Giao lưu trực tuyến “Cạm bẫy bắt cóc online – Nhận diện và giải pháp phòng tránh”

Trước thực trạng đáng báo động đó, Tạp chí Trẻ em Việt Nam đã khởi đăng tuyến bài "BẮT CÓC ONLINE - TỘI ÁC TRONG BÓNG TỐI", lần theo từng mắt xích trong chuỗi nguy hiểm: từ sự lỏng lẻo của gia đình, sự thờ ơ từ các nền tảng mạng xã hội, đến những khoảng trống trong pháp luật – để cùng nhìn rõ vấn đề và tìm giải pháp bảo vệ trẻ em trước hiểm họa bắt cóc thời đại số.

Đồng thời, Tạp chí Trẻ em Việt Nam tổ chức chương trình giao lưu trực tuyến với chủ đề “CẠM BẪY BẮT CÓC ONLINE - NHẬN DIỆN VÀ GIẢI PHÁP PHÒNG TRÁNH" diễn ra vào lúc 9h ngày 22/8/2025, với sự tham gia của các chuyên gia uy tín như:

1. Ông Đặng Hoa Nam – nguyên Cục trưởng Cục Trẻ em, Phó Chủ tịch Hội Bảo vệ quyền trẻ em Việt Nam.

2. Thượng tá, Tiến sĩ Đào Trung Hiếu - Chuyên gia tội phạm học.

3. Tiến sĩ – Luật sư Đặng Văn Cường, Ủy viên Ban Chấp hành Hội Bảo vệ quyền trẻ em Việt Nam, Trưởng Văn phòng Luật sư Chính pháp.

4. Hoa hậu Ngọc Hân.

Chương trình nhằm mục tiêu đồng hành cùng gia đình, nhà trường và các cơ quan chức năng trong việc trang bị kiến thức, kỹ năng nhận diện nguy cơ và phòng tránh hiệu quả. Đây là cơ hội quan trọng để cộng đồng cùng nhau lên tiếng, chia sẻ kinh nghiệm và nâng cao cảnh giác trước các thủ đoạn bắt cóc ngày càng phức tạp trong môi trường số.

Quý độc giả có thể gửi các câu hỏi về chương trình giao lưu trực tuyến tới địa chỉ email: toasoantevn@gmail.com để đặt câu hỏi với các chuyên gia, nhằm tìm kiếm - tham khảo các giải pháp bảo vệ con em mình tránh khỏi cạm bẫy "bắt cóc online".

*********

NGUYÊN NHÂN CỐT LÕI VÀ "MẮT XÍCH YẾU" KHIẾN TRẺ EM TRỞ THÀNH NẠN NHÂN CỦA TỘI PHẠM MẠNG

9h05 - Độc giả Dương Thủy (Kim Mã, Hà Nội) đặt câu hỏi: Thời gian gần đây các vụ việc trẻ em bị dụ dỗ, lừa đảo và thậm chí là “bắt cóc online” qua mạng xã hội có xu hướng gia tăng. Theo các chuyên gia, đâu là những nguyên nhân cốt lõi và “mắt xích yếu” (gia đình, nhà trường, các nền tảng mạng xã hội) khiến trẻ em dễ trở thành nạn nhân của tội phạm mạng?

Ông Đặng Hoa Nam - nguyên Cục trưởng Cục trẻ em, Phó Chủ tịch Hội BVQTE Việt Nam: Có thể thấy nguy cơ xâm hại trẻ em trên không gian mạng đang có xu hướng gia tăng. Dù chưa có đánh giá toàn diện, song qua phản ánh từ báo chí, mạng xã hội và một số vụ việc điển hình, có thể nhận thấy tình hình dụ dỗ, lừa đảo, bắt cóc online ngày càng phức tạp.

Nguyên nhân trước hết đến từ yếu tố khách quan: sự phát triển của công nghệ 4.0 vừa mang lại lợi ích, vừa tiềm ẩn rủi ro song hành. Với Việt Nam – quốc gia có dân số trẻ và tỷ lệ người dùng internet cao – nguy cơ này càng rõ nét.

Số liệu cho thấy: theo Data Reportal tháng 10/2024, có 72,9% dân số Việt Nam (tuổi 16–30) sử dụng mạng xã hội. Theo Báo cáo Điều tra về thanh thiếu niên Việt Nam 2024 của Viện Nghiên cứu Thanh niên/ TW Đoàn năm 2024 cũng chỉ ra rằng phần lớn giới trẻ tham gia mạng xã hội chủ yếu cho mục đích giải trí (74,5%), kết bạn/giao tiếp (65,9%), đồng thời dễ tiếp xúc với các nguy cơ dụ dỗ, lừa đảo. Điều này dẫn đến việc trẻ có thể làm quen, trao đổi thông tin với người lạ trên mạng - một nguy cơ rất lớn.

Ngoài ra, lượng “rác mạng” ngày càng nhiều, khiến nguy cơ tiếp xúc với thông tin xấu độc cũng tăng. Báo cáo Ngăn chặn hành vị gây tổn hại/bóc lột và xâm hại tình dục trẻ em qua mạng của Unicef, ECPAT/TCQT về chấm dứt bóc lột tình dục trẻ em và Interpol 2022 cho thấy 23% trẻ từ 12–16 tuổi từng vô tình nhìn thấy hình ảnh, video xâm hại tình dục trẻ em trên mạng; 5% thấy hình ảnh nhạy cảm không mong muốn, 2% từng bị yêu cầu trò chuyện về tình dục; 1% bị chia sẻ hình ảnh nhạy cảm trái ý muốn.

Một nguyên nhân khác là vì trẻ em ít khi chia sẻ các vấn đề gặp phải trên mạng, đặc biệt là liên quan đến xâm hại tình dục. Vì vậy, nhiều vụ việc điển hình gần đây cho thấy các em dễ bị dẫn dắt online rồi tới ngoài đời thực, và được phát hiện rất chậm.

Theo tôi, trong ba nhân tố chính – gia đình, nhà trường và nền tảng mạng xã hội – mắt xích yếu nhất hiện nay là gia đình và nhà trường. Về khía cạnh pháp luật, Việt Nam đã liên tục sửa đổi, bổ sung quy định về bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng như Luật Trẻ em, Luật An ninh mạng, Luật An toàn thông tin mạng… Các luật này đã quy định rõ trách nhiệm của gia đình, nhà trường, giáo viên, cơ quan chức năng, cũng như các tổ chức, doanh nghiệp công nghệ, trong đó có giáo dục kỹ năng số và thường xuyên cập nhật kiến thức, kỹ thuật cho trẻ em về an toàn trên không gian mạng.

Tuy nhiên, thách thức lớn nằm ở sự phối hợp chưa đồng bộ, thường chậm so với thực tiễn phát sinh. Công tác truyền thông, giáo dục, cảnh báo còn thiếu thường xuyên, dẫn đến nhiều hành vi mới chưa kịp cập nhật trong pháp luật và cơ chế phòng ngừa.

