Vụ cháu bé bị đánh chết não ở Hà Nội, xử lý ra sao?

Vụ việc học sinh lớp 8 bị đánh trọng thương, chấn thương sọ não tại sân Đình Lệ Mật (phường Việt Hưng, quận Long Biên) đang khiến dư luận bàng hoàng suốt những ngày qua.

Sự việc xảy ra lúc 14h ngày 17/3/2024, cháu N.H.Đ (SN 2010, học Trường THCS Việt Hưng) ra sân đình Lệ Mật để chơi bóng rổ. Quá trình chơi, cháu có xích mích với một bạn khác học lớp 6 tên là K. Sau xích mích, K. bỏ về và cùng với người khác ra đánh cháu Đ.

Hậu quả, cháu Đ. bị chấn thương sọ não nặng, dù sau đó đã được đưa đi cấp cứu nhưng hiện đã hôn mê sâu, đang rơi vào tình rạng chết não, tiên lượng xấu.

Theo dõi vụ việc nêu trên, trao đổi với Tạp chí Trẻ em Việt Nam, Tiến sĩ Đặng Văn Cường - Ủy viên Ban chấp hành Hội bảo vệ quyền trẻ em Việt Nam cho rằng: Có lẽ khi tiếp cận thông tin này thì bất kỳ phụ huynh nào cũng rất bàng hoàng, lo lắng cho sự an nguy của con em mình và thương cho nạn nhân trong vụ việc này.

Đây là một sự việc rất đau lòng và rất nguy hiểm, hậu quả có thể sẽ rất nghiêm trọng, nỗi đau có thể sẽ dai dẳng với gia đình nạn nhân. Bởi vậy vấn đề trách nhiệm pháp lý và trách nhiệm trong công tác quản lý cần phải được xem xét thận trọng, đầy đủ, khách quan, đúng pháp luật làm căn cứ xử lý đối tượng vi phạm và để thực hiện các giải pháp phòng ngừa tội phạm, phòng ngừa vi phạm pháp luật, bảo vệ trẻ em, người chưa thành niên.

Pháp luật Việt Nam bảo vệ tính mạng, sức khỏe của mọi công dân, hành vi xâm phạm trái pháp luật đến sức khỏe, tính mạng của người khác là hành vi vi phạm pháp luật. Trong vụ việc này, với thông tin ban đầu cho thấy nạn nhân đã bị đánh hội đồng đến mức bất tỉnh, chết não thì mới được buông tha. Rất có thể các đối tượng đánh đập nạn nhân tưởng nạn nhân đã chết nên mới dừng tay. Điều đáng chú ý là với hành vi đánh hội đồng nghiêm trọng như vậy mà không ai phát hiện can ngăn, cứu giúp là vấn đề thực sự đáng lo ngại trong xã hội hiện nay.

Cơ quan chức năng chưa xác định làm rõ nguyên nhân sự việc, làm rõ diễn biến hành vi đánh người được thực hiện như thế nào, hành vi đánh hội đồng cháu bé lớp 8 (14 tuổi) đến mức nạn nhân chết não không còn có khả năng kháng cự và rơi vào tình trạng sống thực vật như vậy thì rõ ràng hành vi của các đối tượng trong vụ việc này là rất tàn dẫn, đánh đập một cách tàn bạo và thể hiện ý thức coi thường pháp luật.

Theo Luật sư Đặng Văn Cường, cần phải làm rõ danh tính, độ tuổi của đối tượng đã đánh cháu bé, làm rõ tất cả những người có mặt trên hiện trường của vụ án, xác định vai trò của người bố trong vụ việc này. Bước đầu cơ quan chức năng xác định đối tượng đánh cháu bé đang học lớp 10, là anh trai của bạn có mâu thuẫn với cháu bé trước đó, điều đáng chú ý là có mặt cả phụ huynh của đối tượng đánh cháu bé. Cơ quan điều tra sẽ làm rõ vai trò của từng người, sẽ làm rõ ý chí chủ quan của những thành viên trong gia đình này và những người khác có liên quan nếu có để xem xét trách nhiệm pháp lý. Trường hợp kết quả xác minh, điều tra cho thấy người bố này có mục đích đánh cháu bé nên đã chỉ đạo, xúi giục hoặc giúp sức cho con mình đánh cháu bé thì người này sẽ bị xử lý hình sự về tội cố ý gây thương tích hoặc tội giết người, tùy thuộc vào động cơ mục đích, tính chất nguy hiểm của hành vi và hậu quả có thể xảy ra.

Trong trường hợp thương tích nghiêm trọng hoặc hậu quả có thể chết người thì chắc chắn sẽ xử lý hình sự đối với đối tượng đánh cháu bé (16 tuổi là học sinh lớp 10), đối tượng này đã đủ tuổi chịu trách nhiệm hình sự theo quy định của pháp luật. Trong trường hợp này, nếu phụ huynh là người chỉ đạo hoặc xúi giục con mình đánh trẻ em tàn nhẫn như vậy thì đây là điều rất đáng trách và cần phải xử lý nghiêm minh theo quy định pháp luật.

Luật sư Đặng Văn Cường nêu quan điểm: Đây là hành vi vi phạm pháp luật, có thể xâm phạm đến tính mạng, sức khỏe của trẻ em, xâm phạm quyền trẻ em, quyền con người, quyền công dân và có dấu hiệu vi phạm pháp luật hình sự. Bởi vậy cơ quan điều tra sẽ vào cuộc xác minh làm rõ nguyên nhân sự việc, làm rõ danh tính của các đối tượng đã thực hiện hành vi đánh nạn nhân và xác định hậu quả đã gây ra đối với nạn nhân để giải quyết theo quy định của pháp luật.

