Cạm bẫy từ mạng xã hội: Nhiều thiếu niên tiếp tục bị lừa sang Campuchia

Sau nhiều vụ triệt phá, vẫn còn thiếu niên bị lừa bán sang Campuchia

Ngày 26/8, Công an phường Tiền Phong (tỉnh Bắc Ninh) cho biết đã kịp thời hỗ trợ, giải cứu 3 thiếu niên trên địa bàn bị lừa dụ sang Campuchia.

Trước đó, ngày 24/8, Công an phường Tiền Phong tiếp nhận tin báo của gia đình về việc 3 thiếu niên cùng sinh năm 2009 là Trần Tiến Đ. (tổ dân phố Bình An), Thân Mạnh D. và Hoàng M. (cùng ở tổ dân phố An Thịnh) bỏ nhà đi.

Theo thông tin ban đầu, các em nghe theo lời rủ rê của người lạ qua mạng xã hội, tìm cách vào TP.HCM rồi xuất cảnh trái phép sang Campuchia để “làm ăn”.

Ngay sau khi tiếp nhận tin báo, Công an phường Tiền Phong đã khẩn trương rà soát, trích xuất camera an ninh.

Kết quả xác định: Đ. di chuyển bằng máy bay, còn D. và M. đi xe khách BKS 98B-204.XX. Đơn vị lập tức liên hệ với lái xe nắm lịch trình, đồng thời phối hợp với một số đơn vị nghiệp vụ của Công an TP.HCM tổ chức giải cứu.

Đến 16h30 cùng ngày, lực lượng chức năng đã tiếp cận, bảo đảm an toàn cho cả 3 thiếu niên.

Sáng 25/8, các em được đưa trở về địa phương bằng đường hàng không, sức khỏe ổn định. Theo gia đình, cả 3 đã bỏ học và bị đối tượng xấu lôi kéo bằng những lời hứa hẹn “việc nhẹ, lương cao”.

Cùng ngày, Công an xã Thanh Miện (TP. Hải Phòng) cũng cho biết đã kịp thời ngăn chặn, giải cứu một trường hợp tương tự. Nạn nhân là Phạm Đình A., bị dụ dỗ sang Campuchia lao động với lời hứa hẹn hấp dẫn.

Tối 24/8, tài xế xe khách tuyến Quảng Ninh – Bến Trại phát hiện dấu hiệu bất thường nên báo tin cho cơ quan công an.

Nhận tin báo, lực lượng Công an xã Thanh Miện phối hợp cùng tài xế đưa A. về trụ sở làm việc. Tại đây, A. cho biết quen biết một người qua mạng xã hội và bị dụ dỗ xuất cảnh trái phép.

Công an đã kịp thời phân tích, cảnh báo những thủ đoạn tinh vi của tội phạm mua bán người qua mạng, đồng thời giải thích nguy cơ bị bóc lột sức lao động, ép buộc tham gia các hoạt động phi pháp, gây nguy hiểm đến tính mạng. Sau khi được giải thích, em A. đã hiểu rõ vấn đề và được bàn giao về cho gia đình an toàn.

Cách nào bảo vệ trẻ hiệu quả, không bị dụ dỗ qua mạng xã hội?

Việc kịp thời giải cứu các thiếu niên bị dụ dỗ xuất cảnh trái phép cho thấy sự chủ động, quyết liệt của lực lượng công an địa phương trong đấu tranh với loại tội phạm mua bán người, góp phần bảo vệ thanh thiếu niên trước những cạm bẫy trên không gian mạng.