Do đó, theo tôi, cách phối hợp hiệu quả nhất giữa nhà trường và gia đình là sự đồng hành chặt chẽ, bổ trợ cho nhau. Cha mẹ, thầy cô cần đồng hành, lắng nghe và hướng dẫn để vừa phát huy mặt tích cực của internet, vừa giám sát, giảm thiểu nguy cơ tiêu cực. Việc coi giáo dục an toàn mạng như một phần thiết yếu trong phòng chống xâm hại, đặc biệt là xâm hại tình dục, mua bán, bắt cóc trẻ em, là vô cùng quan trọng.

Gia đình, cha mẹ cần chủ động hướng dẫn và giám sát, tạo thói quen sử dụng internet an toàn cho con. Trong khi đó, nhà trường và giáo viên phải lồng ghép giáo dục kỹ năng số, nâng cao nhận thức về rủi ro mạng vào quá trình dạy học. Khi hai bên phối hợp từ việc truyền thông, giáo dục đến cảnh báo nguy cơ, đồng thời khai thác tốt các dịch vụ, hệ thống bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng và thường xuyên cập nhật, rà soát các vấn đề mới phát sinh, trẻ em sẽ vừa tự tin tiếp cận công nghệ, vừa được đảm bảo an toàn.

Giải pháp then chốt là gia đình và trường học phải đóng vai trò nòng cốt: hướng dẫn trẻ sử dụng internet an toàn, khuyến khích trẻ chia sẻ khi gặp vấn đề, đồng thời kết nối với các dịch vụ hỗ trợ như Tổng đài quốc gia bảo vệ trẻ em 111. Cùng với đó, cần đẩy mạnh truyền thông cộng đồng để nâng cao nhận thức, giúp trẻ được bảo vệ cả trên mạng lẫn ngoài đời thực.

Hoa hậu Ngọc Hân: Tôi cho rằng, mắt xích yếu không nằm ở một phía, mà là sự kết hợp của nhiều yếu tố. Gia đình đôi khi vẫn còn chủ quan, chưa dành đủ thời gian để trò chuyện và lắng nghe con. Nhà trường hiện nay đều có môn kỹ năng sống, nhưng thách thức lớn là làm sao để nội dung trở nên hấp dẫn, gần gũi, để trẻ không chỉ học thuộc mà còn thực sự áp dụng được trong đời sống. Trong đó, kỹ năng an toàn mạng cần được coi là một phần thiết yếu của giáo dục, chứ không phải chỉ là kiến thức bổ trợ.

Song song, các nền tảng mạng xã hội cũng phải có trách nhiệm mạnh mẽ hơn trong việc kiểm duyệt nội dung và dựng những “hàng rào kỹ thuật” để bảo vệ trẻ em trước các nguy cơ ẩn giấu sau những đường link tưởng chừng vô hại.

Và quan trọng hơn cả, chính các em cũng cần được trao quyền để tự bảo vệ mình, biết cách nhận diện nguy cơ, biết nói “không” và mạnh dạn chia sẻ với người lớn khi cần.

Một trong những giải pháp thiết thực, theo tôi, là các trường học có thể phối hợp cùng Hội Bảo vệ quyền trẻ em Việt Nam, Tạp chí Trẻ em Việt Nam và cơ quan an ninh mạng để lồng ghép chuyên đề kỹ năng an toàn mạng trong các giờ học kỹ năng sống. Như vậy, không chỉ trẻ em được trang bị kiến thức thực tế, mà cha mẹ và thầy cô cũng sẽ có công cụ, phương pháp để đồng hành hiệu quả hơn với các em.

Chuyên gia tội phạm học - Thượng tá, Tiến sĩ Đào Trung Hiếu: Trong bối cảnh trẻ em ngày càng sử dụng mạng xã hội sớm, tội phạm mạng coi đây là “mảnh đất màu mỡ” để tiếp cận, lừa đảo và dụ dỗ. Nếu trước đây, bắt cóc hay xâm hại trẻ thường diễn ra trực tiếp ngoài đời, thì nay chỉ bằng một chiếc điện thoại, kẻ xấu có thể vươn “cánh tay tội phạm” vào từng gia đình.

Thực tiễn cho thấy, số vụ việc trẻ bị dụ nhốt trong khách sạn, quay clip nhạy cảm, thậm chí chuyển tiền cho tội phạm, đang có xu hướng tăng. Điều này phản ánh mức độ nguy cơ đã ở mức báo động đỏ, đòi hỏi sự quan tâm của toàn xã hội.

Nguyên nhân không nằm ở một khâu đơn lẻ mà là sự cộng hưởng của nhiều yếu tố:

- Gia đình: nhiều phụ huynh thiếu kỹ năng số, không theo sát quá trình con sử dụng mạng.

- Nhà trường: giáo dục kỹ năng an toàn số chưa thực sự trở thành một chương trình bài bản, liên tục.

- Nền tảng mạng xã hội: còn kẽ hở trong kiểm soát độ tuổi người dùng, trong khi thuật toán đề xuất nội dung dễ đưa trẻ đến các mối nguy.

Chỉ cần một mắt xích yếu, toàn bộ hệ thống bảo vệ trẻ em có thể bị vô hiệu.

Tiến sĩ - Luật sư Đặng Văn Cường - Ủy viên Ban Chấp hành Hội Bảo vệ quyền trẻ em Việt Nam: Nếu trước đây, những vụ “bắt cóc trẻ em”, “bắt cóc người”, “mua bán người” trong đời sống xã hội thường gây ám ảnh dư luận, thì nay một dạng thức mới - “bắt cóc online” đang nổi lên với mức độ nguy hiểm không kém. Thông tin về các vụ bắt cóc truyền thống từng khiến cộng đồng lo sợ, nhiều khi dẫn tới việc người dân phản ứng quá khích, bắt giữ, thậm chí hành hung những đối tượng bị nghi ngờ.

Khác với hành vi bắt cóc trực tiếp, “bắt cóc online” diễn ra trên môi trường mạng, kẻ phạm tội không tiếp xúc trực diện với nạn nhân. Tuy nhiên, hậu quả để lại rất nặng nề: nạn nhân bị ám ảnh tâm lý, gia đình hoảng loạn, tài sản bị chiếm đoạt, thậm chí có trường hợp bị dụ dỗ dẫn đến tổn hại thể chất hoặc tính mạng. Đáng lo ngại hơn, nhiều vụ việc có thể chuyển hóa từ “bắt cóc online” sang bắt cóc thật hoặc buôn bán người xuyên quốc gia.

Thời gian qua, cơ quan chức năng đã liên tục phát hiện nhiều vụ việc liên quan đến “bắt cóc online”. Nạn nhân chủ yếu là người trẻ, bị các đối tượng sử dụng mạng máy tính, viễn thông và thiết bị điện tử để liên hệ, đe dọa và thao túng tâm lý. Chúng ép nạn nhân chuyển tiền, quay clip trong tình huống nhạy cảm để rồi dùng clip đó tống tiền gia đình. Hành vi này gây hoang mang xã hội, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe, tâm lý và tài sản của nhiều người.

