Gắn kết yêu thương từ những gia đình văn hóa

Đẩy lùi nạn tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống

Xã Ái Quốc, huyện Lộc Bình (nay thuộc xã Xuân Dương, tỉnh Lạng Sơn) trong 2 năm qua là xã đi đầu của tỉnh trong đẩy lùi nạn tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống. Năm 2021, trên địa bàn xã có 15 cặp vợ chồng kết hôn cận huyết và khoảng 10 cặp tảo hôn, nhưng từ năm 2024 đến nay, tình trạng hôn nhân cận huyết và tảo hôn trên địa bàn đã không còn.

Một trong những gia đình có đóng góp quan trọng trong hoạt động này là gia đình chị Triệu Thu Huyền, thôn Co Piao - nhiều năm liền đạt danh hiệu gia đình văn hóa. Theo chị Huyền: “Đảm nhận công tác tuyên truyền tại Hội Liên hiệp phụ nữ xã nên tôi thường xuyên cùng với các thành viên trong ban vận động cấp xã, thôn chủ động nắm bắt thông tin về các gia đình có nguy cơ tảo hôn để kịp thời có giải pháp tuyên truyền hiệu quả như: vận động dừng tổ chức đám cưới, hủy hôn… Bên cạnh đó, chúng tôi cũng tích cực tuyên truyền cho người thân và bà con, làng xóm về hậu quả của việc sinh con sớm, nêu ra hậu quả của hôn nhân cận huyết, vi phạm Luật Hôn nhân và gia đình… Do đó, ngay trong chính gia đình tôi đã loại bỏ được những suy nghĩ lạc hậu, mỗi thành viên đều biết yêu thương chia sẻ và xây dựng gia đình hạnh phúc, gia đình tôi cũng đạt danh hiệu gia đình văn hóa nhiều năm liên tục”.

Gia đình chị Huyền là điển hình cho thấy tầm quan trọng của các gia đình văn hóa trong việc xóa bỏ tập tục lạc hậu vùng dân tộc thiểu số. Theo ông Dương Minh Tuệ, Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Lạng Sơn, những năm qua, các thành viên ban chỉ đạo công tác gia đình các cấp chú trọng lồng ghép tuyên truyền các nội dung của phong trào xây dựng “Gia đình văn hóa” , “Khu dân cư văn hóa” gắn với xóa bỏ hủ tục, tập quán lạc hậu, thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang và lễ hội. Đặc biệt, hoạt động xây dựng mô hình các câu lạc bộ (CLB) gia đình, trong đó thành viên CLB là các gia đình văn hóa đã trở thành hạt nhân trong việc tuyên truyền xây dựng nếp sống văn hóa, văn minh, đẩy lùi các hủ tục lạc hậu trong vùng dân tộc thiểu số. Hiện nay trên địa bàn tỉnh có gần 1.000 CLB “Gia đình phát triển bền vững” với hơn 21.000 gia đình tham gia. Mỗi mô hình có từ 20 đến 30 thành viên.

Ông Tuệ cho biết: “Để các gia đình văn hóa trên địa bàn tỉnh trở thành những hạt nhân trong việc gìn giữ giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp và bài trừ những hủ tục ra khỏi đời sống, trong những năm qua, chúng tôi đã đẩy mạnh tuyên truyền cho người dân hiểu và tích cực thực hiện tốt phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”, trong đó có phong trào “Xây dựng gia đình văn hóa” gắn với nhiều giải pháp thiết thực như: tuyên truyền, hướng dẫn, cấp phát tài liệu tập huấn và trang bị các kỹ năng, nghiệp vụ trong hoạt động gia đình và công tác gia đình cho các tầng lớp nhân dân; nhân rộng mô hình các câu lạc bộ gia đình; triển khai thực hiện Bộ tiêu chí ứng xử trong gia đình;…

Phát triển CLB Gia đình văn hóa thôn

Từ nhiều năm qua, thôn Mỹ Khánh, xã Thắng Lợi, huyện Mộ Đức (nay thuộc xã Long Phụng, tỉnh Quảng Ngãi) đã thành lập CLB Gia đình văn hóa thôn, gồm những gia đình sống tử tế, chan hòa, cùng gìn giữ hạnh phúc, xây dựng nếp sống văn minh và lan tỏa tinh thần đoàn kết trong thôn xóm.

Là một trong những điển hình gia đình văn hóa tiêu biểu của thôn Mỹ Khánh, gia đình chị Phan Thị Thu Thủy không chỉ chăm lo chu toàn cho tổ ấm ba thế hệ, mà còn tích cực tham gia CLB Gia đình văn hóa thôn. Ngôi nhà của gia đình chị Thủy là nơi các thành viên CLB thường xuyên gặp gỡ, sẻ chia kinh nghiệm chăm sóc gia đình và giữ gìn nếp sống hài hòa trong thôn, xóm. “Các gia đình trong CLB rất đoàn kết, ai cũng cố gắng giữ ấm mái ấm riêng, nhưng khi có việc thì luôn sẵn lòng giúp đỡ nhau. Những lúc mùa vụ gia đình này phụ giúp gia đình kia”, chị Thu Thủy nói.

CLB Gia đình văn hóa thôn Mỹ Khánh thành lập từ năm 2018, ban đầu chỉ có vài gia đình tham gia nhưng đến nay đã có hơn 40 thành viên. Không chỉ chia sẻ chuyện phát triển kinh tế, nuôi dạy con, chăm sóc sức khỏe, các gia đình còn cùng tham gia sinh hoạt văn hóa, văn nghệ, tạo nên một đời sống cộng đồng sinh động, gắn kết.

Với những đóng góp tích cực trong xây dựng đời sống văn hóa cơ sở, Câu lạc bộ đã được UBND tỉnh và Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh tặng nhiều bằng khen, giấy khen. Ngày càng có thêm nhiều hộ gia đình trong thôn đăng ký tham gia CLB.

Bà Nguyễn Thị Thu, Bí thư Chi bộ thôn Mỹ Khánh cho rằng: “Từ sự chuyển biến trong nội bộ từng gia đình, dần dần hình thành sự gắn kết giữa hàng chục hộ, rồi cả khu dân cư. CLB góp phần tạo nên sức mạnh tinh thần cho toàn thôn, đặc biệt là tinh thần đoàn kết. Không chỉ dừng lại trong phạm vi CLB, mà còn lan tỏa đến các hội, đoàn thể khác của thôn nữa”.

Gia đình là hạt nhân để xây dựng xã hội văn minh, hiện đại. Với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị và của cả người dân, việc xây dựng các gia đình văn hóa tiêu biểu đã góp phần hướng tới mục tiêu phát huy những giá trị truyền thống tốt đẹp của gia đình, nâng cao ý thức trách nhiệm của mọi tầng lớp nhân dân trong việc xây dựng gia đình no ấm, tiến bộ, hạnh phúc, góp phần vào sự phát triển chung của đất nước. ​

(Cục Văn hóa cơ sở, Gia đình và Thư viện - Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch thực hiện).