Cách xử lý mâu thuẫn giữa anh chị em

Các con cãi nhau: Khi nào cần can thiệp?

Cha mẹ đôi khi có xu hướng muốn giải quyết ngay mọi cuộc tranh cãi của con. Tuy nhiên, đôi lúc việc đứng ngoài quan sát lại mang lại hiệu quả. Điều này cho phép các con tự giải quyết vấn đề và học cách thỏa hiệp.

Tuy nhiên, khi bất đồng phát triển thành cãi vã, thì đây là lúc cha mẹ cần can thiệp để ngăn chặn trước khi con bị thương. Trẻ em vẫn đang học cách kiểm soát cảm xúc của mình, vì vậy việc tách chúng ra đôi khi cần thiết để tránh bùng nổ.

Nếu các con đánh nhau, hãy cố gắng tận dụng cơ hội để giúp con trang bị những kỹ năng cần thiết để giải quyết mâu thuẫn một cách hiệu quả trong tương lai, từ đó giảm thiểu các cuộc tranh cãi không cần thiết. 

Các bước xử lý hiệu quả khi con cãi nhau

Khi con bạn xảy ra tranh cãi, điều quan trọng là cha mẹ phải hành động để ngăn chặn trước khi tình hình quá căng thẳng. Dưới đây là các bước xử lý hiệu quả:

- Ngăn chặn cuộc chiến trước khi bùng nổ:

Hãy can thiệp kịp thời để tách các con ra khỏi nhau, ngăn chặn những hành động như đánh nhau hay la hét. Bạn có thể bế một con hoặc yêu cầu cả hai đứng sang hai góc phòng để bình tĩnh lại.

- Giữ bình tĩnh:

Đây là điều quan trọng nhất. Dù căng thẳng đến đâu, bạn cũng không nên la hét hay quát mắng con. Giữ thái độ bình tĩnh sẽ giúp các con cảm thấy an toàn và dễ dàng lắng nghe hơn. 

- Hoãn giải quyết vấn đề:

Trẻ em thường quá bực bội để tiếp thu ngay lập tức. Thay vì cố gắng giảng giải ngay lúc đó, hãy đợi đến khi các con bình tĩnh lại. Đối với trẻ lớn hơn, bạn thậm chí có thể đợi đến ngày hôm sau để thảo luận về vấn đề.

- Áp dụng hình phạt công bằng: 

Nếu gia đình bạn có quy định về hình phạt cho những hành vi không mong muốn, hãy áp dụng công bằng cho tất cả các con. Ví dụ, nếu các con tranh cãi về một món đồ chơi, hãy tạm thời cất món đồ chơi đó đi để tránh tranh chấp.

Nếu xảy ra đánh nhau khi đang lái xe, hãy luôn tấp vào lề. Quay lại để nói chuyện với các con hoặc tách chúng ra là nguy hiểm vì điều đó khiến bạn mất tập trung vào đường đi.

Lời khuyên khi giải quyết mâu thuẫn giữa anh chị em

- Công bằng với tất cả các con: Điều này không có nghĩa là đối xử với tất cả trẻ em giống nhau. Bạn có thể đặt ra kỳ vọng khác nhau cho trẻ 6 tuổi và trẻ 3 tuổi.

- Tránh so sánh tiêu cực: Nói những câu như "Con lớn hơn, đáng lẽ phải biết điều hơn" hoặc "Con là đứa hay gây chuyện" chỉ khiến trẻ cảm thấy tổn thương hoặc bực bội hơn.

- Xác định nguyên nhân của cuộc tranh cãi: Hiểu lý do của mâu thuẫn giúp bạn đưa ra cách giải quyết phù hợp. Ví dụ, nếu một trẻ đẩy anh chị em và lấy đồ chơi của chúng, bạn cần can thiệp ngay. Nếu không, trẻ sẽ học cách giải quyết vấn đề bằng bạo lực. Quan sát con bạn là chìa khóa để hiểu lý do của cuộc tranh cãi và lựa chọn cách xử lý đúng đắn.

- Sử dụng quy tắc gia đình để thiết lập về ứng xử một cách rõ ràng: Ví dụ, một quy tắc có thể là "Chúng ta nói chuyện lịch sự." Cha mẹ có thể nhắc nhở con về quy tắc gia đình liên quan và áp dụng các biện pháp trừng phạt một cách nhất quán.

- Có kế hoạch sẵn sàng: Điều này có nghĩa là suy nghĩ về cách cha mẹ sẽ xử lý cả những bất đồng nhỏ và các cuộc tranh cãi lớn. Ví dụ, cha mẹ có thể hướng dẫn con tự giải quyết những bất đồng nhỏ, nhưng áp dụng hình phạt cho những cuộc cãi vã có bạo lực hoặc tái diễn sau khi đã có thỏa thuận giải quyết vấn đề.

Giải quyết vấn đề sau tranh cãi giữa anh chị em đối với trẻ lớn hơn

Cách bạn xử lý tình huống sau khi con cãi nhau có thể giúp trẻ em tuổi đi học học cách tự giải quyết vấn đề trong tương lai. Để đạt hiệu quả tốt nhất, hãy đợi đến khi cơn giận của các con lắng xuống và sẵn sàng suy nghĩ lý trí trở lại. Sau đó, hãy thực hiện theo các bước sau:

- Thông báo kế hoạch của bố mẹ:

Ví dụ, "Bố mẹ quyết định rằng cả hai con đều không được dùng máy tính cho đến khi tìm ra cách giải quyết vấn đề cãi vã. Các con có hiểu không? Các con có muốn giải quyết vấn đề ngay bây giờ hay đợi sau?"

- Khuyến khích con chia sẻ quan điểm:

Yêu cầu mỗi con giải thích lý do của cuộc tranh cãi theo góc nhìn của mình. Nhấn mạnh tầm quan trọng của việc lắng nghe và thấu hiểu quan điểm của người khác. Bố mẹ có thể giải thích cho các con rằng bất đồng quan điểm là điều bình thường, ngay cả khi cả hai đều có lý lẽ chính đáng.

- Hiểu mong muốn của con:

Yêu cầu mỗi con nói về mong muốn của mình sau khi giải quyết vấn đề. Bạn cũng có thể giúp các con suy nghĩ về tính thực tế của mong muốn. Ví dụ, "Nam, con có thấy việc con dùng máy tính một mình cả ngày là công bằng không?"

- Tìm kiếm giải pháp cùng con:

Hãy khuyến khích con thoải mái đưa ra ý tưởng giải quyết vấn đề mà không phán xét. Bố mẹ cũng có thể đóng góp ý kiến của mình và ghi lại tất cả các ý tưởng.

- Đánh giá các ý tưởng:

Bắt đầu bằng việc yêu cầu con loại bỏ những ý tưởng không khả thi. Sau đó, cùng nhau tìm ra giải pháp có nhiều ưu điểm và ít nhược điểm nhất. Ví dụ, "Các con nghĩ cách này có hiệu quả không?" hoặc "Ưu nhược điểm của cách này là gì?"

- Thảo luận thêm nếu chưa tìm ra giải pháp:

Nếu không tìm ra giải pháp ngay lập tức, bố mẹ có thể đề nghị con cùng suy nghĩ thêm hoặc tham khảo ý kiến của những người từng gặp phải vấn đề tương tự.

- Thực hiện giải pháp và theo dõi:

Một khi đã thống nhất cách giải quyết, hãy cho con thử nghiệm và theo dõi hiệu quả. Nếu tình hình không cải thiện, hãy cùng nhau thảo luận để đưa ra giải pháp mới.