Bởi vậy bắt cóc online đang trở thành vấn đề đáng lo ngại mà thủ phạm là tội phạm sử dụng công nghệ cao, các đối tượng thường phạm tội có tổ chức, xuyên quốc gia và bất chấp sử dụng rất nhiều phương thức thủ đoạn tinh vi để chiếm đoạt tài sản của nạn nhân.

Có nhiều nguyên nhân khiến trẻ em trở thành nạn nhân của tội phạm online.

• Tiếp cận Internet phổ biến: Trẻ em ngày nay được sử dụng thiết bị điện tử thông minh từ sớm, tham gia trò chơi trực tuyến và mạng xã hội. Trong môi trường ảo này, các em khó phân biệt được danh tính thật của người giao tiếp, tạo cơ hội để tội phạm lợi dụng để lạm dụng, bắt nạt, lừa đảo hoặc dụ dỗ thực hiện những hành vi gây hại đến tâm lý, sức khỏe, danh dự và tài sản.
• Thiếu hành lang pháp lý cụ thể: Hiện chưa có quy định pháp luật đủ chặt chẽ về giới hạn thời gian, nội dung và chương trình trẻ được phép tiếp cận trên mạng. Nhiều phụ huynh vì thế phó mặc, để con thoải mái sử dụng thiết bị thông minh mà không lường trước các rủi ro tiềm ẩn.
• Kiểm soát tại trường học lỏng lẻo: Nhiều cơ sở giáo dục chưa quản lý chặt chẽ việc học sinh sử dụng điện thoại có kết nối Internet. Việc dùng thiết bị thông minh ngay cả trong giờ học vẫn diễn ra, làm tăng nguy cơ trẻ bị tác động tiêu cực từ môi trường mạng.
• Nhận thức hạn chế của phụ huynh: Nhiều cha mẹ chưa ý thức đầy đủ về nguy cơ khi để con “lang thang” trên mạng. Sự thiếu kiểm soát khiến trẻ dễ tiếp xúc với thông tin bạo lực, đồi trụy, độc hại; đối mặt với nguy cơ bị bắt nạt, thao túng tâm lý hoặc lôi kéo tham gia hoạt động bất hợp pháp.
• Trách nhiệm hạn chế của nền tảng mạng xã hội: Các đơn vị cung cấp dịch vụ mạng chưa có giải pháp hiệu quả để ngăn chặn trẻ tiếp cận nội dung độc hại. Hình ảnh và thông tin không phù hợp với lứa tuổi vẫn tràn lan, tác động tiêu cực đến nhận thức, tâm lý và làm gia tăng nguy cơ bị “bắt cóc online”.

Tất cả những yếu tố này cộng hưởng, dẫn đến trẻ em dễ sa ngã, bị lạm dụng và trở thành nạn nhân trên không gian mạng. Trong đó, theo tôi “mắt xích yếu nhất” chính là công tác quản lý và giám sát của cha mẹ. Chỉ cần cha mẹ cả nể, nuông chiều, thiếu sự kiểm soát, dễ dãi hoặc có quan niệm không đúng đắn về bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng là con cái hoàn toàn có thể trở thành nạn nhân của các đối tượng lừa đảo bắt cóc online.

*********

CÁC HÌNH THỨC DỤ DỖ "BẮT CÓC ONLINE" PHỔ BIẾN VỚI HỌC SINH, SINH VIÊN

9h15 - Độc giả Khánh Ngọc (Hải Dương) đặt câu hỏi: Trong các vụ trẻ em bị dụ dỗ, bắt cóc qua mạng thì đâu là những hình thức phổ biến nhất và hậu quả lâu dài đối với các em là gì?

Chuyên gia tội phạm học - Thượng tá, Tiến sĩ Đào Trung Hiếu: Qua các vụ việc đã diễn ra cho thấy, các thủ đoạn thường gặp gồm:

- Giả danh bạn bè, người quen để kết bạn, rồi dẫn dụ ra ngoài.

- Lừa đảo tài chính: nhờ nạp thẻ, chuyển khoản.

- Dụ quay clip, hình ảnh nhạy cảm để tống tiền (sextortion).

- Tuyên truyền, lôi kéo vào các hành vi nguy hiểm (bỏ nhà đi, tham gia nhóm cực đoan).

Hậu quả không chỉ là thiệt hại kinh tế, mà còn để lại sang chấn tâm lý lâu dài: lo âu, mất niềm tin, rối loạn cảm xúc, thậm chí có em tìm đến hành vi tự hủy hoại.

Độc giả Khánh Ngọc đồng thời gửi câu hỏi tới Thượng tá Đào Trung Hiếu: Ông có thể cho biết, trong quá trình điều tra các vụ án liên quan đến bắt cóc online, đâu là những khó khăn lớn nhất mà cơ quan chức năng thường gặp phải?

Chuyên gia tội phạm học - Thượng tá, Tiến sĩ Đào Trung Hiếu: Trong quá trình điều tra các vụ án bắt cóc trẻ em qua môi trường mạng, lực lượng chức năng thường phải đối mặt với nhiều khó khăn từ cả khía cạnh kỹ thuật, hành vi cá nhân cho đến yếu tố cộng đồng.

Thứ nhất, tội phạm mạng ngày càng tinh vi, sử dụng các công cụ ẩn danh và công nghệ cao để che giấu danh tính và hành vi. Việc truy vết, thu thập bằng chứng số đòi hỏi phải có trang thiết bị hiện đại và đội ngũ chuyên môn cao. Tuy nhiên, nhiều phụ huynh chưa tận dụng đầy đủ các công cụ có sẵn như phần mềm kiểm soát nội dung, chế độ thiết lập tài khoản trẻ em, hoặc tính năng cảnh báo an toàn trên các nền tảng số. Việc thiếu sự chuẩn bị này tạo “kẽ hở” cho tội phạm tiếp cận trẻ.

Thứ hai, không ít cha mẹ chưa đồng hành cùng con trên không gian mạng, thiếu sự hướng dẫn kịp thời. Trẻ em dễ bị dụ dỗ nếu không được trang bị kỹ năng nhận diện hành vi lừa đảo hoặc không nắm rõ nguyên tắc an toàn như: không gặp người lạ ngoài đời, không chia sẻ thông tin cá nhân, không chuyển tiền hay gửi hình ảnh nhạy cảm.

Thứ ba, hiện chúng ta còn thiếu một “văn hóa cảnh báo”. Khi xảy ra sự việc, nhiều người vẫn giữ tâm lý e ngại, không chia sẻ thông tin kịp thời với cơ quan chức năng. Nếu mỗi người dân chủ động lên tiếng, thông báo sớm, chúng ta có thể ngăn chặn các vụ việc ngay từ dấu hiệu ban đầu.

Tóm lại, để đấu tranh hiệu quả với tội phạm bắt cóc online, cần sự phối hợp đồng bộ giữa kỹ thuật, hành vi cá nhân và trách nhiệm cộng đồng, trong đó gia đình đóng vai trò tuyến đầu trong việc bảo vệ trẻ.