Chia sẻ với Tạp chí Trẻ em Việt Nam, ông Đặng Hoa Nam - nguyên Cục trưởng Cục trẻ em, Phó Chủ tịch Hội BVQTE Việt Nam cho biết, gia đình và nhà trường phải coi việc giáo dục, hướng dẫn trẻ sử dụng mạng xã hội an toàn như một phần quan trọng trong công tác phòng chống xâm hại trẻ em – từ xâm hại tình dục, mua bán, bắt cóc đến bóc lột. Các bên liên quan gồm gia đình, cha mẹ, người chăm sóc trẻ em; trường học và giáo viên; cơ quan bảo vệ trẻ em, an toàn, an ninh mạng; cùng các tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân hoạt động trên môi trường mạng. Tất cả cần phối hợp chặt chẽ từ truyền thông, giáo dục, cảnh báo nguy cơ cho đến khai thác, vận hành hiệu quả các dịch vụ bảo vệ trẻ em trực tuyến.

“Quan trọng hơn, công tác này phải được thường xuyên đánh giá, cập nhật để theo kịp các hành vi, kỹ thuật mới phát sinh. Trẻ em cũng cần được “tiêm chủng định kỳ vắc xin số” – tức là trang bị thường xuyên kiến thức và kỹ năng an toàn số, nhằm tự bảo vệ mình trước những rủi ro trên không gian mạng”, ông Đặng Hoa Nam cho biết.

Nhận biết một đứa trẻ có nguy cơ hoặc đang bị dụ dỗ rời khỏi gia đình với mục đích xấu, theo Thượng tá, Tiến sĩ Đào Trung Hiếu - Chuyên gia tội phạm học, trẻ có các biểu hiện: Trẻ bỗng dưng thay đổi thói quen, thường xuyên ôm điện thoại, chat với người lạ nhưng lại không muốn cho người lớn xem nội dung; có biểu hiện giữ bí mật thái quá, hay khóa màn hình khi có người lại gần, sử dụng nick ảo hoặc tài khoản riêng không ai biết; tự dưng có tiền tiêu, quà tặng, vật dụng đắt tiền mà không rõ nguồn gốc; thay đổi cảm xúc thất thường, có biểu hiện lo lắng, mất ngủ, hoặc đôi khi là hưng phấn thái quá mà không rõ lý do.

“Một số trường hợp, trẻ viết nhật ký về kế hoạch “bỏ nhà đi bụi”, “gặp người bạn trên mạng” hoặc nói bóng gió về việc “sống tự do”... Đặc biệt, nếu cha mẹ phát hiện trẻ tìm hiểu cách thuê xe, đặt phòng khách sạn, mua vé tàu/xe, thì đó là dấu hiệu nguy hiểm cần lập tức can thiệp”, Thượng tá, Tiến sĩ Đào Trung Hiếu chia sẻ.

Hành vi dụ dỗ bắt cóc bị xử lý thế nào?

Ngày 30/6/2025, TAND TP Huế xét xử sơ thẩm 4 bị cáo trong đường dây mua bán người sang Campuchia. Các bị cáo gồm: Nguyễn Thị Hồng Ngân (24 tuổi), Trương Ngọc Huyền (17 tuổi, trú TP Huế), Nguyễn Vương Tấn Trọng (22 tuổi) và Nguyễn Công Lễ (23 tuổi, cùng trú Đồng Nai).

Theo cáo trạng, Huyền từng bị đưa sang Campuchia làm việc cho tổ chức lừa đảo “Tập đoàn Thế Kỷ” và được giao nhiệm vụ tuyển người. Dưới sự điều hành của Ngân, Huyền đã dùng nhiều tài khoản Facebook dụ dỗ 4 nạn nhân, trong đó có 2 trẻ em (13 và 15 tuổi), đưa sang Campuchia giao cho tổ chức lừa đảo để hưởng tiền công.

Ngoài ra, Trọng và Lễ còn tham gia tổ chức cho người khác nhập cảnh trái phép về Việt Nam nhằm hưởng lợi. Kết thúc phiên tòa, HĐXX tuyên phạt Ngân 13 năm 3 tháng tù; Huyền 7 năm 6 tháng tù; Trọng và Lễ mỗi bị cáo 1 năm 3 tháng tù.

