Việt Nam quyết tâm khởi đầu vững chắc, tương lai tươi sáng cho trẻ sinh non

Bộ Y tế kêu gọi chung tay hành động vì trẻ sinh non 

Sáng 14/11 tại Hà Nội, Bộ Y tế phối hợp với Quỹ Nhi đồng Liên hợp quốc (UNICEF) tổ chức Lễ hưởng ứng “Ngày Thế giới vì trẻ sinh non”, một trong những sự kiện trọng điểm của “Tháng cao điểm hành động vì trẻ sinh non năm 2025”. Chương trình hướng tới nâng cao nhận thức cộng đồng về chăm sóc, bảo vệ và hỗ trợ trẻ sinh non - nhóm trẻ có nguy cơ cao nhưng cũng có thể tạo nên những kỳ tích phi thường khi có sự đồng hành của cả hệ thống y tế và toàn xã hội.

Theo thống kê của WHO, mỗi năm có hơn 13 triệu trẻ sinh non trên toàn cầu - tương đương cứ 10 trẻ sinh ra thì có một trẻ sinh non. Đây là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong sơ sinh, với khoảng một triệu trẻ mất đi mỗi năm. Những trẻ sống sót có nguy cơ đối mặt với nhiều vấn đề sức khỏe lâu dài như chậm phát triển, khuyết tật vận động, giảm thị lực, thính lực và rối loạn hành vi, học tập. 

Tại Việt Nam, sinh non vẫn là thách thức lớn. Khoảng 25% số ca tử vong sơ sinh có nguyên nhân từ sinh non hoặc nhẹ cân. Dù ngành y tế đã đạt nhiều bước tiến trong chăm sóc sơ sinh, đây vẫn là nhóm trẻ cần được ưu tiên chăm sóc đặc biệt.

Phát biểu tại buổi lễ, TS. Nguyễn Tri Thức - Thứ trưởng Bộ Y tế nhấn mạnh những thành tựu vượt bậc trong chăm sóc trẻ sinh non của Việt Nam.

Ông chia sẻ: "Chúng ta đã điều trị, chăm sóc và nuôi dưỡng thành công nhiều trẻ sinh non/nhẹ cân dưới 500 gr, đã mang lại niềm vui bất tận và vô cùng hạnh phúc đối với gia đình có trẻ sinh non, trẻ được cứu sống và phát triển bình thường về thể chất và trí tuệ, được đến trường học hành bình thường như bao trẻ em khác. Những nụ cười rạng ngời trên khuôn mặt trẻ, những giọt nước mắt vô cùng xúc động vui mừng của cha mẹ có trẻ sinh non là nguồn động viên cho đội ngũ cán bộ y tế tiếp tục làm việc và cống hiến hơn nữa vì trẻ sinh non, vì thế hệ trẻ của Việt Nam trong tương lai".

Ông khẳng định: “Chúng ta phải bảo đảm mọi trẻ sinh non đều được chăm sóc sức khỏe tốt nhất, để có được Khởi đầu vững chắc tương lai tươi sáng cho trẻ sinh non. Mục tiêu của chúng ta là tất cả trẻ em Việt Nam được sinh ra đều có cơ hội sống, khỏe mạnh và phát triển, trở thành nguồn nhân lực chất lượng cao cho đất nước bước vào kỷ nguyên mới”.

Bà Silvia Danailov, Trưởng đại diện UNICEF tại Việt Nam, đánh giá cao những nỗ lực của Việt Nam trong dự phòng sinh non và chăm sóc tối ưu cho trẻ sinh non. Bà cam kết UNICEF sẽ tiếp tục đồng hành cùng Việt Nam trong hoạt động quan trọng này.

Việt Nam được cộng đồng quốc tế ghi nhận là điểm sáng trong việc thực hiện các Mục tiêu Thiên niên kỷ và các Mục tiêu Phát triển Bền vững, đạt thành công trong việc giảm tử vong mẹ và tử vong trẻ em.

UNICEF đã và đang làm việc với Bộ Y tế Việt Nam và các bên liên quan để mở rộng khả năng tiếp cận các biện pháp can thiệp cứu sống tại các địa phương có tỷ lệ tử vong trẻ em cao liên tục trong nhiều năm, bằng những việc làm cụ thể như: Tạo sổ tay chăm sóc, đào tạo nhân viên y tế, hỗ trợ cha mẹ và người chăm sóc trẻ sinh non… UNICEF hướng đến mục tiêu đảm bảo mọi trẻ sơ sinh, bất kể các em là ai, sinh ra ở đâu, đều nhận được sự chăm sóc toàn diện, chất lượng cao.

TS. BS. Trần Đăng Khoa, Phó Cục trưởng Cục Bà mẹ và Trẻ em (Bộ Y tế) cho biết, để cải thiện cả ảnh hưởng ngắn hạn và dài hạn cho trẻ sinh non, cần tập trung chăm sóc toàn diện trước, trong và ngay sau sinh, trong giai đoạn sơ sinh, đồng thời theo dõi lâu dài và áp dụng các can thiệp ít xâm lấn, chi phí thấp nhưng hiệu quả cao. Ông kêu gọi toàn xã hội chung tay vì trẻ sinh non.