Tôi cũng xin nêu ra ba nhóm giải pháp cần phải đặc biệt lưu ý để giúp trẻ em tránh được kẻ xấu dụ dỗ "bắt cóc online":

Về kỹ thuật: Cài đặt phần mềm kiểm soát nội dung, thiết lập tài khoản trẻ em, bật cảnh báo an toàn, hạn chế quyền truy cập.

- Về hành vi: Dành thời gian đồng hành cùng con trên mạng, dạy kỹ năng nhận diện lừa đảo, nhấn mạnh nguyên tắc “không gặp người lạ ngoài đời – không gửi thông tin cá nhân – không chuyển tiền, không gửi hình nhạy cảm”.

- Về cộng đồng: Xây dựng “văn hóa cảnh báo”, khi phát hiện vụ việc phải thông tin ngay để ngăn chặn.

Tiến sĩ - Luật sư Đặng Văn Cường - Ủy viên Ban Chấp hành Hội Bảo vệ quyền trẻ em Việt Nam: Hiện nay, nhiều vụ việc trẻ em bị dụ dỗ, lạm dụng hoặc bắt cóc online đã xảy ra, gây hậu quả nghiêm trọng đối với sức khỏe tâm lý và để lại di chứng lâu dài. Đáng chú ý, nhiều đối tượng đã lừa nạn nhân tham gia chat sex, gửi hình ảnh nhạy cảm rồi khống chế, tống tiền hoặc ép buộc thực hiện hành vi vi phạm pháp luật.

Không chỉ vậy, thủ đoạn bắt cóc online qua hình thức đe dọa, yêu cầu gia đình nạn nhân chuyển tiền cũng để lại hệ lụy nặng nề, khiến nhiều người hoang mang, bất an khi tham gia môi trường mạng. Tình trạng bắt nạt trực tuyến, dụ dỗ trẻ bỏ nhà đi, thậm chí tìm cách ra nước ngoài theo lời hẹn ảo, đang gia tăng và trở thành hồi chuông cảnh báo về sự tinh vi của tội phạm công nghệ cao cũng như yêu cầu cấp thiết trong việc hoàn thiện giải pháp bảo vệ trẻ em trên không gian mạng.

Mặc dù nhiều vụ việc đã được phát hiện và ngăn chặn kịp thời, song những tổn thương tâm lý mà nạn nhân phải gánh chịu không dễ khắc phục. Không ít trẻ rơi vào trầm cảm, tự kỷ, luôn sống trong tâm trạng lo sợ, hoảng loạn và khó hòa nhập trở lại đời sống bình thường. Vì vậy, song song với công tác ngăn chặn và xử lý tội phạm mạng, việc hỗ trợ, kiểm tra và điều trị tâm lý cho trẻ bị hại cần được thực hiện kịp thời, thường xuyên và có hệ thống.

Độc giả Việt Nga (Đống Đa, Hà Nội) đặt câu hỏi: Thưa luật sư Đặng Văn Cường, luật sư thường áp dụng những nguyên tắc hay thói quen gì để hướng dẫn và kiểm soát con mình khi sử dụng mạng xã hội?

Tiến sĩ - Luật sư Đặng Văn Cường - Ủy viên Ban Chấp hành Hội Bảo vệ quyền trẻ em Việt Nam: Cá nhân tôi có những nguyên tắc nhất định với các con, sẽ thống nhất với con thời gian sử dụng và mục đích sử dụng. Trong thời gian học cần sử dụng điện thoại thì các con có thể sử dụng điện thoại vào mục đích học tập. Khi đó, phụ huynh cũng phải giám sát xem con có dùng đúng mục đích vào việc học hay không. Nếu có gia sư hoặc giáo viên thì người đó sẽ kiểm soát việc con sử dụng điện thoại thời gian đó.

Khi sử dụng điện thoại để giải trí, chúng tôi cũng kiểm soát cả thời lượng và nội dung, đặc biệt với các nền tảng mạng xã hội hay trò chơi trực tuyến có yếu tố tương tác. Tôi hạn chế cho con dưới 16 tuổi tiếp cận mạng xã hội; nếu các con sử dụng quá thời gian, sai mục đích hoặc ảnh hưởng đến học tập thì sẽ có biện pháp nhắc nhở, thậm chí tạm dừng cho sử dụng.

Theo kinh nghiệm của tôi, trẻ dưới 16 tuổi chỉ nên dùng thiết bị điện tử khoảng 30 phút mỗi ngày cho mục đích giải trí tích cực như nghe nhạc, xem tranh, tham gia hoạt động xã hội lành mạnh; tuyệt đối hạn chế game online và các video ngắn vì có thể tác động tiêu cực đến tư duy và nhận thức.

Tuần vừa qua, Bộ GD&ĐT đã có văn bản gửi các sở GD&ĐT, các cơ sở giáo dục đại học, cao đẳng, nghề nghiệp, nêu rõ: Theo thông tin từ Cục Cảnh sát hình sự (Bộ Công an), thời gian gần đây, tại một số tỉnh, thành như Hà Nội, Quảng Ninh, TP. Hồ Chí Minh liên tiếp xảy ra tình trạng kẻ giả danh lực lượng công an, viện kiểm sát, tòa án để gọi điện đe dọa, thao túng tâm lý trẻ em, học sinh, sinh viên.

Các đối tượng này nói rằng các em có liên quan đến vụ án đang được điều tra, sau đó yêu cầu gia đình chuyển tiền “chuộc” với hình thức được gọi là “bắt cóc online”. Trong đó, cá biệt có vụ việc người dụ dỗ, hướng dẫn trẻ em di chuyển từ Hà Nội vào TP.HCM, đến các địa phương giáp biên sang Campuchia “du lịch”, với các bước cụ thể như sau:

Bước 1: Giả danh lực lượng công an, viện kiểm sát, tòa án, sử dụng số điện thoại lạ gọi điện trực tiếp cho nạn nhân (thường là trẻ em, học sinh, sinh viên) và đưa ra các cáo buộc bịa đặt, nhằm tạo tâm lý hoảng loạn, mất bình tĩnh với nạn nhân.

Bước 2: Những người này thao túng tâm lý, yêu cầu nạn nhân giữ bí mật, không được kể với bất kỳ ai, ép buộc hoặc hướng dẫn nạn nhân rời khỏi nơi ở và thuê địa điểm (nhà nghỉ, khách sạn) để ở một mình.

Sau đó, họ hướng dẫn nạn nhân cắt liên lạc với người thân, có trường hợp còn uy hiếp nạn nhân cung cấp những hình ảnh, clip nhạy cảm.

Bước 3: Những người này có thể nhắn tin, gọi điện trực tiếp cho gia đình thông báo về việc nạn nhân đang bị bắt cóc, đe dọa gia đình, hoặc ép nạn nhân tự liên hệ về gia đình và thông báo bị bắt cóc để yêu cầu chuyển tiền.