Trước đó, tháng 5/2024, Cơ quan An ninh điều tra Công an tỉnh Phú Thọ khởi tố, bắt tạm giam Phan Quang Tùng (SN 2003, trú xã Sơn Hùng, Thanh Sơn) về hành vi “Tổ chức cho người khác trốn đi nước ngoài”. Năm 2023, Tùng 2 lần tổ chức đưa 7 người vượt biên sang Campuchia lao động “chui” cho tổ chức lừa đảo trực tuyến, hưởng lợi 200 USD/người. Các nạn nhân đều trú tại Phú Thọ, bị dụ dỗ bởi lời hứa “việc nhẹ, lương cao”.

Theo Tiến sĩ – Luật sư Đặng Văn Cường, Ủy viên Ban Chấp hành Hội Bảo vệ quyền trẻ em Việt Nam, Trưởng Văn phòng Luật sư Chính pháp, trước đây pháp luật quy định mức phạt đối với hành vi dụ dỗ lôi kéo trẻ em bỏ nhà đi lang thang là từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng. Khoản 1 Điều 23 Nghị định số 144/2013/NĐ-CP ngày 29 tháng 10 năm 2013 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính về bảo trợ, cứu trợ xã hội và bảo vệ, chăm sóc trẻ em quy định phạt tiền từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng đối với hành vi dụ dỗ, lôi kéo, ép buộc trẻ em bỏ nhà đi lang thang dưới mọi hình thức.

Theo Nghị định 144/2021/NĐ-CP (áp dụng trong lĩnh vực trẻ em), hành vi dụ dỗ, lôi kéo, ép buộc trẻ em bỏ học hoặc nghỉ học (dù không rõ là qua mạng hay ngoài đời) bị xử phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 3 triệu đến 5 triệu đồng.

Còn hành vi của người đã thành niên mà dụ dỗ lôi kéo người chưa thành niên thực hiện hành vi vi phạm tội thì sẽ bị phạt đến 07 năm tù theo quy định định đại điều 325 bộ luật hình sự.

Điều 325. Tội dụ dỗ, ép buộc hoặc chứa chấp người dưới 18 tuổi phạm pháp

1. Người nào đủ 18 tuổi trở lên mà thực hiện một trong các hành vi sau đây, thì bị phạt tù từ 01 năm đến 05 năm:

a) Rủ rê, lôi kéo, mua chuộc, kích động hoặc xúi giục người dưới 18 tuổi phạm tội hoặc sống sa đọa;

b) Đe dọa, uy hiếp, dùng vũ lực hoặc có hành vi khác ép buộc người dưới 18 tuổi phạm tội hoặc sống sa đọa;

c) Chứa chấp người dưới 18 tuổi phạm pháp.

2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 03 năm đến 07 năm:

a) Có tổ chức;

b) Đối với 02 người trở lên;

c) Đối với người dưới 13 tuổi;

d) Chứa chấp, rủ rê, lôi kéo, mua chuộc, kích động, xúi giục, đe dọa, uy hiếp, dùng vũ lực hoặc có hành vi khác ép buộc người dưới 18 tuổi thực hiện tội phạm rất nghiêm trọng hoặc tội phạm đặc biệt nghiêm trọng;

đ) Tái phạm nguy hiểm.

3. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng.”

Theo quy định nêu trên thì người nào đủ 18 tuổi trở lên mà thực hiện hành vi rủ rê, lôi kéo, mua chuộc, kích động hoặc xúi giục người dưới 18 tuổi phạm tội hoặc sống sa đọa; Đe dọa, uy hiếp, dùng vũ lực hoặc có hành vi khác ép buộc người dưới 18 tuổi phạm tội hoặc sống sa đọa; Chứa chấp người dưới 18 tuổi phạm pháp thì bị phạt tù từ 01 năm đến 05 năm.