Ăn gì để bổ sung kẽm cho trẻ em?

Làm cách nào để có thể bổ sung kẽm cho trẻ một cách khoa học?

1. Cho con bú sữa mẹ

Dinh dưỡng có trong sữa mẹ cực kỳ cao và khả năng hấp thụ kẽm cao tới 62%. Đặc biệt, sữa non có chứa hàm lượng kẽm cao, rất có lợi cho việc bổ sung kẽm.

Hàm lượng kẽm trong sữa mẹ về cơ bản có thể đáp ứng đủ nhu cầu kẽm của trẻ từ 0-4 tháng tuổi, các thức ăn bổ sung có thể được bổ sung cho trẻ từ 4 tháng tuổi.

2. Ăn uống cân bằng dinh dưỡng

Nguyên tố kẽm trong cơ thể con người chủ yếu được hấp thu thông qua chế độ ăn uống hàng ngày. Để phòng tránh thiếu kẽm, trước hết cần tuân thủ chế độ dinh dưỡng cân đối, ăn kết hợp thức ăn động vật và thức ăn thực vật hợp lý.

Trong chế độ ăn hàng ngày nên có một số loại thịt đỏ giàu kẽm như thịt bò, thịt lợn nạc, gan,...; một số hải sản như hàu, sò,...

Hàm lượng kẽm trong thức ăn động vật cao hơn thức ăn thực vật, và các axit amin như histidine, methionine, cysteine,... được tạo ra từ sự phân hủy của protein động vật có thể thúc đẩy sự hấp thụ kẽm, và tỷ lệ hấp thụ nói chung là khoảng 50%. Ngoài ra, vitamin D3, glucose cũng có thể thúc đẩy quá trình hấp thụ kẽm.

Kẽm có trong thức ăn thực vật có thể kết hợp với axit phytic và xenlulo để tạo thành các hợp chất không tan trong nước, do đó cản trở sự hấp thụ kẽm, tỷ lệ hấp thụ chỉ đạt khoảng 20%.

Nếu trẻ được nuôi bằng sữa công thức, từ 6 tháng sau khi sinh, cha mẹ cần đặc biệt lưu ý bổ sung các thực phẩm bổ sung giàu kẽm để giúp trẻ hấp thụ kẽm như: thịt nạc băm, lòng đỏ trứng, cá xay nhuyễn, bột nhân hạt óc chó,….

Đối với một đứa trẻ 4 tuổi, lượng kẽm được khuyến nghị hàng ngày là 5,5 mg/ngày. Hải sản, động vật có vỏ, thịt đỏ, gan, nấm,... đều chứa đủ kẽm, chỉ cần trẻ ăn thường xuyên thì có thể giảm nguy cơ thiếu kẽm.

3. Bổ sung kẽm cho nhóm nguy cơ cao bị thiếu kẽm

Bổ sung kẽm hàng ngày thích hợp cho các nhóm nguy cơ cao dễ bị thiếu kẽm, chẳng hạn như trẻ sinh non/trẻ sơ sinh nhẹ cân, thiếu kẽm di truyền,…

Lựa chọn chế phẩm bổ sung kẽm

Các chế phẩm bổ sung kẽm có thể được chia thành 3 loại: kẽm vô cơ, kẽm axit hữu cơ và kẽm sinh học.

1. Kẽm vô cơ: như kẽm sunfat, kẽm clorua, kẽm nitrat… tỷ lệ hấp thụ và sử dụng kẽm thấp, khoảng 7%. Trong loại chế phẩm kẽm này, kẽm tồn tại dưới dạng ion vô cơ, cơ thể người khó hấp thu dưới tác dụng đối kháng, dễ tạo thành chất xung khắc với axit cacbonic và axit phytic trong rau củ, ảnh hưởng đến quá trình hấp thu; trong môi trường trung tính của ruột, muối kẽm vô cơ dễ bị thủy phân, có tác dụng kích thích dạ dày và có thể gây tiêu chảy, buồn nôn và nôn, sau đó đã được đào thải dần.

2. Kẽm hữu cơ: kẽm gluconat, kẽm cam thảo, kẽm axetat, kẽm citrat, axit amin kẽm, kẽm lactat, ... Tỷ lệ hấp thu và sử dụng kẽm cao, khoảng 14%; phản ứng tiêu hóa tuy nhỏ nhưng có một số tác dụng phụ như buồn nôn, nôn mửa.

Kẽm hữu cơ chứa hàm lượng kẽm cao, có thể chống lại sự hấp thu các chất dinh dưỡng như canxi và sắt. Sử dụng lâu dài có thể dẫn đến thiếu canxi và thiếu máu.

3. Kẽm sinh học: như kẽm protein, men giàu kẽm,…. Kẽm được kết hợp hữu cơ với protein và polysaccharid trong men bia, tỷ lệ hấp thụ và sử dụng kẽm tốt, khoảng 30% và ít gây kích ứng cho cơ thể con người.

Những vấn đề cần chú ý trong quá trình bổ sung kẽm

- Nếu trẻ thiếu kẽm, tốt nhất mẹ nên chọn chế phẩm kẽm đơn giản cho bé. Bổ sung quá nhiều kẽm có thể ảnh hưởng đến sự hấp thụ của các nguyên tố khác, chẳng hạn như canxi và sắt. Ngoài ra, cả sắt và kẽm đều gây khó chịu cho đường tiêu hóa và chúng được bổ sung cùng nhau sẽ dễ gây ra tác dụng phụ này.

- Không bổ sung kẽm ngay sau bữa ăn, bởi axit phytic trong thực phẩm sẽ ảnh hưởng đến quá trình hấp thụ kẽm.

- Không dùng nước rau, nước trái cây pha kẽm dạng bột, vì axit phytic và axit tannic sẽ cản trở quá trình hấp thụ kẽm. Có thể pha kẽm trực tiếp với nước đun sôi để nguội.

- Kẽm và men vi sinh có thể được bổ sung cùng nhau. Probiotics có thể duy trì sức khỏe đường ruột và giúp quá trình hấp thụ chất dinh dưỡng.

- Bổ sung liều cao các chế phẩm kẽm có thể gây ngộ độc kẽm, và hàm lượng kẽm cao sẽ gây hại nghiêm trọng cho các chức năng sinh lý bình thường của cơ thể con người, nói chung, nên bổ sung các chế phẩm kẽm từ 4 - 8 tuần. Liều lượng bổ sung kẽm vượt quá lượng khuyến nghị hàng ngày sẽ gây tiêu chảy, hãy tuân theo lời khuyên của các bác sĩ và chuyên gia dinh dưỡng.

- Giữ trẻ tránh xa thuốc lá khi bổ sung kẽm. Khói thuốc lá có chứa nguyên tố kim loại nặng "cadmium", chất này sẽ cản trở quá trình hấp thụ và chức năng của kẽm trong cơ thể, cần phải cho trẻ tránh xa khói thuốc.

Việc lựa chọn kẽm nên tham khảo ý kiến ​​của bác sĩ chuyên khoa hoặc bác sĩ dinh dưỡng lâm sàng. Để cải thiện tình trạng thiếu kẽm ở trẻ, chúng ta cần bắt đầu với một chế độ ăn uống cân bằng và giúp trẻ hình thành thói quen ăn uống tốt.

Theo Sohu