Bộ GD&ĐT yêu cầu các đơn vị phối hợp với lực lượng công an tại địa phương tăng cường tuyên truyền, phổ biến cho nhà giáo, học sinh, sinh viên và gia đình biết về phương thức, thủ đoạn lừa đảo trên không gian mạng. Các trường nên tổ chức trao đổi, chia sẻ các chuyên đề về xu thế, tính tất yếu, lợi ích cũng như nguy cơ của không gian mạng, kỹ năng sử dụng mạng an toàn; nhận diện, xử lý khi phát hiện các phương thức, thủ đoạn lừa đảo.

9h25 - Độc giả Nguyễn Minh (Nam Định) đặt câu hỏi: Nhiều vụ việc lừa đảo, dụ dỗ trẻ em qua mạng cho thấy có sự chậm trễ hoặc thiếu đồng bộ trong công tác xử lý, cảnh báo. Đâu là “điểm nghẽn” lớn nhất trong việc phối hợp giữa các tổ chức xã hội, chính quyền địa phương và các nền tảng mạng xã hội trong bảo vệ trẻ em trên môi trường số?

Ông Đặng Hoa Nam - nguyên Cục trưởng Cục trẻ em, Phó Chủ tịch Hội BVQTE Việt Nam: Thách thức lớn nhất trong công tác bảo vệ trẻ em trên không gian mạng chính là khả năng phát hiện sớm để kịp thời phòng ngừa, can thiệp và xử lý. So với đời thực, việc thiết lập các “hàng rào” bảo vệ trên môi trường mạng phức tạp hơn nhiều, bởi các thủ đoạn xâm hại luôn thay đổi nhanh chóng, tinh vi và khó lường.

Điểm nghẽn lớn hiện nay nằm ở hệ thống quy định và việc thực thi chế tài pháp lý. Nếu không có những quy định rõ ràng, cùng cơ chế xử lý nghiêm minh, đủ sức răn đe đối với các doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân hoạt động trên môi trường mạng có hành vi hoặc tiềm ẩn nguy cơ gây hại cho trẻ, thì rất khó tạo ra “lá chắn” bảo vệ thực sự hiệu quả. Chính vì vậy, việc thường xuyên rà soát, bổ sung và cập nhật pháp luật là điều kiện tiên quyết để tăng cường khả năng phòng ngừa, bảo vệ trẻ em trên không gian mạng.

*********

9h35 - Độc giả Ngọc Mai (Thủ Đức, TP.HCM) đặt câu hỏi với Hoa hậu Ngọc Hân: Chúc mừng Hoa hậu Ngọc Hân sắp làm mẹ! Hoa hậu Ngọc Hân có thể chia sẻ cảm xúc của mình trước tình hình trẻ em bị dụ dỗ, lừa đảo, bắt cóc trên mạng liên tiếp xảy ra thời gian qua? 

Hoa hậu Ngọc Hân: Là một người sắp làm mẹ, Ngọc Hân cảm nhận rõ hơn bao giờ hết sự mong manh của trẻ thơ và cả nỗi lo thường trực của các bậc phụ huynh trong thời đại số. Hân nghĩ, bảo vệ trẻ em không chỉ là việc của riêng gia đình hay nhà trường, mà là trách nhiệm của cả cộng đồng. Mỗi người lớn dù là cha mẹ, thầy cô, hay bất kỳ ai đều có thể trở thành một “lá chắn mềm”, yêu thương và đồng hành cùng các em.

Và, Ngọc Hân tin rằng, bên cạnh những giải pháp công nghệ hay pháp lý, chính sự gắn kết trong gia đình, tình yêu thương và thời gian chất lượng mà cha mẹ dành cho con cái sẽ là “tấm khiên” an toàn và vững chãi nhất giúp trẻ em không bị tổn thương giữa thế giới mạng đầy cạm bẫy hôm nay.

9h45 - Độc giả Lan Nhi (Thái Nguyên) đặt câu hỏi với Hoa hậu Ngọc hân: Là người nổi tiếng và có sức ảnh hưởng, Ngọc Hân đã từng hoặc đang làm gì để nâng cao nhận thức cộng đồng về vấn đề bảo vệ trẻ em trước hiểm họa online?

Hoa hậu Ngọc Hân: Trong thời gian qua, tôi đã có cơ hội tham gia nhiều chương trình truyền thông và tọa đàm xoay quanh chủ đề bảo vệ trẻ em, trong đó có các hoạt động phối hợp cùng Tạp chí Trẻ em Việt Nam nhằm nâng cao nhận thức cộng đồng. Trên trang cá nhân, tôi cũng chủ động chia sẻ những thông tin chính thống, các câu chuyện cảnh báo thực tế, với hy vọng mỗi phụ huynh, mỗi người lớn đều có thêm sự thấu hiểu và cảnh giác trong việc đồng hành cùng con trẻ trên môi trường mạng.

Với vai trò là một nhà thiết kế, một hoa hậu và đồng thời cũng là một công dân số, tôi chọn cách lên tiếng bằng chính tiếng nói và nền tảng của mình. Tôi hiểu rằng, một dòng trạng thái trên mạng xã hội có thể không đủ để thay đổi cả xã hội, nhưng nếu nó chạm đến suy nghĩ của một người cha hay một người mẹ, để họ kịp thời nhìn lại, lắng nghe và bảo vệ con mình tốt hơn — thì điều đó đã là một giá trị rất lớn.

Ngọc Hân tin rằng, khi mỗi người có sức ảnh hưởng cùng hành động, cùng lan tỏa, chúng ta sẽ tạo ra một hiệu ứng cộng hưởng mạnh mẽ, để trẻ em được sống, học tập và lớn lên trong một không gian mạng an toàn, tích cực và đầy tình yêu thương.

9h59 - Độc giả đặt câu hỏi với Hoa hậu Ngọc Hân: Chị có nghĩ rằng, hình ảnh và câu chuyện cá nhân của người nổi tiếng có thể tạo ra tác động tích cực để trẻ và phụ huynh nhận thức rõ hơn về nguy cơ trẻ bị xâm hại trên môi trường mạng?

Hoa hậu Ngọc Hân: Tôi nghĩ yếu tố này có tác động rất lớn. Khi một nghệ sĩ kể rằng, chính mình từng gặp rủi ro trên mạng, hoặc chia sẻ nỗi lo của một người mẹ tương lai như tôi hiện nay, thì sự đồng cảm sẽ lớn hơn. Khi đó, cả trẻ em và phụ huynh đều nhận ra: “À, ngay cả người nổi tiếng cũng phải cảnh giác, vậy mình càng phải cẩn trọng hơn.”

Khi một người nổi tiếng nói về rủi ro mạng, phụ huynh sẽ lắng nghe. Nhưng khi họ nói bằng tâm thế của một người mẹ, phụ huynh sẽ đồng cảm. Tôi tin rằng, sự đồng cảm ấy sẽ chạm đến nhiều gia đình hơn bất kỳ khẩu hiệu nào.

*********

KHUYẾN NGHỊ GỬI TỚI PHỤ HUYNH - GIÁO VIÊN VÀ CỘNG ĐỒNG

10h09 - Độc giả Mai Thi (Thanh Hóa) đặt câu hỏi: Trong bối cảnh pháp luật hiện hành, đâu là những khoảng trống khiến tội phạm mạng dễ lợi dụng để dụ dỗ và chiếm đoạt trẻ em, và cần thay đổi ra sao để bảo vệ hiệu quả hơn?

