WHO: Trẻ em đang mắc bẫy thuốc lá điện tử

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) hôm 14/12 kêu gọi các chính phủ cấm thuốc lá điện tử (vape) tương tự như thuốc lá thường.

Một số nhà nghiên cứu, nhà vận động và chính phủ coi thuốc lá điện tử là công cụ chính để giảm tử vong và bệnh tật do hút thuốc lá. Nhưng cơ quan y tế của Liên hợp quốc cho biết cần có "các biện pháp khẩn cấp" để kiểm soát chúng.

Trích dẫn các nghiên cứu, WHO nói rằng không có đủ bằng chứng cho thấy vape giúp người hút thuốc bỏ thuốc lá, trong khi chúng lại có thể gây nghiện nicotin ở những người vốn không hút thuốc, đặc biệt là trẻ em và thanh thiếu niên.

Báo cáo của WHO cho biết, nhiều trẻ em trong độ tuổi 13 - 15 đang sử dụng vape hơn người lớn ở tất cả các khu vực mà tổ chức theo dõi, bởi hoạt động tiếp thị tích cực. "Trẻ em đang bị nhắm mục tiêu và mắc bẫy để sử dụng thuốc lá điện tử, và có thể bị nghiện nicotine" - Tedros Adhanom Ghebreyesus, Tổng Giám đốc WHO, cho biết.

Từ đó, WHO kêu gọi các nước phải thay đổi, bao gồm cấm tất cả các chất tạo hương vị và áp dụng các biện pháp kiểm soát thuốc lá đối với vape - như đánh thuế cao, cấm sử dụng ở những nơi công cộng... WHO không có thẩm quyền đối với các quy định của quốc gia, mà chỉ đưa ra hướng dẫn. Các khuyến nghị của tổ chức thường được áp dụng một cách tự nguyện.

WHO và một số tổ chức chống thuốc lá khác đang thúc đẩy các quy định chặt chẽ hơn đối với các sản phẩm chứa nicotine mới hơn, nhắm đến các giải pháp thay thế mà một số "ông lớn" ngành thuốc lá như Philip Morris International hay British American Tobacco đang xem là các chiến lược tương lai của họ. Những công ty trong ngành như Imperial Tobacco và Hiệp hội Công nghiệp Thuốc lá Điện tử Vương quốc Anh liên tục quảng cáo rằng vape có nguy cơ đối với sức khỏe thấp hơn đáng kể so với thuốc lá thường, trong khi hương vị được xem là "chìa khóa" để khuyến khích người hút thuốc bỏ thuốc lá thường.

WHO cho biết, mặc dù chưa thể hiểu hết những rủi ro sức khỏe lâu dài của vape nhưng nó chắc chắn đã tạo ra một số chất được biết là có thể gây ung thư, gây ảnh hưởng xấu tới tim và phổi, và có thể ảnh hưởng đến sự phát triển não bộ ở người trẻ tuổi.

Sự nguy hại của thuốc lá điện tử

TS.BS.Nguyễn Trung Nguyên - Giám đốc Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai cho biết, phần lớn người dân quan niệm thuốc lá điện tử rất đơn giản, không có nicotine gây nghiện. Điều này hoàn toàn sai lầm. Thuốc lá điện tử thực chất là các thiết bị điện để nung nóng các hỗn hợp nguyên liệu chứa nhiều hóa chất nhân tạo bên trong, bốc hơi lên để người dùng giải trí. Trong thuốc lá điện tử có 3 nhóm nguy cơ gây hại cho sức khỏe là nicotine, hương liệu nhân tạo và ma túy.

TS.BS.Nguyễn Trung Nguyên phân tích: Nicotine là hóa chất rất độc, trước đây được sử dụng trong thuốc trừ sâu và thuốc bảo vệ thực vật nhưng do độc tính cao nên đã bị cấm tại nhiều quốc gia và Việt Nam cũng đã cấm sử dụng.

“Vậy rõ ràng nicotine độc đến mức chúng ta không thể sử dụng làm thuốc trừ sâu mà lại đưa chất này vào thuốc lá điện tử để sử dụng để hút và hấp thụ vào cơ thể? Điều đó hoàn toàn vô lý! Nếu chúng ta để thuốc lá điện tử tồn tại thì chúng ta không biết coi con người là đối tượng gì?”, bác sĩ Nguyên nhấn mạnh.

BS Nguyên cũng cho biết: Hàm lượng nicotine trong thuốc lá điện tử thậm chí cao gấp rất nhiều lần so với thuốc lá truyền thống, đây là nicotine dạng hóa chất tổng hợp, ở dạng bột nicotine hàm lượng gần như nguyên chất, được bào chế dưới dạng làm cho êm dịu khi hít, nên người dùng sẽ dễ dàng hít với lượng lớn, nhanh chóng bị ngộ độc và sớm nghiện.

Theo tiêu chuẩn của Tổ chức Y tế thế giới nicotine là một loại ma túy theo đầy đủ ý nghĩa của nó. Đã có nhiều nghìn nghiên cứu trên thế giới chứng minh thuốc lá điện làm trầm trọng thêm vấn đề sử dụng thuốc lá thông thường.

Tiếp đó, trong thuốc lá điện tử có hàng nghìn hương liệu, cho tới nay có ít nhất khoảng 20 nghìn hóa chất hương liệu, rồi các chất phụ gia khác, đây là các chất nguyên bản, đồng thời khi được nung nóng ở các nhiệt độ khác nhau mỗi chất sẽ tạo ra các sản phẩm cháy là các hóa chất khác nhau mà chúng ta không thể biết trước được.

“Rất nhiều hóa chất trong hơi thuốc lá điện tử được chứng minh gây hại cho sức khỏe, gây ra các bệnh ung thư, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, ho, hen, nhồi máu cơ tim, tổn thương mạch máu, giảm miễn dịch, gây tổn thương AND là các phân tử di truyền, tăng nguy cơ đái đường, bệnh tim mạch…Các hóa chất này gây nên các bệnh còn phức tạp hơn nhiều so với thuốc lá thông thường và hầu hết là các căn bệnh mới”, TS.BS.Nguyễn Trung Nguyên cho biết.

Đến nay, đã có 32 quốc gia cấm thuốc lá điện tử, 79 quốc gia quy định quản lý thuốc lá điện tử rất chặt chẽ và 16 quốc gia cấm thuốc lá nung nóng.

Các nước xung quanh chúng ta đã cấm lưu hành thuốc lá điện tử là Trung Quốc (cấm tất cả các loại thuốc lá điện tử có hương thơm), các nước cấm hoàn toàn là Lào, Thái Lan, Campuchia, Singapore.​