (não úng thủy, tật đầu nhỏ), hội chứng McCune - Albright, hoặc do thiếu hụt GH phối hợp...

Do đó, để chẩn đoán chính xác, khi cho trẻ đi kiểm tra dậy sớm, bác sĩ sẽ tư vấn làm cho trẻ những xét nghiệm sau:

- Xét nghiệm máu: Kiểm tra nồng độ hormone Progesteron, LH-RH, FSH, LH, E2;

- Chụp X-quang cổ tay: Đánh giá xem xương có phát triển bình thường không;

- Chụp CT hoặc MRI đầu: Tìm khối u hoặc tổn thương não.

Bé dậy thì sớm cha mẹ nên làm gì?

Sau khi có kết quả chẩn đoán chính xác bé dậy thì sớm, cha mẹ an tâm được bác sĩ đưa ra hướng xử lý và điều trị kịp thời kịp thời cho trẻ. Việc điều trị ở bé gái nhằm ngưng kinh nguyệt ngay sau lần tiêm đầu tiên, theo dõi siêu âm tử cung và buồng trứng giảm kích thước sau 6 tháng.

Đối với bé trai nhằm ngưng cường dương sớm, giảm kích thước tinh hoàn sau nhiều tháng. Lông mu thoái triển từ từ, cải thiện tâm lý, giảm tốc độ phát triển trong năm đầu.

BS Thủy chia sẻ, có không ít cha mẹ biết con dậy thì sớm rất sốc và lo lắng, nhưng bác sĩ lưu ý, cha mẹ cần bình tĩnh để không gây hoang mang tâm lý ở trẻ.

Về phía trẻ, ở giai đoạn này bắt đầu có thay đổi về tâm sinh lý như mặc cảm, tự ti và xấu hổ do khác biệt so với các bạn cùng trang lứa, hoặc do chưa được giáo dục về giới tính nên có nguy cơ xâm hại tình dục, quan hệ sớm và có thai sớm. Vì vậy, cha mẹ cần “làm bạn” với con để lắng nghe, tâm sự, chia sẻ và hướng dẫn con cách xử lý, giúp con tự tin và hòa đồng cùng bạn bè trang lứa.

Giúp trẻ phòng ngừa dậy thì sớm, cha mẹ có thể áp dụng một số biện pháp sau:

- Xây dựng chế độ dinh dưỡng khoa học, hợp lý: Chế đọ dinh dưỡng đây đủ, cân đối với nguồn thực phẩm tươi sạch, không chứa chất biến đổi gen/ hormone tăng trưởng, tránh sử dụng đồ ăn nhanh hoặc chứa nhiều dầu mỡ, chất béo.

- Tăng cường tập thể dục thể thao vừa sức.

- Tránh cho trẻ tiếp xúc với các mỹ phẩm, thuốc chứa Estrogen, Testosterone sẽ gây mất bằng hormone sinh dục.