Khi khoa học và yêu thương cùng nắm tay: Những kỳ tích từ lồng ấp và vòng tay cha mẹ

Bác sĩ Lê Thị Hà, Trung tâm Sơ sinh - Bệnh viện Nhi Trung ương chia sẻ rằng, hành trình nuôi dưỡng một em bé sinh non chưa bao giờ chỉ của riêng đội ngũ y tế, mà là nhịp thở chung của cả gia đình.

“Ấp Kangaroo - tiếp xúc da kề da tưởng như vô hình, nhưng lại là sợi dây kết nối mạnh mẽ giúp con vượt qua những ngày đầu mong manh nhất. Không chỉ mẹ, mà bố, thậm chí ông bà đều có thể tham gia”.

Tại Trung tâm, bác sĩ không chỉ điều trị mà còn dạy mẹ cách cho con ăn, hướng dẫn cả gia đình trước khi bé được trở về với mẹ. Có những em bé chỉ 600gr nhưng vẫn được ấp Kangaroo an toàn trên ngực mẹ - nơi hơi ấm gia đình trở thành “liều thuốc” quan trọng không kém thiết bị y khoa. 

Bác sĩ Hà khẳng định: “Chúng ta có quyền hy vọng. Trẻ sinh non vẫn có thể lớn lên khỏe mạnh, thành vận động viên Olympic, ca sĩ, nghệ sĩ… Những vĩ nhân như Isaac Newton từng là trẻ sinh non”.

Những câu chuyện ấy là lời nhắc rằng, khi khoa học y khoa và tình yêu thương cùng đồng hành, điều mong manh cũng có thể nở hoa thành kỳ tích.

Một trong những khoảnh khắc xúc động nhất là câu chuyện của chị Hồ Thị Mai - mẹ bé Minh Đạt. Bé chào đời ở tuần 28, nặng 1,2kg, từng xuất huyết não và phải điều trị võng mạc. Hôm nay, cậu bé 1 tuổi khỏe mạnh và lanh lợi được mẹ đưa tới sự kiện. 

“Không có sự tận tâm của các bác sĩ, gia đình tôi khó có thể đi từ những phút giây hoang mang tột độ đến bình yên hôm nay”, chị nghẹn ngào.

Câu chuyện của bé Đạt là một trong vô số hành trình thầm lặng phía sau những cánh cửa khu chăm sóc đặc biệt - nơi sự sống được gìn giữ từng phút và hy vọng được thắp lên từng ngày. Một triển lãm ảnh ghi lại hành trình kiên trì, xúc động của các bé sinh non cũng đang được trưng bày tại Cục Bà mẹ và Trẻ em (35 Trần Phú, Hà Nội).

Sự chung tay từ cộng đồng và doanh nghiệp: Mỗi món quà là thêm một cơ hội sống

Tại lễ hưởng ứng, Cục Bà mẹ và Trẻ em đã tiếp nhận những phần quà hỗ trợ từ các đơn vị đồng hành: Công ty Cổ phần BaBu Việt Nam trao tặng 2.500 bộ quần áo cho trẻ sinh non; Công ty Kimberly-Clark Việt Nam trao tặng 2.000 sản phẩm tã bỉm Huggies trị giá 400 triệu đồng.

Đại diện đơn vị đồng hành, bà Nguyễn Hoàng Thuỷ Tiên - Giám đốc Marketing nhãn hàng Huggies thuộc Công ty Kimberly-Clark Việt Nam chia sẻ với Tạp chí Trẻ em Việt Nam: “Điều quan trọng nhất với trẻ sinh non là sự đồng hành của cha mẹ trong những khoảnh khắc đầu đời. Khi được các chuyên gia y tế can thiệp sớm, sự tiếp sức của cha mẹ, cộng với chính nội lực mạnh mẽ của mình, các bé có thể phát triển khỏe mạnh hơn.

Đồng hành cùng Cục Bà mẹ và Trẻ em, chúng tôi tập trung hỗ trợ các bé thông qua nhãn hàng Huggies, với những sản phẩm tã bỉm dành cho trẻ sinh non và trẻ có hoàn cảnh khó khăn, giúp bớt đi một phần nào những vất vả mà các gia đình đang trải qua. Vì hiểu rằng, mỗi bé sinh non là một hành trình riêng, Huggies mang đến nhiều kích thước tã bỉm khác nhau, giúp các y tá, hộ lý có thêm lựa chọn phù hợp cho các bé”.

Cũng tại buổi lễ, các bác sĩ nhấn mạnh vai trò truyền thông sức khỏe nhằm giúp phụ nữ mang thai nhận diện sớm các yếu tố nguy cơ sinh non - từ dinh dưỡng kém, bệnh lý thai kỳ đến làm việc quá sức, stress hoặc mang thai ở độ tuổi không phù hợp để chủ động dự phòng và khám thai định kỳ.

Ngày Thế giới vì trẻ sinh non theo truyền thống được tổ chức vào ngày 17/11. WHO sẽ lấy ngày 15/11 hàng năm là Ngày Thế giới vì trẻ sinh non để tránh trùng với các ngày lễ thế giới (Ngày Ung thư cổ tử cung là ngày 17/11) và để đảm bảo tập trung toàn diện vào ưu tiên quan trọng này.