Chuyên gia tội phạm học - Thượng tá, Tiến sĩ Đào Trung Hiếu: Pháp luật hiện hành về an ninh mạng, bảo vệ trẻ em đã có, song còn thiếu các quy định chế tài rõ ràng đối với nền tảng xuyên biên giới khi để xảy ra tình trạng nội dung độc hại, dụ dỗ trẻ em.

Ngoài ra, cơ chế phối hợp giữa cơ quan chức năng – gia đình – trường học chưa đồng bộ, việc phát hiện và xử lý hành vi xâm hại trẻ em trực tuyến còn chậm. Vì vậy cần:

• Bổ sung quy định trách nhiệm pháp lý cụ thể cho nhà cung cấp dịch vụ số.Xây dựng cơ chế tố giác nhanh để gỡ bỏ nội dung xấu độc.

• Tăng cường năng lực điều tra số cho lực lượng chức năng.

10h19: Cô giáo Nguyễn Thị Thanh Thúy – Giáo viên Mỹ thuật Trường tiểu học Chu Văn An (Nam Định): Tôi vừa là phụ huynh vừa là giáo viên, rất băn khoăn làm sao có thể đảm bảo an toàn nhất cho con mình, cũng như học sinh của mình và xin hỏi : Trong thực tế bối cảnh xã hội hiện nay, khi thủ đoạn bắt cóc trẻ em ngày càng tinh vi, trẻ em có thể bị dụ dỗ không chỉ ngoài đường, trước cổng trường mà còn cả trên mạng xã hội; gia đình có thể dạy con kỹ năng tự vệ, nhưng nếu con hoảng loạn thì liệu kỹ năng đó còn phát huy không? Vậy đâu là cách để chúng tôi vừa bảo vệ con hiệu quả, vừa giúp con giữ được sự hồn nhiên và bản lĩnh khi gặp tình huống nguy hiểm?

Ông Đặng Hoa Nam - nguyên Cục trưởng Cục trẻ em, Phó Chủ tịch Hội BVQTE Việt Nam: Theo tôi, để phụ huynh có thể đồng hành cùng con một cách hiệu quả trên môi trường mạng thì trước hết chính cha mẹ cần được trang bị đầy đủ kiến thức và kỹ năng số. Việc này có thể thực hiện thông qua các chương trình truyền thông, tập huấn tại trường học, cộng đồng hoặc thông qua các dịch vụ, hệ thống bảo vệ trẻ em hiện có. Cha mẹ không chỉ cần nhận diện những rủi ro con có thể gặp phải, mà quan trọng hơn là phải biết cách hướng dẫn, cảnh báo và giám sát phù hợp, vừa giúp trẻ phát huy những mặt tích cực của internet, vừa hạn chế những tác động tiêu cực.

Đồng thời, gia đình và nhà trường phải coi việc giáo dục, hướng dẫn trẻ sử dụng không gian mạng an toàn như một phần quan trọng trong công tác phòng chống xâm hại trẻ em – từ xâm hại tình dục, mua bán, bắt cóc đến bóc lột. Các bên liên quan gồm gia đình, cha mẹ, người chăm sóc trẻ em; trường học và giáo viên; cơ quan bảo vệ trẻ em, an toàn, an ninh mạng; cùng các tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân hoạt động trên môi trường mạng. Tất cả cần phối hợp chặt chẽ từ truyền thông, giáo dục, cảnh báo nguy cơ cho đến khai thác, vận hành hiệu quả các dịch vụ bảo vệ trẻ em trực tuyến.

Quan trọng hơn, công tác này phải được thường xuyên đánh giá, cập nhật để theo kịp các hành vi, kỹ thuật mới phát sinh. Trẻ em cũng cần được “tiêm chủng định kỳ vắc xin số” – tức là trang bị thường xuyên kiến thức và kỹ năng an toàn số, nhằm tự bảo vệ mình trước những rủi ro trên không gian mạng.

Chuyên gia tội phạm học - Thượng tá, Tiến sĩ Đào Trung Hiếu: Có một số dấu hiệu cảnh báo sớm mà cha mẹ cần đặc biệt lưu tâm, bởi đó có thể là những “tín hiệu cầu cứu thầm lặng” cho thấy trẻ đang gặp nguy hiểm trên không gian mạng:

Thứ nhất, trẻ có xu hướng thường xuyên sử dụng điện thoại hoặc máy tính một cách bí mật, đặc biệt là khi người lớn đến gần thì vội vàng tắt màn hình hoặc giấu thiết bị. Đây là biểu hiện đầu tiên cho thấy trẻ đang muốn che giấu điều gì đó bất thường.

Thứ hai, những thay đổi đột ngột về tâm lý như lo âu, mất ngủ, dễ cáu gắt hoặc thu mình, không muốn chia sẻ như trước đây, có thể là hệ quả từ việc bị đe dọa, quấy rối hoặc bị lôi kéo vào các mối quan hệ độc hại online.

Một dấu hiệu khác là sự bất thường trong chi tiêu, như tự ý chuyển tiền, nạp thẻ, mua hàng trực tuyến mà không rõ lý do – rất có thể trẻ đã bị dụ dỗ hoặc ép buộc.

Ngoài ra, nếu trẻ tránh né khi được hỏi về bạn bè trực tuyến, hoặc không muốn nói về những người mình thường tương tác trên mạng, đó cũng là điều cha mẹ cần lưu ý.

Cha mẹ cần quan sát tinh tế, xây dựng lòng tin để con cảm thấy an toàn khi chia sẻ, từ đó có thể can thiệp kịp thời trước khi mọi việc đi quá xa.

Trẻ em chính là đối tượng yếu thế nhất trên không gian mạng. Mỗi phụ huynh cần trở thành một “lá chắn đầu tiên”, mỗi thầy cô là “người bạn đồng hành”, và mỗi nền tảng công nghệ phải có trách nhiệm tạo môi trường an toàn. Phòng ngừa tội phạm mạng với trẻ em không thể là nỗ lực đơn lẻ, mà là một chiến lược đồng bộ từ gia đình – nhà trường – xã hội – pháp luật.

Tôi xin nêu một thông điệp ngắn gọn là: “Hãy coi an toàn trên mạng quan trọng như an toàn ngoài đời. Mỗi phút cảnh giác, mỗi kỹ năng được trang bị, là một sinh mạng được bảo vệ”.

10h25 - Độc giả Bình An (Hải Dương) đặt câu hỏi: Thưa Luật sư Đặng Văn Cường, hiện nay pháp luật Việt Nam có những quy định nào để bảo vệ trẻ em trước các hành vi dụ dỗ, lừa đảo, bắt cóc qua mạng?

Pháp luật Việt Nam có nhiều quy định nhằm bảo vệ trẻ em, đặc biệt trên không gian mạng, thể hiện trong Luật Trẻ em, Luật An ninh mạng, Luật Giao dịch điện tử, Luật Xử lý vi phạm hành chính, Bộ luật Hình sự và nhiều văn bản dưới luật khác.

