Quyền lựa chọn trường học và lớp học của học sinh: Pháp luật bảo vệ như thế nào?
Quyền được học tập là quyền cơ bản của mọi công dân, và pháp luật Việt Nam bảo đảm quyền này bằng nhiều văn bản từ Hiến pháp, Luật Giáo dục đến các Thông tư hướng dẫn. Vậy quyền của phụ huynh và học sinh trong việc lựa chọn trường học và lớp học có được pháp luật bảo vệ như thế nào?
Quyền tự do lựa chọn trường học và lớp học cho con được quy định trong nhiều văn bản pháp luật khác nhau, từ Luật, Nghị định, đến Thông tư.
Hiến pháp năm 2013, tại Điều 39, quy định công dân có quyền và nghĩa vụ học tập. Luật Giáo dục năm 2019 xác định phát triển giáo dục là quốc sách hàng đầu.
Theo Luật Giáo dục 2019, Điều 13 về quyền và nghĩa vụ học tập của công dân:
1. Học tập là quyền và nghĩa vụ của công dân. Mọi công dân, không phân biệt dân tộc, tôn giáo, tín ngưỡng, giới tính, đặc điểm cá nhân, nguồn gốc gia đình, địa vị xã hội hay hoàn cảnh kinh tế, đều bình đẳng về cơ hội học tập.
2. Nhà nước thực hiện công bằng xã hội trong giáo dục, tạo môi trường học tập an toàn, bảo đảm giáo dục hòa nhập, đồng thời tạo điều kiện để người học phát huy tối đa tiềm năng và năng khiếu của mình.
Quyền lựa chọn này được thể hiện rõ nhất ở cấp tiểu học. Học sinh có thể học tại trường thuận tiện cho việc đi lại trên địa bàn cư trú hoặc lựa chọn trường ngoài địa bàn nếu muốn.
Theo Điều 35 Thông tư số 28/2020/TT-BGDĐT của Bộ Giáo dục và Đào tạo về Điều lệ trường Tiểu học, được sửa đổi, bổ sung bởi Thông tư 10/2025:
Học sinh được học tập:
a. Được giáo dục và học tập để phát triển toàn diện, phát huy tối đa tiềm năng; được học tại một trường, lớp thực hiện chương trình giáo dục phổ thông cấp tiểu học thuận tiện cho việc đi lại trên địa bàn cư trú.
b. Học sinh được chọn trường hoặc chuyển đến học trường khác ngoài địa bàn cư trú nếu trường đó có khả năng tiếp nhận.
c. Học sinh trong độ tuổi tiểu học trở về từ nước ngoài, con em người nước ngoài học tập, làm việc tại Việt Nam, hoặc trẻ em chưa được đi học do hoàn cảnh khó khăn, nếu có nguyện vọng học tại trường tiểu học, thì hiệu trưởng sẽ tổ chức khảo sát trình độ để xếp vào lớp phù hợp.
Đối với học sinh cấp Trung học cơ sở, Trung học phổ thông hoặc các bậc học phổ thông có nhiều cấp, quyền lựa chọn được quy định tại Điều 35 Thông tư số 32/2020/TT-BGDĐT, sửa đổi bổ sung bởi Thông tư 10/2025, cụ thể:
1. Học sinh được bình đẳng trong việc hưởng thụ giáo dục toàn diện, được đảm bảo các điều kiện về thời gian, cơ sở vật chất, vệ sinh, an toàn để học tập tại lớp và tự học ở nhà; được cung cấp thông tin về học tập, rèn luyện, sử dụng trang thiết bị và phương tiện phục vụ các hoạt động học tập, văn hóa, thể thao của nhà trường theo quy định.
2. Học sinh được tôn trọng và bảo vệ, được đối xử bình đẳng, dân chủ; có quyền khiếu nại với nhà trường hoặc các cấp quản lý giáo dục về những quyết định liên quan đến bản thân; được chuyển trường khi có lý do chính đáng; được học trước tuổi, học vượt lớp,…
Câu hỏi bạn đọc xin gửi về Tạp chí Trẻ em Việt Nam, email: toasoantevn@gmail.com.
Like fanpage để theo dõi thông tin mới nhất
