Không chỉ được bảo vệ, trẻ em trở thành “người kiến tạo” không gian mạng an toàn

Sự kiện do đồng chí Đại tá Hà Văn Bắc, Phó Bí thư Đảng ủy, Phó Cục  trưởng Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao chủ trì, với sự góp mặt của: Bà Nguyễn Thị Thanh Hòa, Nguyên Ủy viên Ban chấp  hành Trung ương Đảng, Chủ tịch Hội Bảo vệ quyền Trẻ em Việt Nam, Bà Nguyễn Thục Linh, Phó Chánh văn phòng Hiệp hội An ninh mạng quốc gia, Đồng chí Hoàng Thái Nam, Uỷ viên Ban Chấp hành Trung ương Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh, Phó Trưởng Ban Công tác Thanh thiếu nhi, Uỷ viên Hội đồng Đội Trung ương, cùng đại diện các cơ quan, ban ngành, tổ chức chính trị - xã hội - nghề nghiệp hoạt động trong lĩnh vực an ninh mạng, truyền thông, bảo vệ quyền trẻ em. Đặc biệt sự kiện có sự tham dự của 05 em học sinh đại diện cho số trẻ em tham gia khảo sát, thảo luận nhóm và mang tới những ý kiến quý báu cho Chương trình.  

Trẻ em Việt Nam không chỉ là “nhóm đối tượng yếu thế cần được bảo vệ”,  mà hoàn toàn có khả năng tham gia đóng góp một cách tích cực và hiệu quả  trong việc xây dựng, thực thi các chính sách, giải pháp đảm bảo an toàn, an ninh  mạng, trở thành người “đi bảo vệ” bằng việc góp sức kiến tạo một môi trường  mạng an toàn và đáng tin cậy cho toàn xã hội. Với tinh thần “trẻ em được  lắng nghe - tiếng nói của trẻ được tôn trọng” hoạt động tham vấn ý kiến trẻ em được  Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao chủ trì, phối hợp cùng Hội Bảo vệ quyền trẻ em Việt Nam và các tổ chức quốc tế đã tham vấn ý kiến 2.775 trẻ em tại 16 tỉnh, thành.

Kết quả tham vấn sẽ cho thấy bức tranh rõ nét về việc trẻ sử dụng Internet, các rủi ro các em gặp phải và những đề xuất giải pháp do chính trẻ đưa ra. Đây là căn cứ quan trọng để xây dựng Chương trình bảo vệ, hỗ trợ trẻ em trên môi trường mạng giai đoạn 2026–2030, hướng tới mục tiêu kép: bảo vệ trẻ an toàn và hỗ trợ trẻ em phát triển lành mạnh, nâng cao năng lực số cho thế hệ công dân số Việt Nam.

Phát biểu tại buổi lễ, Đại tá Hà Văn Bắc, Phó Cục trưởng Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao khẳng định ,việc lấy ý kiến trẻ em không chỉ là thực hiện quy định pháp luật, mà còn mang ý nghĩa nhân văn, thể hiện sự tin tưởng vào trí tuệ và khả năng sáng tạo của thế hệ trẻ. 

Ông nhấn mạnh hoạt động này cho thấy nỗ lực và vai trò tiên phong của Cục và các cơ quan chức năng trong việc thúc đẩy quyền tham gia của trẻ em vào quá trình xây dựng chính sách về an ninh mạng và bảo vệ trẻ em.

Bà Nguyễn Thị Thanh Hòa, Chủ tịch Hội Bảo vệ quyền trẻ em Việt Nam, cho biết đây là dịp để trẻ em trực tiếp bày tỏ ý kiến bằng chính tiếng nói của mình tới các cơ quan có trách nhiệm bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng, đồng thời thực hiện quyền tham gia vào quá trình xây dựng chính sách liên quan tới các em. 

“Những ý kiến này phản ánh chân thực trải nghiệm khi tham gia môi trường số, đồng thời chia sẻ được những mong đợi và sáng kiến của trẻ trong việc xây dựng không gian số an toàn hơn.

Sự kiện không chỉ thể hiện tinh thần trách  nhiệm, mà còn là minh chứng cho quyết tâm chung tay hành động vì một mục tiêu  thiêng liêng: Bảo vệ an toàn cho trẻ em và thúc đẩy sự tham gia một cách có ý  nghĩa của các em trên không gian số”, bà Hoà chia sẻ.

Bà khẳng định sự kiện thể hiện tinh thần trách nhiệm và quyết tâm chung tay vì mục tiêu bảo vệ trẻ em và thúc đẩy sự tham gia có ý nghĩa của các em trên môi trường số.