Điều 29 Luật An ninh mạng 2018 thì chế độ bảo vệ trẻ em trên không gian mạng được quy định cụ thể như sau:

- Trẻ em có quyền được bảo vệ, tiếp cận thông tin, tham gia hoạt động xã hội, vui chơi, giải trí, giữ bí mật cá nhân, đời sống riêng tư và các quyền khác khi tham gia trên không gian mạng.

- Chủ quản hệ thống thông tin, doanh nghiệp cung cấp dịch vụ trên mạng viễn thông, mạng Internet, các dịch vụ gia tăng trên không gian mạng có trách nhiệm kiểm soát nội dung thông tin trên hệ thống thông tin hoặc trên dịch vụ do doanh nghiệp cung cấp để không gây nguy hại cho trẻ em, xâm phạm đến trẻ em, quyền trẻ em; ngăn chặn việc chia sẻ và xóa bỏ thông tin có nội dung gây nguy hại cho trẻ em, xâm phạm đến trẻ em, quyền trẻ em; kịp thời thông báo, phối hợp với lực lượng chuyên trách bảo vệ an ninh mạng thuộc Bộ Công an để xử lý.

- Cơ quan, tổ chức, cá nhân tham gia hoạt động trên không gian mạng có trách nhiệm phối hợp với cơ quan có thẩm quyền trong bảo đảm quyền của trẻ em trên không gian mạng, ngăn chặn thông tin có nội dung gây nguy hại cho trẻ em theo quy định của Luật An ninh mạng 2018 và pháp luật về trẻ em.

- Cơ quan, tổ chức, cha mẹ, giáo viên, người chăm sóc trẻ em và cá nhân khác liên quan có trách nhiệm bảo đảm quyền của trẻ em, bảo vệ trẻ em khi tham gia không gian mạng theo quy định của pháp luật về trẻ em.

- Lực lượng chuyên trách bảo vệ an ninh mạng và các cơ quan chức năng có trách nhiệm áp dụng biện pháp để phòng ngừa, phát hiện, ngăn chặn, xử lý nghiêm hành vi sử dụng không gian mạng gây nguy hại cho trẻ em, xâm phạm đến trẻ em, quyền trẻ em.

Trách nhiệm bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng được quy định cụ thể tại Điều 54 Luật Trẻ em 2016 như sau:

- Cơ quan, tổ chức liên quan có trách nhiệm tuyên truyền, giáo dục và bảo vệ trẻ em khi tham gia môi trường mạng dưới mọi hình thức; cha, mẹ, giáo viên và người chăm sóc trẻ em có trách nhiệm giáo dục kiến thức, hướng dẫn kỹ năng để trẻ em biết tự bảo vệ mình khi tham gia môi trường mạng.

- Cơ quan, tổ chức, cá nhân quản lý, cung cấp sản phẩm, dịch vụ thông tin, truyền thông và tổ chức các hoạt động trên môi trường mạng phải thực hiện các biện pháp bảo đảm an toàn và bí mật đời sống riêng tư cho trẻ em theo quy định của pháp luật.

Điều 35 Nghị định 56/2017/NĐ-CP quy định về bảo đảm an toàn cho trẻ em trong việc trao đổi, cung cấp thông tin trên môi trường mạng như sau:

- Cơ quan, tổ chức, cá nhân tham gia hoạt động trên môi trường mạng phải phối hợp với cơ quan nhà nước có thẩm quyền và tổ chức, cá nhân khác trong việc bảo đảm an toàn thông tin của trẻ em trên môi trường mạng; ngăn chặn thông tin gây hại cho trẻ em theo quy định của pháp luật về an toàn thông tin mạng.

- Doanh nghiệp kinh doanh, cung cấp dịch vụ trên môi trường mạng phải có biện pháp sử dụng dịch vụ bảo vệ người sử dụng là trẻ em.

- Doanh nghiệp kinh doanh, cung cấp dịch vụ trên môi trường mạng phải cảnh báo hoặc gỡ bỏ thông tin, dịch vụ gây hại cho trẻ em, thông tin, dịch vụ giả mạo, xuyên tạc xâm hại đến quyền và lợi ích hợp pháp của trẻ em.

- Doanh nghiệp cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử trên môi trường mạng phải có công cụ kiểm soát thời gian, bảo vệ trẻ em khỏi tình trạng lạm dụng, nghiện trò chơi điện tử.

- Tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân hoạt động, cung cấp dịch vụ trên môi trường mạng phải xây dựng hoặc sử dụng, phổ biến phần mềm, các công cụ bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng.

Nhân dịp chia sẻ với độc giả của Tạp chí Trẻ em Việt Nam, tôi cũng xin được gửi thông điệp, khuyến nghị tới phụ huynh, giáo viên và cộng đồng về việc phòng ngừa tội phạm mạng hướng tới trẻ em: Trong xã hội hiện nay, trẻ em tham gia các hoạt động trên không gian mạng ngày càng phổ biến, kéo theo nhu cầu bảo vệ các em trên môi trường này trở nên cấp thiết. Trách nhiệm đầu tiên thuộc về cha mẹ và thầy cô giáo. Điều đó đòi hỏi không chỉ những khẩu hiệu mà cần có giải pháp và hành động cụ thể, trong đó tinh thần cảnh giác và ý thức trách nhiệm của người lớn phải được đặt lên hàng đầu. Trẻ em không thể bị “bỏ rơi” trên thế giới ảo đầy rủi ro và cạm bẫy, nơi các em có thể bị xâm hại, tổn thương bất cứ lúc nào, ngay cả khi đang ở trong chính ngôi nhà của mình.

Vì vậy, bên cạnh giáo dục pháp luật, đạo đức và kỹ năng sống, phụ huynh cần thường xuyên cập nhật kiến thức, kỹ năng về an toàn mạng, đồng hành cùng con trong quá trình tiếp cận Internet. Chỉ khi đó, trẻ em mới không phải đơn độc trước những nguy cơ bị lừa đảo, lạm dụng hay bắt cóc online.

10h35 - Độc giả Thanh Thanh (Giáo viên tiểu học tại Vinh, Nghệ An) đặt câu hỏi: Ngọc Hân đánh giá thế nào về việc lồng ghép giáo dục an toàn mạng vào các chương trình văn hóa, truyền thông và các hoạt động cộng đồng? Ngọc Hân mong muốn triển khai những chương trình, chiến dịch gì để góp phần bảo vệ trẻ em trong bối cảnh số hóa ngày càng phát triển?

Hoa hậu Ngọc Hân: Tôi hoàn toàn ủng hộ việc lồng ghép giáo dục an toàn mạng vào các chương trình văn hóa, truyền thông và hoạt động cộng đồng. Bởi nếu chỉ dạy trẻ em bằng lý thuyết khô khan, các em sẽ rất nhanh quên. Nhưng khi kiến thức được chuyển tải thông qua trò chơi, văn nghệ, hoặc các buổi sinh hoạt ngoại khóa, thì thông điệp lại đến với trẻ một cách rất tự nhiên và hiệu quả.

