5 điều cha mẹ cần phải tránh nếu con trượt kỳ thi quan trọng

Kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 đang đến gần, tiếp đó là kỳ thi tốt nghiệp THPT để vào đại học. Trong số hàng triệu thí sinh dự thi sẽ có nhiều em không đạt được kết quả như kỳ vọng, tuy nhiên còn rất nhiều những lựa chọn khác, điều quan trọng là cha mẹ hãy chuẩn bị tâm lý để đồng hành cùng con.

Dưới đây là 5 điều cha mẹ không bao giờ nên làm sau khi trẻ trượt kỳ thi quan trọng:

1. Đừng đổ lỗi cho trẻ

Ngay khi biết con mình thi trượt, nhiều phụ huynh bắt đầu đổ lỗi cho con vì thành tích kém. Họ sẽ chỉ trích từng thói quen của trẻ, như việc ngủ dậy muộn vào buổi sáng, chơi đùa với bạn bè quá nhiều sau giờ tan học, hoặc dành nhiều thời gian giải trí. Họ mặc định rằng, sự thất bại trong kì thi của đứa trẻ là do tất cả những yếu tố này.

Không có đứa trẻ nào mong muốn bước vào kỳ thi quan trọng với sự thiếu chuẩn bị hay cố gắng. Điều này chỉ đơn giản là chúng cũng giống như người lớn, trẻ em cũng cần giải trí và có thời gian thư giãn sau những giây phút học bài căng thẳng. Do vậy, đổ lỗi cho một đứa trẻ vì lý do chúng dành thời gian nghỉ ngơi, giải tỏa áp lực có thể khiến trẻ hiểu nhầm rằng chúng đã làm một điều sai trái và sẽ cảm thấy hối hận, đau khổ.

2. Không sử dụng biện pháp bạo lực 

Một số bậc cha mẹ quá thất vọng và tức giận khi con trượt một kỳ thi quan trọng đến mức không thể kiềm chế bản thân và sử dụng đến biện pháp bạo lực. 

Trong khi đó, nhiều trẻ nhỏ có thể không hiểu được hậu quả của việc thi trượt, còn những đứa trẻ trưởng thành hơn lại cảm thấy khó chịu khi bị ép buộc trái với mong muốn của mình. Đánh đập không chỉ gây thương tích về thể chất và là vết sẹo về tinh thần mà còn củng cố một niềm tin sai lệch cho trẻ rằng, có thể dùng vũ lực khi ai đó phạm lỗi.

3. Không so sánh

Khi con thi trượt, cha mẹ thường so sánh con với các bạn cùng trang lứa hoặc những người có thành tích cao. Họ liên tục nói với trẻ rằng: “Cha mẹ xấu hổ về thành tích kém cỏi của con và việc con thất bại đã làm tiêu tan những hy vọng mà cha mẹ đặt vào con”. 

Điều này thật sự đem đến những hậu quả, so sánh và thể hiện sự coi thường với một đứa trẻ sẽ làm giảm sự tự tin, lòng tự trọng và giá trị bản thân của chúng. Đồng thời khiến chúng cảm thấy thất vọng vì không được cha mẹ ghi nhận về những sự cố gắng của bản thân. Nếu việc so sánh con với người khác trở thành thói quen của cha mẹ, có thể dẫn đến việc con trẻ sẽ trở nên thờ ơ, tạo ra khoảng cách với cha mẹ.

4. Không gán cho con cái mác xấu

Sau khi con thi trượt hoặc không đạt điểm cao trong kỳ thi quan trọng, một số phụ huynh thường gán cho con mình cái mác là “vô dụng” hoặc “chậm hiểu”. Họ đưa ra những câu như: "Tại sao cha mẹ lại phải lãng phí nhiều tiền học phí như vậy cho con?" hoặc "Nếu con chọn đúng bạn mà chơi, làm bạn với những học sinh giỏi thì mọi chuyện đã không đến mức này". Theo thời gian, khi cha mẹ sử dụng những từ như vậy, đứa trẻ bắt đầu tin vào những gì cha mẹ nói và bắt đầu coi mình như vậy, từ đó không còn tự tin để phát triển bản thân. 

5. Không ngừng nói chuyện với trẻ

Nhiều cha mẹ và người thân của trẻ vị thành niên thường từ chối nói chuyện hoặc giao tiếp với con khi nhận được kết quả chúng thi trượt. Họ thường ra lệnh cho đứa trẻ ở trong phòng, tách con ra khỏi mọi người và thế giới bên ngoài để tự kiểm điểm bản thân.

Cha mẹ hãy đặt mình vào đứa con của mình, hãy nghĩ về bản thân mình - nếu thất bại trong một dự án quan trọng, mình sẽ cảm thấy thế nào, liệu có phải mình cố tình để xảy ra kết quả đó? Tương tự, khi một đứa trẻ thất bại, chúng cũng cảm thấy buồn bã vì thất bại đó. 

Điều quan trọng là cha mẹ phải hiểu rằng con mình đang cảm thấy tủi thân, chán nản, vì vậy hãy nhẹ nhàng với trẻ và khuyến khích, động viên chúng thể hiện tốt hơn trong lần sau. Hãy bảo họ tập trung vào quá trình rèn luyện bản thân, chặng đường trong tương lai chứ đừng mãi tự trách bản thân về thất bại trong quá khứ. 

Những đứa trẻ thi trượt rất cần sự hỗ trợ của cha mẹ để vượt qua khủng hoảng và nỗi thất vọng mà chúng đang phải trải qua. Để trẻ ở một mình có thể khiến chúng cảm thấy hoảng loạn, tự trách. Trong những trường hợp nghiêm trọng, thậm chí có thể khiến trẻ thực hiện những hành vi tiêu cực và tự làm hại bản thân.

Vì vậy, hãy luôn sát cánh bên trẻ và cố gắng hạn chế tác động, ảnh hưởng về mặt cảm xúc và tâm lý đối với chúng. Đây chính là lúc con trẻ cần bạn nhất - để an ủi và giúp chúng vượt qua thất bại. Nói chuyện với con trẻ và giúp chúng phân tích nguyên nhân đằng sau những thất bại để con có thể rút kinh nghiệm và cải thiện, chuẩn bị tốt hơn vào những kế hoạch trong tương lai.