Tại buổi lễ, nhóm trẻ em đại diện đã trình bày thực trạng, lợi ích và rủi ro khi tham gia môi trường mạng; đồng thời bày tỏ mong muốn được trang bị thêm kiến thức, kỹ năng để sử dụng Internet an toàn. Các em cũng đề xuất nhiều kiến nghị gửi tới gia đình, nhà trường, cộng đồng và doanh nghiệp, trong đó nhấn mạnh vai trò chủ chốt của Nhà nước trong việc bảo vệ trẻ em trên không gian mạng.

Em Phạm Minh Đức, học sinh lớp 11, Trường THPT Nguyễn Bỉnh Khiêm (Hà Nội) - đại diện nhóm trẻ em chia sẻ: “Chúng cháu hiểu rằng trên con đường phát triển những chính sách trong việc bảo vệ trẻ em, chúng cháu cũng đóng vai trò rất quan trọng và đến ngày hôm nay,  chúng cháu đã sẵn sàng để đưa ra tiếng nói của trẻ em mang dòng máu Việt Nam để đóng góp cho công tác này. Thông điệp cháu muốn chia sẻ: Chúng cháu không  chỉ muốn sử dụng internet để học tập tốt hơn mà còn phải thật an toàn. Vì vậy  chúng cháu mong chương trình mới này sẽ giúp chúng cháu tự tin bảo vệ mình  trên mọi nền tảng mạng xã hội”. 

Phát biểu kết luận, Đại tá Hà Văn Bắc khẳng định Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao nhận thức sâu sắc trách nhiệm của mình trong bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng, nhất là trong bối cảnh chuyển đổi số mạnh mẽ hiện nay. 

Ông cam kết cơ quan sẽ lắng nghe và đánh giá kỹ lưỡng ý kiến trẻ em, từ đó cụ thể hóa thành các nhiệm vụ, giải pháp đưa vào dự thảo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ, nhằm hoàn thiện hệ thống bảo vệ trẻ em trong tình hình mới và góp phần thực thi các trụ cột của Công ước Liên Hợp Quốc về chống tội phạm mạng tại Việt Nam.

Một số kết quả từ báo cáo khảo sát:  

● 27.1% trẻ dùng Internet dưới 01 giờ/ngày; 47.9% trẻ dành 1 - 3 giờ mỗi  ngày để dùng Internet; 18.8% trẻ dùng 4–6 giờ và 2.3% trẻ em báo cáo  sử dụng trên 10 giờ/ngày.  

● 100% số trẻ tham gia cho biết đã từng gặp ít nhất một dạng rủi ro trên môi  trường mạng. Các loại rủi ro phổ biến nhất là: Nội dung xấu, phản cảm,  không phù hợp ( khoảng 53%); Bị lừa đảo hoặc xúc phạm/đe doạ ( khoảng  40%); Trẻ còn có thể tiếp cận, mua sắm các sản phẩm nguy hiểm, độc hại trên môi trường số, đặc biệt là các sản phẩm độc hại như bóng cười, shisha, thuốc lá điện tử,...

● Khi gặp vấn đề trên mạng, Gia đình là tuyến hỗ trợ quan trọng nhất đối  với trẻ khi gặp rủi ro trên mạng chiếm 72,1%; theo sau là các kênh chính  thức như Tổng đài quốc gia 111, Công an chiếm gần 60%.  

● 87.8% số trẻ em tham gia khảo sát đã nghe nói đến Chương trình “Bảo vệ  và hỗ trợ trẻ em tương tác lành mạnh, sáng tạo trên môi trường mạng giai đoạn 2021 - 2025” nhưng chỉ có 37.1% trẻ em tự đánh giá là thực sự nắm được nội dung Chương trình. 

● Điểm trung bình trẻ tự đánh giá về khả năng an toàn khi tham gia môi  trường số nằm trong khoảng 3.0 - 3.4/5 (nghĩa là có kiến thức nhưng còn hạn chế về khả năng áp dụng thực tế). 

● 78% trẻ em tham gia khảo sát mong muốn được nâng cao khả năng tự bảo vệ bản thân khi tham gia môi trường số. Bốn nhóm kỹ năng ưu tiên trẻ  mong muốn được tiếp cận trong chương trình mới bao gồm: (1) Tăng  cường nội dung hướng dẫn cách tự bảo vệ trên mạng; (2) Báo cáo nội dung  độc hại và gây hại, báo cáo quảng cáo, bán hàng các sản phẩm độc hại với  trẻ em; (3) Hỗ trợ khi bị bắt nạt và bị quấy rối online và (4) Giáo dục kỹ  năng sử dụng mạng an toàn tại trường học. 

● 51.8% trẻ tham gia khảo sát mong đợi có phân định về trách nhiệm đa  bên: gia đình, nhà trường, các cơ quan, doanh nghiệp trong việc đảm bảo sự an toàn cho trẻ em trên môi trường mạng.  

● 49.8% trẻ tham gia khảo sát mong đợi sự củng cố vai trò và kỹ năng cho  phụ huynh, những người gần trẻ nhất để hỗ trợ trẻ tương tác lành mạnh trên môi trường mạng.