WHO cảnh báo bệnh sởi quay lại, 128.000 trẻ em tử vong

WHO nhấn mạnh trong báo cáo gửi các cơ quan truyền thông toàn cầu khuya 23/11: “Bệnh sởi là mối đe dọa sắp xảy ra ở mọi khu vực trên thế giới”.

Theo WHO, nguyên nhân gây ra sự tái bùng phát của dịch sởi, một trong những dịch bệnh nghiêm trọng nhất đối với trẻ em là sự gián đoạn các chiến dịch vắc xin do đại dịch Covid-19.

“Tỷ lệ tiêm vắc xin sởi đã giảm dần kể từ khi bắt đầu đại dịch Covid-19. Năm 2021, lỗ hổng vắc xin đạt mức cao kỷ lục với gần 40 triệu trẻ em bỏ lỡ liều vắc xin sởi, trong đó 25 triệu trẻ em bỏ lỡ liều vắc xin sởi đầu tiên và 14,7 triệu trẻ em bỏ lỡ liều thứ hai”, theo thống kê chung của WHO và báo cáo của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC).

Theo WHO, sự suy giảm này là một trở ngại đáng kể trong tiến trình toàn cầu nhằm đạt được và duy trì việc loại trừ bệnh sởi và khiến hàng triệu trẻ em dễ bị nhiễm bệnh.

Vào năm 2021, dấu hiệu dịch sởi quay trở lại với ước tính có khoảng 9 triệu ca mắc và 128.000 ca tử vong do bệnh sởi trên toàn thế giới, trong bối cảnh 22 quốc gia đã trải qua những đợt bùng phát lớn và gây gián đoạn.

Tỷ lệ bao phủ vắc-xin giảm, hoạt động giám sát bệnh sởi suy yếu, các hoạt động tiêm chủng tiếp tục bị gián đoạn và chậm trễ do Covid-19, cũng như các đợt bùng phát lớn kéo dài vào năm 2022, đồng nghĩa với việc dịch sởi trở thành mối đe dọa sắp xảy ra ở mọi khu vực trên thế giới.

“Nghịch lý của đại dịch là trong khi vắc xin chống lại Covid-19 được phát triển trong thời gian kỷ lục và được triển khai chiến dịch tiêm chủng lớn nhất trong lịch sử, thì các chương trình tiêm chủng thông thường lại bị gián đoạn nghiêm trọng và hàng triệu trẻ em đã bỏ lỡ cơ hội được tiêm vắc xin cứu sống những căn bệnh chết người như bệnh sởi”, Tiến sĩ Tedros Adhanom Ghebreyesus - Tổng giám đốc WHO cho biết.

Theo Tiến sĩ Tedros, việc đưa các chương trình tiêm chủng trở lại đúng hướng là vô cùng quan trọng. Đằng sau mỗi thống kê trong báo cáo này là một đứa trẻ có nguy cơ mắc một căn bệnh có thể phòng ngừa được.

Bệnh sởi là một trong những vi rút lây lan hàng đầu ở người, trong đó trẻ em chịu thiệt hại lớn nhất.

Thế giới đang trong lằn ranh nguy hiểm cũng đang ở trong tình trạng đó, với chỉ 81% trẻ em được tiêm liều vắc xin sởi đầu tiên và chỉ 71% trẻ em được tiêm liều vắc xin sởi thứ hai. Đây là tỷ lệ bao phủ toàn cầu thấp nhất kể từ năm 2008.

Hành động khẩn cấp toàn cầu

Ở bất cứ đâu, bệnh sởi là mối đe dọa ở khắp mọi nơi, vì vi rút có thể nhanh chóng lây lan ra cộng đồng và xuyên biên giới. Không có khu vực nào của WHO đạt được và duy trì loại trừ bệnh sởi. Kể từ năm 2016, 10 quốc gia trước đó đã loại bỏ được bệnh sởi đã bùng phát dịch và tái lây truyền.

Tiến sĩ Rochelle P. Walensky - Giám đốc CDC, cho biết: “Các đợt bùng phát dịch sởi cho thấy những điểm yếu trong các chương trình tiêm chủng, nhưng các quan chức y tế công cộng có thể sử dụng biện pháp ứng phó với dịch bệnh để xác định các cộng đồng có nguy cơ mắc bệnh, hiểu nguyên nhân của việc tiêm vắc xin thấp và giúp đưa ra các giải pháp phù hợp với địa phương để đảm bảo tất cả mọi người đều được tiêm vắc xin.” 

Vào năm 2021, gần 61 triệu liều vắc xin sởi đã bị hoãn hoặc bỏ lỡ do các chiến dịch tiêm chủng bị trì hoãn liên quan đến Covid-19 ở 18 quốc gia. Sự chậm trễ làm tăng nguy cơ bùng phát dịch sởi, vì vậy đã đến lúc các quan chức y tế công cộng đẩy nhanh nỗ lực tiêm chủng và tăng cường giám sát.

“CDC và WHO kêu gọi hành động phối hợp và hợp tác từ tất cả các đối tác ở cấp toàn cầu, khu vực, quốc gia và địa phương để ưu tiên nỗ lực tìm kiếm và tiêm chủng cho tất cả trẻ em không được bảo vệ, bao gồm cả những trẻ bị bỏ sót trong hai năm qua”, Tiến sĩ Rochelle nói.

Sởi là căn bệnh đặc biệt nguy hiểm ở trẻ em, đặc biệt là ở trẻ em dưới 5 tuổi với nguy cơ tử vong cao, nguy cơ suy dinh dưỡng và nhiều vấn đề sức khỏe khác hậu nhiễm. Tuy nhiên bệnh có thể được phòng ngừa bằng vắc xin bắt đầu từ 9 tháng tuổi. Nếu bà mẹ được tiêm chủng đầy đủ trước khi mang thai thì sẽ truyền một phần kháng thể cho con, giúp trẻ được bảo vệ trong 9 tháng đầu đời.

Theo WHO