Trong trường hợp kết quả xác minh cho thấy các đối tượng thực hiện hành vi đánh cháu bé lớp 8 này đã từ đủ 14 tuổi trở lên, đủ tuổi chịu trách nhiệm hình sự theo quy định tại điều 12 bộ luật hình sự thì các đối tượng này sẽ phải chịu trách nhiệm hình sự về tội cố ý gây thương tích hoặc giết người tùy thuộc vào tính chất nguy hiểm của hành vi và hậu quả có thể xảy ra. Điều 12 bộ luật hình sự quy định: Người từ đủ 16 tuổi trở lên phải chịu trách nhiệm hình sự về mọi tội phạm, trừ những tội phạm mà Bộ luật này có quy định khác.

Người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi phải chịu trách nhiệm hình sự về tội phạm rất nghiêm trọng, tội phạm đặc biệt nghiêm trọng quy định tại một trong các điều 123, 134, 141, 142, 143, 144, 150, 151, 168, 169, 170, 171, 173, 178, 248, 249, 250, 251, 252, 265, 266, 286, 287, 289, 290, 299, 303 và 304 của Bộ luật này.

Nếu các đối tượng này đủ tuổi chịu trách nhiệm hình sự và hậu quả được xác định là rất nghiêm trọng thì cơ quan điều tra sẽ xem xét động cơ mục đích đánh người có nhằm mục đích là để sát hại nạn nhân hay không, hành vi có thể dẫn đến chết người hay không (với hành vi như vậy nạn nhân có thể tử vong hay không?) là căn cứ để xác định hành vi này sẽ xử lý về tội cố ý gây thương tích hay tội giết người.

Trường hợp kết quả xác minh của cơ quan chức năng cho thấy các đối tượng có mục đích sát hại nạn nhân hoặc hành vi có thể dẫn đến nạn nhân tử vong, các đối tượng này nhận thức được hành vi của mình có thể tước đoạt trái pháp luật tính mạng của nạn nhân nhưng vẫn cố ý thực hiện hành vi (như dùng hung khí nguy hiểm đánh vào đầu nạn nhân, đập đầu nạn nhân xuống đường hoặc dùng hung khí vụ nguy hiểm đánh vào vùng trọng yếu, bỏ mặc hậu quả chết người có thể xảy ra), nạn nhân không chết là do được cấp cứu kịp thời thì sẽ xử lý các đối tượng này về tội giết người theo quy định tại điều 123 BLHS sự và hướng dẫn tại án lệ số 47/2021/AL. Hình phạt trong trường hợp này có thể là tù chung thân, tử hình đối với các đối tượng phạm tội đã từ đủ 18 tuổi và có thể tới 18 năm tù đối với các đối tượng từ đủ 16 đến dưới 18 tuổi.

Trường hợp kết quả xác minh của cơ quan điều tra cho thấy các đối tượng này không nhận thức được hành vi của mình có thể dẫn đến chết người, không có mục đích sát hại nạn nhân và hành vi không dẫn đến chết người thì các đối tượng này chỉ có thể bị xử lý về tội cố ý gây thương tích theo điều 134 bộ luật hình sự nếu các đối tượng này đủ tuổi chịu trách nhiệm hình sự theo quy định tại điều 12 của bộ luật hình sự.

Trong vụ việc này, độ tuổi của các đối tượng đã thực hiện hành vi xâm phạm đến tính mạng, sức khỏe của nạn nhân, nguyên nhân sự việc, diễn biến hành vi của các đối tượng và hậu quả có thể xảy ra đối với nạn nhân là những vấn đề quan trọng để xác định có đủ căn cứ để xử lý hình sự hay không, nếu xử lý thì sẽ xử lý về tội danh gì. Nếu tại thời điểm thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội mà người thực hiện hành vi đã đủ tuổi chịu trách nhiệm hình sự, hành vi có mục đích giết người hoặc có thể dẫn đến chết người, đối tượng thực hiện hành vi nhận thức được hậu quả nhưng vẫn cố ý thực hiện hành vi thì sẽ xử lý về tội giết người. Còn nếu không đủ căn cứ chứng minh về tội giết người và đủ tuổi chịu trách nhiệm hình sự thì sẽ xử lý về tội cố ý gây thương tích.

"Đây là sự việc rất nghiêm trọng, rất tàn nhẫn và gây ra hoang mang trong dư luận xã hội, gây ra hệ lụy lâu dài đối với nạn nhân và gia đình nạn nhân. Sự việc cũng cho thấy nguy cơ trẻ em bị bạo hành, bị đánh đập gây tổn thương, thậm chí có thể bị sa thải có thể xảy ra bất kỳ khi nào nếuthiếu trách nhiệm trong công tác quản lý của những người lớn, trẻ em thiếu kỹ năng sống hoặc vấn đề giáo dục đạo đức lối sống của trẻ em không đạt hiệu quả.

Để giảm thiểu những vụ việc như thế này thì vấn đề tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật cần phải được thực hiện có hiệu quả hơn nữa. Đặc biệt là vấn đề giáo dục đạo đức lối sống, giáo dục kỹ năng sống và ý thức chấp hành pháp luật của các bạn trẻ trong môi trường học đường cần phải được quan tâm chú trọng hơn nữa", luật sư Cường chia sẻ.