Ngọc Hân đã từng trực tiếp tham gia giao lưu với các em nhỏ trong những chương trình truyền thông về an toàn mạng, và điều khiến tôi ấn tượng nhất là sự hứng thú và tiếp thu rất nhanh của các em khi được học qua trải nghiệm. Trẻ con vốn rất thông minh, chỉ cần đúng cách tiếp cận vui vẻ, gần gũi, có tương tác thì các em sẽ ghi nhớ và thấm nhuần những bài học ấy như một phản xạ.

Hân tin rằng, khi các em “chơi mà học”, thì những kiến thức đó không chỉ ở lại trong trí nhớ, mà còn đi theo các em trong suốt hành trình lớn lên, trở thành nền tảng giúp các em tự bảo vệ mình trong thế giới số đầy phức tạp hôm nay.

Nếu được phối hợp cùng các cơ quan chức năng, tôi mong muốn triển khai những chương trình giàu tính nghệ thuật, gần gũi với trẻ. Chẳng hạn một cuộc thi vẽ tranh với chủ đề “Mạng an toàn - Ước mơ của em”. Hãy để chính trẻ em cầm bút vẽ nên giấc mơ ấy. Tôi tin, thông qua nghệ thuật, các em vừa bày tỏ cảm xúc, vừa học được cách tự bảo vệ mình. Và quan trọng hơn, tranh của trẻ sẽ chạm đến trái tim người lớn theo cách sâu sắc nhất.

Nếu Tạp chí Trẻ em Việt Nam đứng ra phát động, tôi xin xung phong tham gia ngay - với vai trò một nhà thiết kế, một người yêu hội họa và quan trọng nhất, một người luôn mong muốn góp phần bảo vệ trẻ em trong thời đại số hóa.

10h45 - Độc giả Hương Giang (Cầu Giấy, Hà Nội) đặt câu hỏi: Thời gian qua, Hội Bảo vệ quyền trẻ em Việt Nam đã có những kiến nghị, góp ý gì với cơ quan quản lý nhà nước liên quan đến bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng? Ông có thể chia sẻ thông điệp hoặc khuyến nghị nào gửi tới phụ huynh, giáo viên và cộng đồng trong việc phòng ngừa tội phạm mạng nhắm vào trẻ em?

Ông Đặng Hoa Nam - nguyên Cục trưởng Cục trẻ em, Phó Chủ tịch Hội BVQTE Việt Nam: Thời gian qua, Hội Bảo vệ Quyền Trẻ em Việt Nam đã tích cực tham gia vào quá trình xây dựng và hoàn thiện chính sách pháp luật, trong đó có việc góp ý cho dự thảo Luật An ninh mạng (sửa đổi), dự kiến trình Quốc hội vào tháng 10/2025. Bên cạnh đó, Hội giữ vai trò cầu nối, tăng cường phối hợp với mạng lưới các tổ chức xã hội hoạt động về quyền trẻ em, an toàn – an ninh không gian mạng, cũng như các cơ quan chức năng và hệ thống báo chí, truyền thông. Sự phối hợp này nhằm mục tiêu truyền thông, giáo dục, theo dõi, phòng ngừa và cập nhật kịp thời các rủi ro, đồng thời thúc đẩy trách nhiệm pháp lý của các tổ chức, cá nhân hoạt động trên môi trường mạng.

Một trong những nhiệm vụ trọng tâm được Hội triển khai là phát triển và lan tỏa “vaccine số” – tức bộ kỹ năng an toàn mạng dành cho trẻ em, phụ huynh và giáo viên. Đây được xem là giải pháp bền vững, giúp gia đình, nhà trường và xã hội đồng hành cùng trẻ em, nâng cao khả năng tự bảo vệ, giảm thiểu nguy cơ bị xâm hại trong không gian mạng.

Trong chương trình ngày hôm nay, tôi xin chia sẻ thêm một ý nữa rất quan trọng, đó là hiện nay nhiều trẻ em dễ trở thành nạn nhân trên không gian mạng do thiếu kiến thức từ gia đình và sự giám sát của nhà trường. Vì vậy, để tăng cường vai trò bảo vệ trẻ, phụ huynh và giáo viên cần coi việc giáo dục, hướng dẫn trẻ sử dụng Internet an toàn là nhiệm vụ song hành với dạy dỗ ngoài đời thực.

Cha mẹ, thầy cô cần thấu hiểu, sẵn sàng lắng nghe, chia sẻ và đồng hành cùng trẻ. Khi trẻ cảm thấy được tin tưởng và có chỗ dựa, các em sẽ dễ dàng chia sẻ những băn khoăn, nguy cơ mà mình gặp phải.

Bên cạnh đó, các kênh hỗ trợ như Tổng đài quốc gia bảo vệ trẻ em 111 cần được phụ huynh, giáo viên giới thiệu cho trẻ biết để kịp thời tìm kiếm sự trợ giúp khi gặp nguy hiểm. Việc phòng ngừa tội phạm mạng hướng tới trẻ em không chỉ dừng ở tuyên truyền kỹ năng phòng vệ, mà còn đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa gia đình, nhà trường và cộng đồng. Đây là cách để vừa phòng ngừa - phát hiện sớm - can thiệp kịp thời, góp phần ngăn chặn những nguy cơ xâm hại, lừa đảo hay bắt cóc trẻ em trên không gian mạng.

Trân trọng cảm ơn các khách mời của Chương trình Giao lưu trực tuyến “Cạm bẫy bắt cóc online – Nhận diện và giải pháp phòng tránh” đã cung cấp nhiều thông tin, kiến thức bổ ích dành cho các gia đình đồng hành cùng con nhỏ, phòng chống nạn bắt cóc online.

Trân trọng cảm ơn quý độc giả trên cả nước đã gửi câu hỏi và theo dõi chương trình giao lực trực tuyến cùng các chuyên gia và Hoa hậu Ngọc Hân. Quý độc giả quan tâm tới nội dung này có thể tiếp tục gửi câu hỏi về tòa soạn theo địa chỉ email  toasoantevn@gmail.com - Tạp chí Trẻ em Việt Nam sẽ chuyển các câu hỏi tới chuyên gia giải đáp trong thời gian nhanh nhất.

Quý độc giả có thể tìm đọc các nội dung hữu ích về tuyến bài "BẮT CÓC ONLINE - TỘI ÁC TRONG BÓNG TỐI" do Tạp chí Trẻ em thực hiện trong thời gian qua:

1. Bắt cóc online - Cơn ác mộng với hàng triệu gia đình và trẻ nhỏ

2. Thượng tá, Tiến sĩ Đào Trung Hiếu: Trẻ em rất dễ vướng vào "bẫy cảm xúc" trên mạng xã hội

3. Bắt cóc online: Vì sao trẻ bị thao túng, cô lập trong nỗi sợ hãi và tuyệt vọng?

4. Khoảng trống pháp luật trước thủ đoạn dụ dỗ trẻ em trên mạng

5. Lá chắn nào giúp con thoát khỏi nanh vuốt "bắt cóc onlin"?