Bạo lực học đường vùi dập tuổi thơ của nhiều đứa trẻ

Tối 25.10, tại sân bóng Phú Cường (xã Nội Bài, Hà Nội), hai nam sinh lớp 9 Trường THCS Phú Cường xảy ra xô xát. Một em đã dùng hung khí đâm bạn, khiến nạn nhân V.M.K (14 tuổi) gục tại chỗ và không qua khỏi dù được cấp cứu. Trước đó không lâu, tại Thanh Hóa, một vụ ẩu đả giữa nhóm học sinh trung học cũng khiến một em phải nhập viện trong tình trạng chấn thương nặng.

Những con số của Bộ GD&ĐT cho thấy thực trạng đáng lo: từ 1/9/2021 đến 5/11/2023, có 699 vụ bạo lực học đường, liên quan hơn 2.000 học sinh, trong đó gần 60% xảy ra ở bậc THCS – lứa tuổi nhạy cảm, dễ tổn thương.

Ngày nay, bạo lực học đường không chỉ dừng lại ở những cú đấm hay lời nhục mạ. “Bạo lực ẩn danh” qua mạng xã hội – bằng bình luận ác ý, tẩy chay, cô lập bạn bè – đang trở thành mối nguy âm thầm, khó kiểm soát hơn bao giờ hết.

Theo Phó giáo sư, Tiến sĩ Trần Thị Minh Hằng, bạo lực học đường không đơn thuần là sự bồng bột tuổi trẻ. Khi cả nữ sinh cũng tham gia, mức độ bạo lực thường nặng nề hơn, để lại tổn thương cả thể chất lẫn tinh thần. Bà cho rằng nguyên nhân đến từ nhiều phía: thiếu kỹ năng kiểm soát cảm xúc, áp lực học tập, kỳ vọng của cha mẹ và môi trường giáo dục chưa thực sự an toàn.

Một số phụ huynh lại thờ ơ, hoặc phản ứng gay gắt khi con mắc lỗi, vô tình đẩy trẻ vào khoảng cách cảm xúc. Còn ở nhà trường, việc thiếu nhân sự tư vấn tâm lý, thiếu hoạt động rèn kỹ năng sống khiến những mâu thuẫn nhỏ dần bị đẩy thành bi kịch lớn.

Chuyên gia tâm lý Nguyễn Tùng Lâm nhấn mạnh: “Ngăn chặn bạo lực học đường không thể chỉ trông chờ vào nhà trường – mà cần sự chung tay của gia đình, thầy cô và cộng đồng.” Ông Đặng Hoa Nam, Phó Chủ tịch Hội Bảo vệ quyền trẻ em Việt Nam, cũng khẳng định: chỉ khi có giải pháp đồng bộ – giáo dục kỹ năng sống, hướng dẫn trẻ xử lý xung đột hòa bình, xây dựng môi trường học an toàn – thì mới có thể ngăn chặn bạo lực tận gốc.

Bạo lực học đường không chỉ cướp đi sinh mạng hay tuổi thơ, mà còn làm méo mó nhân cách của cả người gây ra lẫn nạn nhân. Một cái tát, một lời nhục mạ, một ánh mắt thờ ơ – đều có thể để lại vết nứt trong tâm hồn.

Quá trẻ để mất đi, nhưng cũng chưa đủ trưởng thành để bước vào vòng lao lý – đó là bi kịch kép của hai đứa trẻ trong vụ việc ở Hà Nội. Đã đến lúc, gia đình, nhà trường và xã hội phải cùng hành động – để trường học trở lại đúng nghĩa là nơi nuôi dưỡng nhân cách, chứ không phải nơi vùi dập tuổi thơ, vì không có đứa trẻ nào đáng phải chịu nỗi đau từ chính mái trường của mình.