Nhà trường và giáo viên chịu trách nhiệm gì trong phòng ngừa, xử lý bạo lực học đường?

Trả lời bởi

ThS.LS Nguyễn Ngọc Lan
Chi hội Luật sư Vì quyền trẻ em

Trách nhiệm của nhà trường và giáo viên trong việc phòng ngừa và xử lý bạo lực học đường được quy định thế nào?

Để phòng tránh bạo lực học đường có thể xảy ra, bên cạnh sự giáo dục của gia đình, các yếu tố tác động từ xã hội, thì nhà trường và giáo viên có vai trò rất quan trọng trong việc phòng ngừa này.

Điều 89 Luật Giáo dục năm 2019 đã có quy định cụ thể về việc Nhà trường cần có trách nhiệm thực hiện kế hoạch phổ cập giáo dục, quy tắc ứng xử; phối hợp với gia đình và xã hội để tổ chức hoặc tham gia các hoạt động giáo dục theo kế hoạch của nhà trường, bảo đảm an toàn cho người dạy và người học.

Điều 6 Nghị định số 80/2017/NĐ-CP đã có quy định cụ thể về môi trường giáo dục an toàn, lành mạnh, thân thiện, phòng, chống bạo lực học đường, với những biện pháp can thiệp khi xảy ra bạo lực học đường như:

• Đánh giá sơ bộ về mức độ tổn hại của người học, đưa ra nhận định về tình trạng hiện thời của người học;
• Thực hiện các biện pháp trợ giúp, chăm sóc y tế, tư vấn đối với người học bị bạo lực; theo dõi, đánh giá sự an toàn của người bị bạo lực;

Theo Điều 12 Thông tư số 38/2019/TT-BLĐTBXH quy định trách nhiệm của cơ sở giáo dục nghề nghiệp trong phòng, chống bạo lực học đường, cụ thể:

• Xây dựng môi trường giáo dục an toàn, lành mạnh, thân thiện, phòng chống bạo lực học đường theo hướng dẫn tại Thông tư này đảm bảo thiết thực, hiệu quả.
• Tổ chức tuyên truyền về môi trường giáo dục an toàn, lành mạnh, thân thiện, phòng, chống bạo lực học đường trong cơ sở giáo dục nghề nghiệp
• Xây dựng và thực hiện bộ quy tắc ứng xử của đơn vị theo hướng dẫn tại khoản 2 Điều 3 và Điều 4 thông tư số 38/2019/TT-BLĐTBXH
• Tổ chức lồng ghép nội dung giáo dục xây dựng môi trường giáo dục an toàn, lành mạnh, thân thiện, phòng, chống bạo lực học đường trong các hoạt động chung của đơn vị theo quy định tại Điều 6 Thông tư số 38/2019/TT-BLĐTBXH
• Báo cáo việc thực hiện Thông tư này trong nội dung báo cáo tổng kết hoạt động của đơn vị hàng năm gửi cơ quan quản lý cấp trên; báo cáo đột xuất của cơ quan có thẩm quyền.
• Thực hiện các nhiệm vụ khác theo yêu cầu.

Ngoài ra, nhà trường cần phải thực hiện công tác tư vấn tâm lý cho học sinh, trong đó bao gồm việc bố trí các phòng tư vấn tâm lý trong khuôn viên trường học, nhằm mục đích ngăn ngừa, hỗ trợ và can thiệp khi cần thiết đối với học sinh đang gặp khó khăn về tâm lý, để tăng cường niềm tin, bản lĩnh, thái độ ứng xử phù hợp của học sinh, góp phần giảm thiểu tình trạng bạo lực có thể xảy ra (Theo quy định tại Điều 3 Thông tư số 31/2017/TT-BGDĐT).

Có quy định nào về xử lý hình sự đối với các hành vi bạo lực học đường nghiêm trọng không?

Theo quy định tại Điều 12 Bộ Luật Hình sự năm 2015, được sửa đổi, bổ sung năm 2017 thì độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự được quy định như sau:

- Người từ đủ 16 tuổi trở lên phải chịu trách nhiệm hình sự về mọi tội phạm, trừ những tội phạm mà Bộ Luật Hình sự có quy định khác.

- Người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi phải chịu trách nhiệm hình sự về tội phạm rất nghiêm trọng, tội phạm đặc biệt nghiêm trọng quy định tại một trong các Điều sau:

+ Tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khoẻ của người khác (Điều 134)

Trong trường hợp này, hành vi bạo lực học đường cho dù người gây ra hành vi này chưa đủ 16 tuổi, nhưng nếu để lại hậu quả nghiêm trọng thì có thể bị xử lý hình sự theo quy định tại Điều 134 Bộ Luật Hình sự năm 2015, được sửa đổi, bổ sung năm 2017. Nếu người gây ra hành vi bạo lực học đường từ đủ 16 tuổi thì sẽ phải chịu trách nhiệm pháp lý về hành vi của mình.

Đối với trường hợp người thực hiện hành vi từ đủ 16 tuổi trở lên, khi thực hiện hành vi bạo lực học đường còn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội làm nhục người khác, được quy định cụ thể tại Điều 155 Bộ Luật hình sự năm 2015, được sửa đổi, bổ sung năm 2017, cụ thể:

“1. Người nào xúc phạm nghiêm trọng nhân phẩm, danh dự của người khác, thì bị phạt cảnh cáo, phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm.

2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây thì bị phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm:

a. Phạm tội 02 lần trở lên;

b. Đối với 02 người trở lên;

g. Gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân từ 11% đến 45%.

3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây thì bị phạt tù từ 02 năm đến 05 năm:

a. Gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân từ 46% trở lên

b. Làm nạn nhân tự sát”

Câu hỏi bạn đọc xin gửi về Tạp chí Trẻ em Việt Nam, email: toasoantevn@gmail.com.